Microsoft Word XXI asrda islom ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
32
Keling, payg‘ambarimiz (s.a.v) ning turmush tarzini esga olaylik. Biz «turmush tarzini 
tanlash» zamonida yashayapmiz, lekin biz faqatgina bitta «turmush tarzini tanlash»imiz 
mumkin. Modernizm ulgi olishimiz mumkin bo‘lgan turli xil ideallarni namoyish qiladi: biz 
Madonna yoki Monika Levinski, yoki prezident Yeltsin, yoxud Maykl Jeksonga 
o‘xshashimiz mumkin. Muqobil nomlarni istagancha keltirish mumkin. Biroq Rasululloh 
(s.v.s.)ning nurli shaxsiyatini ularning yoniga qo‘yib ko‘rsangiz, umuman, muqobilga 
hojat qolmaydi. Payg‘ambar uchun insoniylik Odam Ato komilligidir. Unda va uning 
turmush tarzida bizning sharoitimiz uchun yuksak imkoniyatlarni ko‘rish mumkin. 
Shuning o‘zi go‘zallikdir: Ul zotning ismlaridan biri bo‘lmish 
jamil
- «go‘zal» so‘zi ham 
fazilatlaridan biridir. Payg‘ambarning Alloh bilan bilan uyg‘unlik holatini ifodalovchi 
ehson
so‘zi 
husn
, ya'ni go‘zallikning hosilasidir.
E'tiboringizga payg‘ambar go‘zalligi xususida og‘zaki suratga o‘xshash xotiralarni havola 
etamiz. Ular Imom G'azzoliyning 
Ihya ulum ud-din
- «Diniy ilmlarni jonlantirish» 
asarining 19-kitobidan olingan parchalardir.
«Allohning rasuli kishilarning eng halim tabiatlisi, shuning barobarida jasuri va 
adolatparvari edi. Ul zot odamlarning taqvodori bo‘lib, o‘zining mahrami bo‘lmagan 
ayolning qo‘liga qo‘lini ham tekkizmas edi. Ul zot o‘ta saxiy bo‘lgani uchun uyida bir 
kecha hadya qilinmay qolib ketgan na tillo, na kumush tanga bo‘lar edi. Mabodo, berish 
uchun biror odam topolmay, biror narsa qolib ketsayu kech kirib qolsa, uydan chiqib 
ketib, biror ehtiyojmandga bermaguncha qaytib kelmas edi. Shuning uchun Alloh unga 
oddiy va yengil taomlar: xurmo va arpani tanovul qilishni, qolgan narsalarning 
barchasini Alloh yo‘lida hadya etishni ravo ko‘rgan edi. Ul zot o‘zidan so‘ralgan hadyani 
bermay qolmas edi. Chorig‘i va kiyimini o‘zi yamar, ro‘zg‘origa qarashar, oila a'zolariga 
go‘shtni maydalashda yordam berar edi. Ul zot odamlarning o‘ta uyatchani, biror 
kishining yuziga ko‘p tikilib qolmas edi. Ozod kishi yoki qulning taklifi va hadyasini, hatto 
u bir yutim sut yoki quyonning bir oyog‘i bo‘lsa ham, qabul qilar, o‘rniga boshqa biror 
narsa berar edi. Ul zot sadaqaga berilgan hech bir narsani ishlatmas yoki tanovul 
qilmas edi. Joriyaga javob qaytaradigan darajada mag‘rur ham, janda kiyim kiyadigan 
darajada kambag‘al ham emasdi. Ul zot faqat yaratganning nomidangina g‘azablanar, 
o‘ziga va yaqinlariga zarar yetgan taqdirda ham haqiqat va adolat ustuvor bo‘lishi uchun 
kurashar edi». 
«Ul zot ochlik tufayli beliga tosh bog‘lab yurar edi. Ul zot keltirilgan ovqatni yer, yeyish 
mumkin bo‘lgan biror taomni qaytarmas edi. Mabodo, xurmoni nonsiz keltirishsa, 
qaytarmas, qovurilgan go‘sht bo‘lsa ham yer edi; agar dag‘al arpa non bo‘lsa ham, asal 
yoki boshqa biror shirin narsa bo‘lsa ham yer edi; mabodo, nonsiz faqat qatiq bo‘lsa 
ham qanoat qilguvchi edi».
«Ul zot kambag‘alligi yoki ziqnaligi uchun emas, balki boshqalarni o‘zidan ustun qo‘ygani 
uchun Alloh bilan uchrashishdan oldin qatorasiga uch kun, hatto, arpa non ham 
yemadi». 
«
Ul zot to‘ylarga borar, bemorlarni borib ko‘rar, janozalarda ishtirok etar, hatto 
dushmanlarining orasida ham qo‘riqchilarsiz yurar edi. Ul zot eng tavozeli, eng ko‘ngli 
ochiq va kibrni bilmaydigan zot edi. Ul zot uzundan-uzoq so‘zlashni yoqtirmaydigan 
so‘zga usta edi. Ul zot eng ohanraboli zot edi. Ul zot dunyoda hech narsadan qo‘rqmas 
edi. Ul zot Yaman jubbasi yoki jun chakmon, ya'ni kiyish mumkin va qo‘lida bo‘lgan 

---

XXI asrda Islom: Postmodern dunyoda qiblani topish. Timoti J. Uinter