45
shinasiga ulanib, ular MP ning taktli chastotasida (lekin uning ichki ishchi chastotasida еmas)
ishlaydi va MP ga nisbatan ba`zi tashqi tezkor qurilmalar: asosiy va tashqi xotira,
videotizimlar va b. bilan aloqani ta`minlaydi.
Hozir universal lokal shinalarning 2 ta asosiy standarti mavjud: VLB va PCI.
• VLB (Vesa Local Bus) shinasi 1992 yilda videojixozlar standartlari associaciyasi (VESA —
Video Equipment Standards Assotiation) tomonidan ishlab chiqilgan va shuning uchun
ko`pincha VESA shinasi deb atashadi.
VLB shinasi, moxiyati jihatidan, videoadapter va qisman vinchester, multimedia platalari,
tarmoqli adapter bilan aloqa qilish uchun MP ni ichki shinasining kengaytmasidir. SHina
razryadliligi — 32 bit, yaqin orada shinaning 64-razryadli varianta chiqadi. VLB bo`yicha
qiymatlarni uzatishning haqiqiy tezligi — 80 MbaytҒs (nazariy еrishiladigani — 132
MbaytҒs).
Shinaning kamchiliklari:
• 80386, 80486 MP lari bilan ishlashga mo`ljallangan, hozircha Pentium, Pentium Pro, Power
PC processorlari uchun moslashmagan;
• MP ning taktli chastotasiga qattiq bog`liqligi (har bir VLB shinasi faqat aniq bir chastotaga
mo`ljallangan);
• ulanadigan qurilmalar sonining kamligi — VLB shinasiga faqat 4 ta qurilma ulanishi
mumkin;
• shina xakamining yo`qligi — ulanadigan qurilmalar o`rtasida ziddiyatlar bo`lishi mumkin.
• PCI shinasi (Peripheral Component Interconnect) 1993 yilda Intel firmasi tomonidan ishlab
chiqilgan.
PCI shinasi VLB ga qaraganda birmuncha universalroq hisoblanadi, u istalgan MP bilan
ishlash uchun mos kelishi mumkin: 80486, Pentium, Pentium Pro, Power PC va b.; u
avtokonfiguraciyalash imkoniyati bilan turli xil konfiguraciyali 10 ta qurilmani ulash imkonini
beradi, o`zining «hakamiga», qiymatlarni uzatishni boshqarish vositalariga еga. PCI shinasi
hozircha ancha qimmat. PCI ning razryadliligi — 32 bit, uni 64 gacha kengaytirish imkoniyati
bor, nazariy o`tkazish qobiliyati 132 MbaytҒs, 64 bitli variantda еsa — 263 MbaytҒs (2 marta
pastroq).PCI shinasi lokal bo`lsa ham kengaytirish shinasining ko`pgina vazifalarini bajaradi,
va xususan, ISA, EISA, MCA kengaytirish shinalari PCI shinasi bor bo`lganda bevosita MP
ga еmas (VLB shinasini ishlatilgani kabi), balki PCI shinasining o`ziga (kengaytirish
interfeysi orqali) ulanadi (u ular bilan mos keladi).
Tizimlarning VLB va PCI shinalari bilan konfiguraciyalarning
variantlari mos ravishda 38 - va 39 -rasmlarda ko`rsatilgan.
SHuni ta`kidlash kerakki, SHK da VLB va PCI shinalarini faqat
mos ravishda VLB yoki PCI-bosh platasi bor bo`lganda ishlatish
mumkin.
Multishina strukturali bosh platalar ishlab chiqarilmoqda, ular
VIP shinali (VLB, ISA va PCI ning bosh harflari
38-rasm. Tizimning VLB shinasi bilan konfituratsiyasi.
Do'stlaringiz bilan baham: