Maxsus idishlarga toplagan va massasini aniqlagan. Xix-asirga kelib



Download 1,22 Mb.
bet3/3
Sana22.06.2022
Hajmi1,22 Mb.
#692897
1   2   3
Bog'liq
рангли реакциялар

Alkinlarda sifat reaksiyalari

Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

R-C ≡ C-R1

Br2 ning organik erituvchida yoki suvdagi eritmasi (bromli suv)

R-C ≡ C-R1 + Br2 →

R-CBr = CBr-R1 + Br2 →

R-CBr2 - CBr2-R1





Natijada Br2 ning sariq-jigarrang rangi yo`qoladi.

R-C ≡ C-H

Amiyaklik kompleks birikmalarning suvdagi eritmasi
[Ag(NH3)2]OH

C H3CCH + [Ag(NH3)2]OH→ R-C≡CAg + 2NH3 + H2O


Natijada molekula oxirida 3 bog` tutgan alkinlar sariq rangli chokmaga tushadi.
Alkin tarkibidagi 3 bog` tutgan uglirodlarning birida vadarod atomi bo`lmasi bunday reaksiyaga kirishmaydi




Amiyaklik kompleks birikmalarning suvdagi eritmasi
[Ag(NH3)2]OH

C H3CCH + [Ag(NH3)2]OH→ R-C≡C-Cu + 2NH3 + H2O


Natijada molekula oxirida 3 bog` tutgan alkinlar qizil rangli chokmaga tushadi.
Alkin tarkibidagi 3 bog` tutgan uglirodlarning birida vadarod atomi bo`lmasi bunday reaksiyaga kirishmaydi





[Ag(NH3)2]OH

3.Benzol
Benzol, Umumiy fоrmulasi C6H6 bo’lgan benzоl qatоri arоmatik uglevоdоrоdlarining yon zanjirida C skeleti izоmeriyasi, ayrim hollarda optik izomeriya va halqada hоlat izоmeriyasi kuzatiladi.
Benzоl C6H6 va tоluоl (metilbenzоl) C6H5CH3 ning aromatik izоmerlari yo’q:



Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

Benzo`l

HNO3 + H2SO4
aralashmasi

C 6Н6 + HNO3+ H2SO4 t0C, C6H5-NO+ H2O+ H2SO4

a chchiq bodomning hidi bilan ochiq sariq rangli qattiq suyuqlik hosil bo`ladi



4.Toluol
OLUOL (ispancha tolu — Tolu balzami — shundan ilk bor Toluol olingan) , metilbenzol, C6H5CH3 — aromatik uglevodorod; yonuvchan, rangsiz suyuqdik, benzol hidi keladi;


Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi




KMnO4  FeCl3

C6Н5-СН3 + KMnO4 + H2SO4 → C6Н5-COOH + H2O + K2SO4 + MnSO4
C6Н5OH + FeCl3 → (C6Н5O)3Fe + HCl

1.Eritma rangsizlanadi
2. Eritma binafsha ranga bo`yaladi



5.Fenol
Fenol: Benzol halqasini tashkil etgan uglerod atomlarida gidroksil Guruh saqlagan birikmalar fenollar deyiladi. Fenollar gidroksil guruh soniga qarab, bir atomli, ikki atomli va uch atomli fenollargab o ‘linadi:



Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi




To'yingan Br2 erutmasi (brom suv)

C6Н5OH + 2Br2 → C6Н2Br3OH↓ + HBr

Muayyan hid bilan oq cho'kma hosil bo'lishi

FeCl3 eritmasi+ fenolfndlien

C6Н5OH + FeCl3 → (C6Н5O)3Fe + HCl

Eritma binafsha ranga bo`yaladi




5.Anilin
Anilin: Aromatik aminlarning eng oddiy vakili anilin C6H5N H 2 dir. Uni benzolning molekulasidagi vodorod atomining o'rnini aminogaippa olgan hosilasi yoki ammiakning bitta vodorod atomi fenil radikaliga almashingan hosilasi sifatida qarash mumkin. Anilinning struktura formulasi quyidagicha:



Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi




xlorli ohak eritmasi CaOCl2 (rangsiz)

C6H5NH2 + 3CaOCl2 → 
C6H5NO2 + H2O + 3CaCl2

Eritma binafsha rangga bo`yaladi



6.Spirtlar
Tarkibida bir yoki bir necha gidrоksil guruh (-OH) tutgan alifatik uglevоdоrоd hоsilalari spirtlar (alcohol) deyiladi. Mоlekula tarkibidagi -ОH guruhlar sоniga ko’ra bir atоmli (1ta ОH), ikki atоmli (2ta ОH), uch atоmli (3ta ОH) va ko’p atоmli spirtlar bo’ladi.


Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

C2H5OH



1.to'yingan I2 + NaOH eritmalari aralashmasi
2. CuO (teshilgan mis sim)

C2H5OH + I2 + NaOH → CHI3↓ + HCOONa + NaI + H2O
C2H5OH + CuO → Cu↓ + CH3-CHO + H2O

1.CHI3 nozik kristalli cho'kindilarning shakllanishi o'ziga xos hid bilan ochiq sariq rangga ega
2 .metall misning chiqarilishi, asetaldegidning o'ziga xos hidi

Yodoform (CHI3)



7.Gidrokso birikmalar
Tarkibida bir yoki bir nechta –OH gruh saqlagan ugkivadarodlar.
Umumiy formulasi R-OH

Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

R-OH

Natriy metalli Na

R-OH + Na → R-O-Na + H2
C6H5-OH + Na → C6H5-O-Na + H2

gaz pufakchalari (H2), rangsiz jelatinli massa shakllanadi


8.Efirlar
Spirt yoki fenоllardagi ОH guruh vоdоrоdining birоr guruhga almashgan hоsilalari efirlar deyiladi. Ushbu radikal tabiatiga bоg’liq hоlda efirlar 3 хil bo’ladi: 1) uglevоdоrоd radikali (CH3-, C2H5-, C3H7- kabi) saqlоvchi оddiy efirlar (простые эфиры, ethers); 2) nооrganik kislоtalarning murakkab efirlarida (эфиры минеральных кислот, esters of minaral acids) kislоrоdli nооrganik kislоta qоldig’i (-NO, -NO2, -SO3H) bo’ladi; 3) karbоn kislоtalarning murakkab efirlarida (сложные эфиры карбоновых кислот, esters) u karbоn kislоta qоldig’i, ya’ni atsil guruhi (CH3CO-, C2H5CO-, C6H5CO-) bo’ladi.


Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

CH3-C(O)-O-C2H5 

Isitish paytida NaOH mavjudligida H2O (gidroliz)

CH3-C(O)-O-C2H5 + H2O ↔ CH3COOH + C2H5OH

maxsus hid

9.Glyukoza
G lyukoza (sinonimlari: uzum shakari, dekstroz;C.6H12O6C.6H12O6) olti uglerod atomi va bir aldegid guruhiga ega monosaxarid bo'lib, shuning uchun aldogeksozalarga tegishlidir.Stereoizomer D-glyukoza biokimyoviy ahamiyatga ega.Erkin shakldan tashqari, shirin mevalarda, asalda va qon deb ataladigan shaklda uchraydi. shakar, u biokimyoviy ahamiyatga ega disaxaridlar (masalan, laktoza) va polisaxaridlarning (masalan, tsellyuloza, kraxmal, glikogen) bir qismidir.


Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

C3H5(OH)3

Yangi cho'kkan mis (II) gidroksid ichida yuqori ishqoriy muhit




Y orqin ko'k rangli eritma


10.Aldegit gruh
Tarkibida karbonil guruh > С - 0 tutgan birikmalar oksobirikmalardeyiladi. Oksobirikmalarsinfiga aldegid va ketonlarkiradi. Uglevodorod molekulasidan bir yoki bir necha vodorodni

guruhiga almashinishidan hosil b o ‘lgan birikmalarga aldegidlar deyiladi (chumoli aldegid bundan mustasno). Aidegidlarning umumiy formulasi


Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi




Ag2O ning amiyakli eritmasi



Idish devorida yaltiroq kumush hosil bo`ladi (Kumush ko`zgu reksiyasi)


Yangi cho`ktirilgan Cu(OH)2



Q izil rangli Cu2O hosil bo`ladi




11.Karboksil
Tarkibida karbоksil guruhi –C(О)ОH tutgan birikmalar karbоn kislоtalar (карбоновые кислоты, carbon acids) deb ataladi. Karbоksil guruhlar sоniga ko’ra bir asоsli (mоnоkarbоn), ikki asоsli (dikarbоn) va ko’p asоsli (pоlikarbоn) kislоtalar bo’ladi.
Bir asоsli to’yingan karbоn kislоtalar (umumiy fоrmulasi RCOOH, CnH2nO2 yoki CnH2n+1COOH) gоmоlоgik qatоri chumоli kislоtadan (HCООH) bоshlanadi.


Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

R-COOH

Spirt+H2SO4



O`ziga has hidi va murakkab efir hosil bo`ladi.

HCOOH

Ag2O ning amiyakli eritmasi



Idish devorida yaltiroq kumush hosil bo`ladi (Kumush ko`zgu reksiyasi)


C17H33COOH

KMnO4 Eritmasi(pushti) yoki I2 (jigarrang) yoki Br2 (sariq)



Eritma rangsizlanadi



12. Asetat
Sirka kislota rakibidagi karbonil guruhning vadarod metall birikishidan hosil bo`lgan tuzlari ga atsetatlar deyiladi.


Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

CH3COONa

FeCl3 eritmasi



Eritma rangi qizil-jigarrangga bo`yaladi.


13.Natriysteorat
Natriy stearati stearik kislota natriy tuzidir. Bu oq qattiq-eng keng tarqalgan sovun. Ko'p turdagi qattiq deodorantlar, kauchuklar, lateks bo'yoqlari va siyohlarda mavjud.

Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

C17H35COONa

H2 O (gidroliz) + fenolftalien



Eritma rangi malina ranga kiradi


Ca2+ Tuzlari to`yingan eritmasi



Kulrang cho`kma tushadi



Konsentrlangan anorganik kislota



Oq rangli cho`kma




14.Oqsillar

Oqsillar barcha o'simlik va hayvonlar organizmi uchunjuda zarur moddalardan biridir. Oqsillar o'simlik protoplazmasiningasosini tashkil etadi. Ular hayvonlamingqoni, suti, muskuli va tog'ayi tarkibida bo'lib muhim hayotiy roi o‘ynaydi. Oqsillar soch, tirnoq, teri, pat, jun, ipak tarkibiga ham kiradi. Shuningdek, tuxumning asosiy qismini tashkil etadi. Oqsil moddalami o‘simliklartuproq tarkibidagi




Aniqlanadigan modda

reagent

reaksiya

Reaksiya natijasi

Fenilalanin

Konsentrlangan
HNO3




E ritma rangi sariq rangga o`zgaradi


Hulosa
Organik moddalarning tarkibibni to`g`risida ma’lumot olish texnologik jarayonlarni boshqarish, ilmiy tekshirish, atrof-muxuni muhofaza qilish, kaslaliklar sababini aniqlash va boshqa maqsadlarsda muhum ro`l o`ynaydi.



https://uz.warbletoncouncil.org/alquenos-11142 alkenlar
https://scienceforyou.ru/teorija-dlja-podgotovki-k-egje/kachestvennye-reakcii-na-organicheskie-veshhestva
https://bingoschool.ru/manual/blog/24/
Download 1,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish