Mexanizatsiyalash muhandislari instituti buxoro

Izolyasiya qarshiligini o‘lchash 

    Sinovlarni  birinchi  punktida  izolyasiya  korpusga  nisbatan  mustahkamligi 

sinaladi.  Izolyasiya  qarshiligi  220/350  V  li  motorlar  500  V  li  megometr  bilan 

o‘lchanadi,  500  V  katta  kuchlanishli  motorlar  1000  V  li  megometr  bilan 

o‘lchanadi.  O‘lchash  kamida  2  marta tok  yo‘nalishini  o‘zgartirib bajariladi.  Agar 

natijalar bir xil bo‘lsa izolyasiya normal holatda. Aks holda izolyasiya nam olgan 

yoki  chang  bosgan  bo‘ladi.  Ishchi  temperaturada  elektr  mashina  izolyasiyasi 

quyidagi qiymatdan kam bo‘lmasligi kerak: 

(3.1) 

 

U – nominal kuchlanishi, V; R – mashina nominal quvvati, kVt. Bundan 

tashqari izolyasiya qarshiligi barcha holda 0,5 Mom dan kam bo‘lmasligi kerak. 





Мoм

P

U

r







01

,

0

1000

---

43 

 

    Cho’lg‘am  izolyasiya  qarshiligi  sovuq  holatda  ya’ni,  tashqi  muhit 

temperaturasidan  ±3

0

  dan  kam  farq  qilganda  o‘tkaziladi.  Qarshilik  oddiy  ko‘prik 

sxemasida (Uits tono ko‘prigi) yoki ikkilama ko‘prik sxemasida o‘tkaziladi. 

    Voltmetr  va  ampermetr  usuli  aniqroq  talablarga  javob  beradi.  U  quyidagi 

talablar asosida o‘tkazilishi kerak. 

1. 

Voltmetr  bevosita  o‘lchanadigan  qarshilik  chiqishlariga  ulangan 

bo‘lishi kerak. 

2. 

Ochiladigan kontaktlar iloji boricha yo‘q bo‘lishi kerak. 

3. 

O‘zgarmas  tok  manbai  sifatida  yaxshi  zaryadlangan  akkumlyator 

batareyasi bo‘lishi kerak. 

4. 

O‘lchov  asboblari  ko‘rsatkichlari  alohida  kuzatuvchilar  bilan 

olinishi kerak. 

5. 

Har  bir  qarshilik  bir  necha  tok  qiymatida  katta  qiymatdan  kichik 

qiymatga qarab o‘zgartirib olinishi kerak. 

6. 

Asbobni shkalasi chegarasini o‘zgartirmaslik. 

7. 

O‘lchov asboblari tuzatish koeffitsientlarini hisobga olish. 

Bunda qarshilik quyidagicha aniqlanadi: 

 

oм

I

U

r



                                                                 (3.2)                       

Voltmetr qarshiligini hisobga olganda: 

B

r

U

I

U

r





                                                                (3.3)                             

Cho’lg‘am izolyasiyasini korpusga nisbatan mustahkamligi quyidagi kuchlanishda 

tekshiriladi: 

B

U

U

H

C

1000





                                                         (3.4) 

H

U

-motor nominal kuchlanishi, V. 

   O‘ramlararo  izolyasiya  mustahkamligi  30  %  nominal  kuchlanishdan  yuqori 

kuchlanishda 5 min o‘tkaziladi.