Mavzu: O`tkir Hoshimov hikoyalarining lingvopoetik tahlili

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.3 O`tkir Hoshimov hikoyalarida chegaralangan qatlam 

leksikasi. 

Bu qatlamga oid leksika qo`llash doirasining chegaralanish xarakteriga ko`ra 

uch turga bo`linadi. Bular: 

1) dialektal leksika; 

---

2) terminologik leksika; 

3) jargon va argolar. 

Shundan  kelib  chiqqan  holda  biz  shevalarni  ya`ni  dialektizmlarni  ko`rib 

chiqamiz va u adib asarlarida qay tarzda qo`llanilganini o`rganamiz. 

Dialektizmlar 

Ma`lum  bir  hududda,  territoriyada  yashovchi  kishilar  nutqiga  xos  bo`lgan 

adabiy  til  leksikaga  kirmaydigan  so`zlar  dialektal  leksikani  tashkil  etadi.  Ma`lum 

dialekt  va  sheva  vakillarigagina  qo`llaydigan  bunday  so`zlar  dialektizmlar  deb 

yuritiladi.

46

 

O`zbek tilining dialektal qatlami nihoyatda murakkab va rang-barang bo`lib, 

u o`z ichiga bir qancha sheva va dialektlarni oladi. 

Bu  sheva  va  dialektlarning  har  biri  o`ziga  xos  fonetik,  leksik-grammatik 

xususiyatlari bilan adabiy tildan, shuningdek, o`zaro farqlanadi.

47

  

Dialektizmlarning adabiy tildan farqi avvalo, so`zning talaffuzida ko`rinadi. 

Masalan: