Mavzu: mojaro va muzokaralarning o‟zaro

etishi  mumkin.  Ayni  paytda  ortiqcha  shubha  va  ishonchsizlik  qaror  qabul  

qilishimiz yo‘lidagi to‘siqqa aylanadi. Mazkur vaziyatga shubha bilan qarash qulay  

imkoniyatni  boy  berishga  olib  kelishi  mumkin.  Ammo,  kutilmagan  rozilik  ortida  

yashirin  niyatning  borligi  ehtimoli  ham  yo‘q  emas.  Bunday  vaziyatda  yuzaga  

kelgan  shubhani  va  o‘zga  tomonning  samimiylik  darajasini  aniqlash  lozim.  

Samimiyatni  aniqlash  muzokara  jarayonidagi  ancha  murakkab  holat  hisoblanadi.  

Mavjud imkoniyatlardan biri o‘zga tomon  harakatidagi noverbal  signallarni tahlil  

etish orqali yashirin, yuzaga chiqolmayotgan ma‘lumotlarni olishdir.   

Qaror  qabul  qilish  ko‘pincha  vaqt  tanqisligi  vaziyatida  o‘tadi  va  muzokara  

ishtirokchilarida  ma‘lum  zo‘riqishni  uyg‘otadi.  Hatto,  muzokara  ishtirokchilari  

o‘zga  tomonni  noqulay  vaziyatga  qo‘yish  va  imkoniyatni  o‘zlari  tomonga  burish  

maqsadida  turli  nayranglarga  ham  boradilar.  Shulardan  biri  o‘zga  tomon  uchun  

vaqt  tanqisligi  sharoitini  yuzaga  keltirish  uslubidir.  Yuzaga  kelishi  mumkin  

bo‘lgan  bunday  noxush  vaziyatga  nisbatan  rahbar  ma‘lum  darajada  qarshi  tura  

olish malakasiga ega  bo‘lishi lozim. Quyida shunday  malaka haqida  aytib o‘tiladi  

va  bu  kezi  kelganda  nafaqat  vaqtni  yutish,  hatto  navbatdagi  maqsadni  bajarish  

uchun ham yordam beradi.   

Masalan,  vaqt  tanqisligi  sharoitida  vaqtdan  yutishdagi  uslublardan  biri  –  

suhbatdosh taklif etayotgan yechim yoki qarorni batafsil takrorlashdir.   

Odatda  bu  usul  psixologiyada  «verbalizasiya»  deb,  ataladi  va  bu  orqali  

nafaqat  o‘zga  tomon  qarashini  aniqlash,  balki,  takrorlashga  sarflanayogan  vaqt  

orqali «pauza» kabi qo‘shimcha muddatga ega bo‘linadi. Bunday sharoitda qo‘lga  

kiritilgan  har  qanday  pauza  o‘ylash  uchun  yana  bir  muddatdir.  Shu  kabi  usullar  

qatoriga  vaqtdan  yutish  maqsadida  qisqa  muddatli  tanaffus  e‘lon  qilish,  oynani  

---

ochib qo‘yish bahonasida bir oz vaqtni cho‘zish, bir piyola choy bilan chalg‘ish va  

hokazo uslublarni sanab o‘tish mumkin.   

Muzokara  olib  borish sharoitida to‘siq paydo bo‘lishining  yana bir manbai  -  

o‘zga  tomonga  xos  shaxsiy  muammolardir.  Buning  natijasida  o‘rtada  zo‘riqish,  

tushunmovchilik  va  hatto,  o‘zaro  shubha,  ishonchsizlik  paydo  bo‘ladi.  Suhbat  

chog‘idagi  bunday  to‘siqlarni  olib  tashlash  malakasi  juda  zarur  xislatdir.  Shu  

maqsadda  quyida  bir  necha  uslubni  taklif  etamizki,  ularni  qo‘llash  nafaqat  

munosabatlarni  oydinlashtiradi,  balki  muzokara  olib  boruvchi  shaxsning  niyatini  

samimiylashtirish imkonini ham beradi.   

Masalan,  orada  biron  zo‘riqish  vaziyati  paydo  bo‘lsa,  hazil-mutoyibaga  

murojaat  etish,  muzokara  ishtirokchilarini  yoqimli  biron-bir  tadbirga  taklif  qilish,  

suhbatni boshqa yo‘nalishga burish kabi uslublardan foydalanish kerak.   

Ko‘p hollarda  o‘zga tomon muzokara davomida asossiz ravishda o‘z salbiy  

munosabatini  namoyon  qiladi,  yoki  suhbat  ishtirokchilariga  ishonchsizlik  bilan  

qaraydi.  Bunday  kishi  kelayotgan  ma‘lumot  ichidan  faqatgina  o‘z  shubhasini