Ma'ruza matni doc

Конхиалин – органик модда оқсиллар группасига кирувчи конхиалин 
моддасидан иборат. 
Чинни ва садаф – қаватлари оҳак моддаси кристалларидан ташкил топган. 
Нерв системаси ва сезги органлари. Бу система моллюскаларда ҳар хил 
органларни ишини бажарувчи нерв тугунларидан. Нерв тугунлари ўзаро нерв 
толалари ёрдамида бирлашиб туради. Нерв тугунларини асосийларини 
қўйидагилар ташкил қилади. 
Бош нерв тугуни – бу тугун бош, томоқ, кўз, пайпаслагичлар ва овқат 
ҳазм қилиш органларининг олдинги қисмига тарқалади. 
Оёқ нерв тугуни – оёқ мускулларига тарқалади. 
Плевра нера тугуни – у мантияга тарқалади. 
Висцерал (бет) у барча ички органларни нерв толалари билан 
таъминлайди. 
Ҳаракати ва ҳаракат қилиш органлари – ҳаракат органлари силлиқ 
мускул толаларидан ташкил топган, шу сабабли кўпчилигида ҳаракат суст. Баъзи 
моллюскалар оёқ мускулларини тулқинсимон қисқариши натижасида 
ҳаракатланади. 
Битта синфи бош оёқли моллюскаларда кундаланг тарғил мускул пайдо 
бўлган. Шунинг учун ҳам бу синф вакиллари фаол ҳаракатланади. 
Қон айланиш системаси – очиқ, бош оёқлилар синфида ёпиқ. Юраги 
битта булма, битта қоринчадан иборат, айримларида эса иккита булма, битта 
қоринчадан ташкил топган. 
Овқат ҳазм системаси – 3 қисмдан иборат. Олдинги, ўрта ва орқа ичак. 
Нафас олиш системаси - денгиз ва океанларда яшовчилари ҳамда 
қисман чучук сувда яшайдиганлари жабра орқали нафас олади, кўпчилик чучук 
сувда ва қуруқликда яшовчилари ўпка билан ҳам нафас олади. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Айирув органлари – буйрак мавжуд. Буйрак тузилиш жиҳатидан 
халқали чувалчангларнинг айирув органига ўхшаб кетади. Буйракни бир учи 
перикардга, иккинчи учи чиқариш сифонига очилади.