Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti televizion texnologiyalari fakulteti fizika kafedrasi

173. Har xil balandlikda qiya tekislikdan sirpanishsiz dumalab ketayotgan sharning markazi qanday chiziqli tezlikka ega bo‘ladi?
174. Uzunligi 175 sm qiya tekislikdan g‘ildirak sirpanishsiz dumalab tushmoqda. Qiya tekislikning yuqorigi nuqtasi pastki qismiga nisbatan 20 sm baland. Bu nuqtada g‘ildirak tezligi nolga teng. G‘ildirakning tushish vaqti hisoblansin. Ishqalanish kuchini yengish uchun sarf bo‘lgan energiyani kamayishi e’tiborga olinmasin.
175. Sirpanishsiz dumalab ketayotgan silindr 0.081 N kuch bilan to‘xtatildi. Silindr massasi 2 kg, tormozlanish masofasi 0.5 m. silindrning tormozlangunga qadar bo‘lgan tezligi topilsin.
176. Massasi 2 kg va tashqi radiusi 5 sm halqa, uzunligi 2 m va qiyalik burchagi 30^o qiya tekislikdan dumalab tushayapti. Agarda qiya tekislik oxirida halqaning tezligi 3.3 m/s bo‘lsa, aylanish o‘qiga nisbatan inersiya momenti topilsin.
177. Uzunligi 1 m bo‘lgan ipni uchiga bog‘langan sharcha gorizontal tekislikka tayanib, 1 s^-1 chastota bilan aylanmoqda. Ip aylanish jarayonida qisqara borib aylanish o‘qidan 0.5 m gacha yaqinlashadi. Tashqi kuch ipni qisqartira borib qanday ish bajaradi? Sharchaning tekislikdagi ishqalanishi hisobga olinmasin.
178. Radiusi 0.1 m bo‘lgan shar misdan iborat. U markazdan o‘tuvchi o‘q atrofida ν = 2 s^-1 chastota bilan aylanmoqda. Sharning burchakli tezligini ikki marta oshirish uchun qanday ish bajarish kerak?
179. Uzunligi L va massasi M bo‘lgan taxta uchida massasi m ga teng bo‘lgan qurbaqa turibdi. Gorizontga nisbatan  burchakni tashkil qilgan holda qurbaqa taxta bo‘yicha sakradi. Qurbaqa sakrab taxtani ikkinchi uchida bo‘lishi uchun qanday boshlang‘ich υ_o tezlikka ega bo‘lishi kerak?
180. Ko‘lning sirtida qayiq turibdi. Qayiq qirg‘oqqa nisbatan perpenendikular, ya’ni uchi qirg‘oqqa tomon yo‘nalgan. Qayiqning uchi bilan qirg‘oq orasidagi masofa 0.75 m ga teng. Boshlang‘ich paytda qayiq tinch holatda turibdi. Odam qayiqni uchidan oxiriga o‘tadi. Agar qayiqning uzunligi 2 m bo‘lsa, u qirgoqqa suzib keladimi? Qayiqning massasi 140 kg, odamniki esa 60 kg.
181. O‘z o‘qi atrofida ishqalanishsiz aylana oladigan yengil blokdan ip o‘tkazilib, ipni ikki uchiga massasi M ga teng bo‘lgan yuklar osilgan. Yuklarning biri yukdan h masofada turgan teshik halqadan o‘tkazib qo‘yilgan. Ma’lum vaqtdan keyin halqa yuk ustiga tushib ketadi. Yuklarning orasidagi masofa 2h ga teng bo‘lguncha ketgan vaqt topilsin. Halqaning massasi m.