Mavzu. Yadroning tuzilishi va tarkibi. Yadrocha. Xramosoma, tuzilishi va tarkibi



Download 0,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/10
Sana19.08.2021
Hajmi0,87 Mb.
#151449
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
2-мавзу

Yadrochaning ultrastrukturasi 

Zamonaviy  metodlarni  qo„llash  yadrochaning  morfologik  tuzilishini  uning 

vazifasiga  bog„liq  holda  o„rganishga  imkon  berdi.  Turli  hayvon  va  o„simlik 

hujayralari yadrochalarini o„rganish ularni to„rsimon yoki tolali tuzilishga egaligini 

ko„rsatdi.  Bu  strukturalarni  diffuziya  holdagi  ancha  zich  massa  birlashtirgan 

bo„ladi.  Tolali  strukturalarni  maxsus  ishlov  berilgan  preparatlarda  yorug„lik 

mikroskoplarida  ham  ko„rish  mumkin.  Tolali  qismni  nukleonema  deb,  diffuziya 

holdagi gomogen qismni- amorf qism yoki modda deb atash qabul qilingan. Yana 

ham  aniqroq  kuzatishlar  yadrochaning  asosiy  komponentlari  diametri  15  nm  zich 

granulalar  va  yo„g„onligi  4-8  nm  bo„lgan  ingichka  fibrillar  ekanligini  ko„rsatdi. 

Ko„p  hollarda,  fibrillar  zich  markaziy  zonaga  to„plangan  bo„lib,  bu  joyda 

granulalar  bo„lmaydi.  Granulalar  periferik  qismda  tarqalgan.  Bu  zonada 

yo„g„onligi 4-8 nm fibrillar g„ovak holda joylashadi. Granulalar ham, fibrillar ham 

ribonukleoproteidlardan tuzilgan 

 



Yadrochaning tuzilish xillari sxemasi. 

1-nukleolonema,2-fibrillyar,3-granulyar zonalar. 

 

Yadrochaning  ultrastrukturasi  RNK  sintezining  faolligiga  bog„liq.  RNK 



sintezi  kuchli  bo„layotganda  yadrochada  ko„plab  granulalar  ko„rinadi,  sintez 

to„xtashi  bilan  ularning  soni  keskin  kamayib  ketadi,  yadrocha  zich  fibrilyar 

tanachaga  aylanadi.  Ma‟lumki,  yadrocha  profazada  yo„q  bo„lib  ketadi  va 

telofazaning  o„rtasida  yana  paydo  bo„ladi.  Bu  oraliqda  RNK  sintezi  to„xtaydi. 

Profazaning  oxirida  yadrochaning  hajmi,  granulalarning  soni  kamayadi,  fibrilyar 

komponent  mayda  g„ovak  qismlarga  parchalanib  ketadi.  Fibrilyar  va  granulyar 

komponentlar  yadro  moddasi  ichiga  tarqab  ketadi  va  xromosomalar  oralig„ini 

to„ldiradi. Yadrochaning qayta hosil bo„lishi hujayrada RNK sintezining tiklanishi 

davriga  to„g„ri  keladi.  Yadrochaning  mitoz  davridagi  taqdirini  quyidagicha 

tasavvur  qilish  mumkin.  O„rta  profazada  rRNK  sintezi  to„xtashi  bilan  yadrocha 

g„ovaklashadi  va  tayyor  ribosomalar  karioplazmaga  chiqadi,  undan  sitoplazmaga 

o„tadi.  Profaza  xromosomalari  zichlashayotganda  yadrochaning  fibrilyar 

komponenti  va  qisman  granulyar  qismi  xromosomlar  yuzasiga  to„planib,  mitotik 

xromosom  matriksining  asosini  hosil  qiladi.  Mitozga  qadar  sintezlangan  bu 

fibrilyar-donachali  material  xromosomalar  orqali  qiz  hujayralarga  o„tadi. 

Telofazaning  boshlanishida  xromosomalar  iplari  yozila-yotganda  xromosoma 

matriksi  komponentlari  ajraladi.  Uning  fibrilyar  qismi  mayda  to„plamlar-

yadrochaoldi  strukturalari  hosil  qiladi,  ular  bir-biri  bilan  qo„shilib  ketadi, 

granulalar  paydo  bo„ladi  va  telofazaning  oxirida  RNK  sintezi  tiklanadi,  normal 

vazifa bajaradigan yadrocha shakllanadi.  




Download 0,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish