Moliyaviy tahlilning rivojlanish tarixi va fan sifatida shakllanishi



Download 1,9 Mb.
bet4/23
Sana28.11.2022
Hajmi1,9 Mb.
#873814
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23
Bog'liq
Tahlil

Yerdan foydalanish tahlili — yerga egalik qiluvchilar va yerdan foydalanuvchilarning faoliyatini baholashda qishloq xo’jaligida asosiy ishlab chiqarish vositasi boʻlgan yerdan foydalanish samaradorligini oʻrganish. Ye.f.t. qishloq xoʻjaligi yerlari maydoni va tarkibiy oʻzgarishlar, hududni tashkil etish va almashlab ekishii oʻzlashtirish holati, yer sifatini yaxshilash rejasining bajarilishi, xoʻjalikda yerdan foydalanish samaradorligi; oʻzlashtiriladigan yerlar miqdori va kapital harajatlar; yerdan foydalanish darajasiga taʼsir etuvchi omillar (tuproqning tabiiy unumdorligi, joyning iklim sharoitlari, suv resurelarining miqdori va b.) singari masalalarni oʻz ichiga oladi.
Ye.f.t.da xoʻjalik yer kadastri kitobi, statistik hisobotlar, yillik hisobotlar, uchastkalar boʻyicha maydon hisoblash qaydnomalari, yerdan foydalanish tarhi (chizmada) va buxgalteriya hisobot materiallari asosiy manbalar hisoblanadi.
Yer sifat oʻzgarishlarini taxlil qilish va yerdan foydalanish darajasini aniqlash uchun:a) jami yer maydonida q.x. yerlarining umumiy salmogʻi; b) umumiy haydaladigan yer maydonida sugʻoriladigan yorlar salmogʻi; v) haydalma yerlardan ekin ekib foydalanish darajasi; g) haydalma yerlarning shudgorlik darajasi koʻrsatkichlari oʻrganiladi.
Ye.f.t. materiallari yer tuzish loyihasini ishlab chiqishda asosiy manba boʻlib xizmat kiladi. Bunda taxlil loyihada qamrab olingan barcha maydon boʻyicha oʻtkaziladi (xoʻjalik, bir guruh xoʻjaliklar, tuman, viloyat, mamlakat).
Yerdan foydalanishni miqdor jihatidan baholovchi maxsus qaydnoma (hisobot) maʼmuriy birliklar doirasida har yili 1 yanvargacha boʻlgan maʼlumot asosida hamda 5 yilda bir marta umumlashtirib tuziladi. Qishloq xo’jaligining samaradorligiga taʼsir etuvchi tabiiy va ijtimoiy omillarni eʼtiborga olgan holda tuproq bonitirovkasi yoki yerning iqtisodiy bahosini bilmay turib yerdan foydalanish darajasini toʻgʻri aniqlash mumkin emas. Xoʻjaliklarda Ye.f.t. biriktirilgan yerlarning sifatini (tabiiy unumdorligini) hisobga olish (yerning iqtisodiy bahosi boʻlsa yanada maqbul) katta ahamiyatga ega. Bunda xoʻjalikdagi oʻrtacha tuproq bali (Bi)ra nisbatan 1 ga (100 ga) uchun Yerning tabiiy unumdorligidan toʻla va toʻgʻri foydalanish samaradorlik omillaridan biri. Yerdan foydalanish darajasining asosiy koʻrsatkichlaridan biri boʻlgan mahsulot tannarxini yerning sifati asosida taxlil qilishda (eng arzon tannarx etalon qilib olinadi) quyidagi formuladan foydalaniladi:S=S,-S(B-B,),bunda, S, — koʻrilayotgan xoʻjalikda 1 s mahsulot tannarxi (s/soʻm); S — etalon uchun olingan xoʻjalikda 1 ballga toʻgʻri keladigan narx (soʻm); B — etalon uchun olingan xoʻjalik bali (ball); B, — koʻrilayotgan xoʻjalik yer bali.
 

Download 1,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish