Mavzu : Fanlarni o’qitishda pedagogik dasturiy vositalar yordamida interaktiv vositalar yaratish. Tajriba ishi 1

Tajriba ishi 5:
Ishdan maqsad: Interaktiv usullar yordamida o’tiladigan dars haqida tushunchalarga ega bo’lish va uni o’rganish, amaliy ko`nikmalar hosil qilish.
Bilim va ko'nikmalarga talablar: Talabalar Interaktiv usullar yordamida o’tiladigan darslarni bilishlari lozim.
Amaliy mashgulotni o’tkazish uchun kеrakli jixozlar: Doska, Pеntium-IV kompyutеr, proyektor, printеr, Office dasturlari to’plami.
ISH REJASI:

• 
  Sifatlari mos keluvchi izohni aniqlash;
  

Keltirilgan reja asosida mustaqil hisobot yozing.

V. Topshiriq
Quyida axborot sifatlari keltirilgan. Jadvalda ularga mos izox keltirilgan. Sifatlari mos keluvchi izoxni aniqlang va raqam bilan belgilang.
1. Axborotning mazmundorligi. 2. Axborotning o‘z vaqtidaligi. 3. Axborotning ochiqligi. 4. Axborotning barqarorligi. 5. Axborotninng aktualligi. 6. Axborotning ishonarliligi. 7. Axborotning reprezentativligi. 8. Axborotning aniqligi.9. Axborotning yetarliligi (to‘laligi).

№	Axborot sifatlari	Izohi
		-obyekt xususiyatini adekvat ifoda etish maqsadida axborotni to‘g‘ri tanlash va shakllantirish bilan bog‘liqdir.
		-semantik xajmini ifoda etadi. Axborot mazmundorligi ortishi bilan axborot tizimining semantik o‘tkazish quvvati ortadi, chunki bir xildagi ma’lumotlarni olish uchun kamroq xajmda ma’lumotlarni o‘zgartirish talab etiladi.
		- qaror qabul qilish uchun minimal, lekin yetarli tarkibga ega ekanligini bildiradi. Axborotning to‘laligi tushunchasi uning ma’nosi mazmuni (semantikasi) va pragmatikasi bilan bog‘liqdir. To‘g‘ri qaror qabul qilish uchun yetarli bo‘lmagan, xuddi shuningdek ortiqcha bo‘lgan axborot xam foydalanuvchining qaror qabul qilish samaradorligini kamaytiradi.
		-axborotdan foydalanish vaqtida uning boshqarish uchun qimmatliligi saqlanib qolishi bilan belgilanadi va uning xususiyatlari o‘zgarish dinamikasiga xamda ushbu axborot paydo bo‘lgan vaqtdan buyon o‘tgan davr oralig‘iga bog‘liq bo‘ladi.
		- axborotning avvaldan belgilab qo‘yilgan vazifani xal etish vaqti bilan kelishilgan vaqtdan kechikmasdan olinganligini bildiradi.
		- olinayotgan axborotning obyekt, jarayon, xodisa va xokazolarning aniq xolatiga yaqinligi darajasi bilan belgilanadi.
		- foydalanuvchi axborotni idroklashi uchun uni olish va o‘zgartirish jarayonlarini bajarish yo‘llari bilan amalga oshiradi. Misol uchun, axborot tizimida axborot foydalanuvchini o‘zgartirishi uchun ochiq va qulay shaklga aylantirib beriladi. Bu axborotning semantik shakli va foydalanuvchining tezaurusini moslashtirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
		- axborotning obyektlarini kerakli aniqlikda aks ettirish xususiyati bilan belgilanadi. Axborot ishonarliligi zarur aniqlikda extimollar nazariyasi bilan o‘lchanadi, ya’ni axborot aks ettirgan ko‘rsatkich uning xaqiqiy qiymatidan kerakli aniqlikda bo‘lish extimolini bildiradi.
		- axborotning asos qilib olingan ma’lumotlar aniqligini buzmasdan o‘zgarishlarga ta’sir qilishga qodirligini aks ettiradi. Axborotning barqarorligi aynan reprezentativlik axborotni tanlash va shakllantirishning tanlab olingan uslubiyotiga bog‘liqdir.

O‘qituvchining javobi:

№	Axborot sifatlari	Izoxi
7	Axborotning reprezentativligi	-obyekt xususiyatini adekvat ifoda etish maqsadida axborotni to‘g‘ri tanlash va shakllantirish bilan bog‘liqdir.
1	Axborotning mazmundorligi	-semantik xajmini ifoda etadi. Axborot mazmundorligi ortishi bilan axborot tizimining semantik o‘tkazish quvvati ortadi, chunki bir xildagi ma’lumotlarni olish uchun kamroq xajmda ma’lumotlarni o‘zgartirish talab etiladi.
9	Axborotning yetarliligi (to‘laligi)	- qaror qabul qilish uchun minimal, lekin yetarli tarkibga ega ekanligini bildiradi. Axborotning to‘laligi tushunchasi uning ma’nosi mazmuni (semantikasi) va pragmatikasi bilan bog‘liqdir. To‘g‘ri qaror qabul qilish uchun yetarli bo‘lmagan, xuddi shuningdek ortiqcha bo‘lgan axborot xam foydalanuvchining qaror qabul qilish samaradorligini kamaytiradi.
5	Axborotninng aktualligi	-axborotdan foydalanish vaqtida uning boshqarish uchun qimmatliligi saqlanib qolishi bilan belgilanadi va uning xususiyatlari o‘zgarish dinamikasiga xamda ushbu axborot paydo bo‘lgan vaqtdan buyon o‘tgan davr oralig‘iga bog‘liq bo‘ladi.
2	Axborotning o‘z vaqtidaligi	- axborotning avvaldan belgilab qo‘yilgan vazifani xal etish vaqti bilan kelishilgan vaqtdan kechikmasdan olinganligini bildiradi.
8	Axborotning aniqligi	- olinayotgan axborotning obyekt, jarayon, xodisa va xokazolarning aniq xolatiga yaqinligi darajasi bilan belgilanadi.
3	Axborotning ochiqligi	- foydalanuvchi axborotni idroklashi uchun uni olish va o‘zgartirish jarayonlarini bajarish yo‘llari bilan amalga oshiradi. Misol uchun, axborot tizimida axborot foydalanuvchini o‘zgartirishi uchun ochiq va qulay shaklga aylantirib beriladi. Bu axborotning semantik shakli va foydalanuvchining tezaurusini moslashtirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
6	Axborotning ishonarliligi	- axborotning obyektlarini kerakli aniqlikda aks ettirish xususiyati bilan belgilanadi. Axborot ishonarliligi zarur aniqlikda extimollar nazariyasi bilan o‘lchanadi, ya’ni axborot aks ettirgan ko‘rsatkich uning xaqiqiy qiymatidan kerakli aniqlikda bo‘lish extimolini bildiradi.
4	Axborotning barqarorligi	- axborotning asos qilib olingan ma’lumotlar aniqligini buzmasdan o‘zgarishlarga ta’sir qilishga qodirligini aks ettiradi. Axborotning barqarorligi aynan reprezentativlik axborotni tanlash va shakllantirishning tanlab olingan uslubiyotiga bog‘liqdir.