Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

6.5. Chigitning iflosligini aniqlash
Chigitning iflosligi tarozida tortish va momiqning sulfat kislotali eritmasini
sentrifugalash usuli bilan chigitdagi iflos aralashmalarning massaviy ulushi orqali
aniqlanadi.
Sinash uchun O‘z DSt 657- raqamli davlat standarti bo‘yicha namuna
tanlanib, O‘z DSt 662- raqamli davlat standarti bo‘yicha chigitning iflosligi

---

136
aniqlanadi.
Mazkur standart paxta momig‘iga joriy qilinadi va iflos aralashmalar va butun
chigitlarning massaviy ulushini aniqlash usullarini belgilaydi.
Iflos aralashmalarni aniqlashning sentrifugalash usuli doimiy ish jarayonida
qo‘llaniladi.
Mazkur standart talablari majburiydir.
Butun chigitlar deb puch bo‘lmagan, maydalanmagan normal chigitlarga
aytiladi.
Butun chigitlarning massaviy ulushini aniqlashda:
 
- 4-sinfga mansub yuqori tortish cheklanishi 500 g va har bir
bo‘linmasi 10 mg dan yuqori bo‘lmagan laboratoriya tarozisi
ishlatiladi.
Iflos aralashmalarning massaviy ulushini tarozida tortish usuli bilan
aniqlashda quyidagilar qo‘llaniladi:
— VF tipli filtrlash voronkasi;
— suv oqimli nasos;
— tubusli kolba;
— metall yoki shisha byukslar;
— sig‘imi 500—1000 sm
3
 (ml) bo‘lgan chinni stakanlar;
— sig‘imi 10 va 250 sm
3
 (ml) bo‘lgan menzurkalar;
— shisha voronka;
— chinni hovoncha;
— eksikator;
— diametri 10-12 mm bo‘lgan uchiga rezina o‘rnatilgan yoki yapaloq shisha
tayoqcha;
— diametri 4-5 mm bo‘lgan shisha tayoqcha;
— yetarli tozalangan yoki tozalangan sulfat kislotasi;
— kaliy qo‘sh xromoksid;
— suvli ammiakning 10 % li eritmasi;
— filtr-tigel yoki diametri 40-50 mm bo‘lgan pukak plastinkali voronka;

---

137
— 4-sinfga mansub yuqori tortish cheklanishi 500 g va har bir bo‘linmasi 10
mg dan yuqori bo‘lmagan laboratoriya tarozisi;
— Uz-7M,  SHXS-1,  SHXS  tipli  quritish  shkafi.  Shu  rusumga  mansub
boshqa quritish shkaflarini har qo‘llashga ruxsat etiladi.
Iflos aralashmalarning massaviy ulushini sentrifugalash usuli bilan aniqlashda
quyidagilar qo‘llaniladi;
- Opi-3 rusumidagi yoki tarkibiga kuchlanishni sozlovchi moslama kiritilgan
SE-3 rusumga mansub sentrafuga;
- sentrifugura probirkalarni muvozanatga keltirish moslamasi;
- diametri 200 mm va balandligi 800 mm bo‘lgan suv ham-momi;
- yuqori o‘lchash cheklanishi 100°C gacha bo‘lgan laboratoriya yoki texnik
termometr;
- 200-400 sm
3
 (ml) bo‘lgan shisha o‘lchov silindrlari;
- metall byukslar;
- sig‘imi 500 va 1000 sm
3
 (ml) bo‘lgan qopqoqli shisha idishlar;
- 10 sm
3
 (ml) sig‘imli uzunligi 105 mm, shkalasining eng kichik bo‘limi 0,1 sm
3
(ml) bo‘lgan sentrifuga uchun shisha probirka;
- 2,5 marta kattalashtiruvchi lupa;
- suyuqlik zichligini o‘lchash chegarasi 1,84 dan 1,56 g/sm
3
 (g/ml) gacha
bo‘lgan areometr;
- sulfat kislotasi;
- bariyli xlor;
- bariy nitrooksidi;
- distillangan suv;
- pinset;
- aniqligi 4-sinfga mansub yuqori tortish cheklanishi 500 g va har bir
bo‘linmasi 10 mg dan bo‘lgan laboratoriya tarozisi.