Mavzu: Kompleks birikmalarda boglanish tabiati Reja: Kirish. A. Verner nazariyasi


Mn2+ < Fe2+ < Co2+ Ni2+ < Cu2+ > Zn2+



Download 46,28 Kb.
bet2/4
Sana03.02.2022
Hajmi46,28 Kb.
#427328
1   2   3   4
Bog'liq
Kompleks brikmalar

Mn2+ < Fe2+ < Co2+ Ni2+ < Cu2+ > Zn2+


Koordinasion birikmalarning beqarorlik va barqarorlik konstantlari tajribada to’g’ri usullar bilan aniqlanadi.


Oraliq metallar ionlarining azotli va kislorodli ligandlar bilan hosil qiladigan komplekslari ustida Tosh.DU xodimlari (O’z bekiston FA a’zosi, prof. Parpiyev N.A., Prof. Raximov X.R., dots. Muftaxov A.G., dots. Nigay K.G., dots. Asamov K.A., Tursunov A.A. va boshqalar) tomonidan olib borilgan tadqiqotlar koordinasion birikmalarning suvda va organik erituvchilarda barqarorligi, ularning ichki tuzilishi to’g’risida yangi ma’lumotlar olishga va ularning tayyorlashning yangi usullarini yaratishga imkon beradi.


Fermentlar hayotda ko’pchilik jarayonlarda (oziq-ovqat tayyorlashda: non pishirishda, vinosozlik, pivo, pishloq tayyorlash, choyni fermentasiyasida, sirka, spirttayyorlashda), mikrobiologiyada, farmasevtikada va tibbiyotda keng qo’llaniladi. Gidrolaza sinfiga kiradigan amilaza fermentini odamning sulak bezi ishlab chiqaradi. Kraxmal, glikogen va ularga yaqin bo’lgan polisaxaridlarning gidroliz reaksiyasini tezlashtiradi.

A.Verner nazariyasi asosida qo’shimcha valentlik haqidagi tasavvurga asoslanib, koordinasion birikmalarning mavjudlik sababini va stereokimyosini izohlab berish mumkin. Lekin koordinasion bog’lanishdagi asosiy va qo’shimcha valentliklarning ma’nosi faqat elektron nazariya asosidagina to’la tushuntiriladi. Shuningdek, ba’zi koordinasion birikmalarda ligandlar neytral molekulalar (masalan; H2O, NH3, CO, C2H5, C2H4, C6H6 va hokazolar) bo’lishi mumkin. Bunday koordinasion birikmalarda markaziy atom bilan ligandlar orasida donor-akseptor (ba’zan dativ) bog’lanish mavjud. Ba’zi koordinasion birikmalarda markaziy atom rasmiy nol valentli bo’ladi, masalan; Cr(C6H6)2, Cr(CO)6, Fe(CO)5, Ni(CO)4, Co2(CO)8 kabi birikmalarda markaziy atom bilan ligandlar orasida dativ bog’lanish hosil bo’ladi.


Koordinasion birikmalarda bog’lanish xarakteri (kovalentlik yoki ionli darajasi) markaziy atom xossasiga ham bog’liq bo’ladi. Koordinasion birikmalarda biror ligand bilan markaziy ion orasidagi bog’lanishning nisbiy mustahkamligi o’sha ligandga nisbatan trans-holatda turgan boshqa ligand tabiatiga bog’liq.
Koordinasion birikmalarda bo’ladigan kimyoviy bog’lanish dastlab Kossel va Lyuis nazariyalari asosida talqin qilindi. Keyinchalik bu haqda uchta nazariya yaratildi:
1. Valent bog’lanish yoki atom orbitallar metodi
2. Kristall maydon nazariyasi
3. Molekulyar orbitallar metodi (ligandlar maydoni nazariyasi).
Kristall maydon nazariyasiga ko’ra d-elektronlar ligandlar band etgan joylarni band qilmaslikka intiladi. Bu nazariyaga ko’ra markaziy atom bilan ligandlar orasida ion bog’lanish yoki ion-depol bog’lanish yuzaga keladi. Bu nazariya markaziy atomning kvant-mexanik tuzilishini hisobga oladi, lekin
ligandlarni hech qanday strukturaga ega bo’lmagan shunchaki zaryadli nuqtalar deb qaraydi; ularni faqat elektrostatik maydon yaratuvchi zaryadli zarrachalar deb tassavvur qiladi.

Download 46,28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish