www.ziyouz.com
kutubxonasi
36
siltab ko‘rpachaga o‘tkazdi-yu, ikki kafti bilan yuzini to‘sgancha o‘kirib yubordi.
— Nachora, kuni bitgan-da, — dedi dadam tomog‘ini bo‘g‘gan ko‘z yoshidan ovozi
hirillab. — Kim bilibdi shunaqa bo‘lishini!
Dadam, uning ketidan ukamni ko‘targan oyim, uning ketidan men Ermon buvanikiga
yugurdik. Birpasda tumonat odam to‘planibdi. Zebi xola u yoqdan-bu yoqqa yugurgan.
Isroil mo‘ylov hovlidagi qorni kuragan, Sepkilli xola bilan Kelinoyi «voy onamlab»
yig‘lashgan...
Ermon buva kimni ko‘rsa javdirab qaraydi. Yaktagining delvagay yoqasidan ko‘rinib
turgan oppoq tuk bosgan ko‘ksiga mushtlagancha ovozi yanayam ingichkalashib, nuqul
bitta gapni qaytaradi:
— Bittagina bolasini ko‘rolmay ketdi-ya! Oltmishvoyning diydoriga to‘yolmay ketdi-ya!
Yo‘q. U yig‘lamaydi. Faqat ingraydi. Titrab-titrab ingraydi. Bosh yalang bo‘lib olgan.
Oppoq sochlari, oppoq soqoli, oppoq ko‘ksini muzday qor zarralari qoplagan.
Doim odamlarga buyruq berib o‘rganib qolgan brigadir Haydar shamol ham tut tagida
cho‘kkalab o‘tirgancha peshonasiga mushtlab yig‘laydi.
— Voy onam-a! Ro‘shnolik ko‘rmagan onam-a!
Ustiga paranji yopilgan tobutni hovliga opchiqishganida ayniqsa qiyomat bo‘ldi. Oyim
dodlagancha tobutga yopishdi.
— Onajon! Yolg‘izini ko‘rolmay ketgan onajonim!
Erkaklar tobutni ko‘tarishganida oyim besh-olti qadam yugurdi-yu, kalishi sirg‘anib ketib
chalqanchasiga yiqildi.
— Oyi, oyi! — dedim uning ustiga egilib. Yig‘lab yubordim. Onamning ko‘zi olayib
ketgan, chamasi meni tanimas edi.
— Voy onajon-a! — dedi ingrab. — Kun ko‘rib, kuni ro‘shnolik ko‘rmagan onam-a!
O‘sha kundan boshlab onam g‘alati bo‘lib qoldi. Bir nuqtaga tikilib o‘tiraveradi,
o‘tiraveradi. Birov gapirsa eshitmaydi. Faqat ukam yig‘laganida hushi joyiga keladi... U
Habiba buvining kir yuvdisi, yettisida yelib yugurib xizmat qildi. Ma’rakaga borganida
oyog‘i olti, qo‘li yetti bo‘lib yuradi-yu, uyga kelganda yana g‘alati bo‘lib qoladi.
Habiba buvining yigirmasiga Ermon buva sigirini sotdi. Dadamning aytishiga qaraganda,
Haydar shamol o‘rtaga tushib, shu ishni qilmang, desa ham Ermon buva ko‘nmapti.
«Kampirim bechora dunyoga kelib nima ko‘rdi. Hech bo‘lmasa o‘zi ko‘rmaganni arvohi
ko‘rsin, Oltmishvoyim kelganida amallab boshqa sigir olarmiz», debdi. Sigirni Dalavoy
suv tekinga sotib olganmish...
O‘shandan keyin onam sal o‘nglangandek bo‘ldi. Har kuni Ermon buvanikiga qatnaydi,
goh yaktagini yuvib, sandal ustida quritib beradi, goh lavlagi sharbatiga holvaytar
pishiradi... Nuqul bitta gapni qaytaradi: «Buvangga jabr bo‘ldi, bolam, buvangga jabr
bo‘ldi...»
Bir kuni dadam yangi gap topib keldi. Ermon buva kampirining qirqida ham yurtga osh
berarmish. Odamlar o‘rtaga tushib yo‘ldan qaytarmoqchi bo‘lgan ekan, ko‘nmapti. «Qirq
degan xotinlarning ma’rakasi bo‘ladi. Kampirimning arvohi shod bo‘lsin», debdi.
Xuddi o‘sha ma’rakadan uch kunmi-to‘rt kun ilgari g‘alati voqea bo‘ldi. Yakshanba bo‘lsa
kerak, dadam ham, akalarim ham uyda edi. Bir mahal hovli tomonda gurji kuchugim bir-
ikki akilladi-yu, negadir jimib qoldi. To‘satdan eshik ochildi. Ostonada yaktak kiyib olgan
Ermon buva paydo bo‘ldi. Tashqarida qor yog‘ayotgan bo‘lsa kerak, uning yalang boshi,
yaktagining yelkasi qorga ko‘milgan edi. Qiziq, qo‘lida hassa yo‘q. U ostona hatlab
chiqqanidan keyingina oyoq yalang ekanini ko‘rdim. Uning katta-katta oyoqlari qip-qizil
go‘sht bo‘lib ketgan, negadir lozimining pochasini qayirib olgan, to‘pig‘igacha qoplagan
tuklariga kir qor yopishib qolgan edi. Dadam bilan akalarim ham, oyim bilan men ham
hayratdan qotib qoldik.
Dunyoning ishlari. O’tkir Hoshimov
Do'stlaringiz bilan baham: |