Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi fanidan mustaqil ish

Sharcha orqali namunaga beriladigan yuklamaning sirtda sharcha qoldirgan sferik iz yuzasiga nisbati Brinell usuli bo‘yicha qattiqlik soni deyiladi. Brinell usuli bilan qattiqlik (HB)ni ushbu formuladan aniqlash mumkin:

bunda: P — yuklama (N), D — sharcha diametri (mm); d — iz diametri (mm).

20- rasmda qattiqlikni Brinell usuli bilan aniqlash sxemasi ko‘rsatilgan.

20- rasmda qattiqlikni Brinell usuli bilan aniqlash sxemasi ko‘rsatilgan.

Qattiqlikni amalda aniqlash uchun chuqurchaning diametri o‘lchanadi va shu asosda max-sus jadvallardan qattiqlik soni topiladi.

Brinell usulini qattiqligi 4500 HB dan katta bo‘lgan me-tallar uchun qo‘llash tavsiya etilmaydi, chunki po‘lat shar-cha deformatsiyalanishi mum-kin va natija noto‘g‘ri bo‘ladi.

Brinell bo‘yicha qattiqlik soni HB va cho‘zilishdagi pux-talik chegarasi σv orasida em-pirik yo‘l bilan topilgan quyi-dagi nisbatlar mavjud:

Qattiqlikni Shor usuli bilan o‘lchash