M. F. Ziyayeva xirurgik kasalliKlar bilan og‘rigan va intensiv terapiyani o‘tayotgan beMorlarda HaMsHiraliK parvarisHi

naZorat savollari:
1.  Xirurgiya fani haqida tushuncha.
2. Operatsion blоk tuzilishi.
3. Operatsiya blokining vаzifаsi vа jihоzlаnishi.
4. Kаttа operatsiya stоlidа аsbоblаrni jоylаshtirish tartibi.
5. Аsеptik chоrа­tаdbirlаr.
6. Аntisеptik chоrа­tаdbirlаr.
7.  Operatsiоn dаvоlаsh xususiyatlаri.
1.3. xirurgik yo‘l bilan davolanayotgan bemorlarda 
hamshiralik parvarishining xususiyatlari
Bajarilish vaqtiga ko‘ra operatsiya turlari
Xirurgik  operatsiya  –  bemorning  to‘qimalari  va  organlariga 
davo lash  maqsadida  mexanik  ta’sir  ko‘rsatishdir.  Bajarilish 
muddatiga  ko‘ra  operatsiyalar:  rejali  (bemor  qabul  qilingandan 
va uni puxta tayyorlagan dan keyin biror kun o‘tgach bajariladi), 
shoshilinch  (bemor  keltirilishi  bilan,  minimal  tayyorgarlikdan 
keyin bajariladi) turlarga bo‘linadi.
Operatsiyalarni  bajarish  turiga  ko‘ra  ular:  qonli  va  qonsiz 
ope rat siyalarga  bo‘linadi.  Qonsiz  operatsiyada  to‘qimalarni  ke-
sish,  kesilgan  to‘qimalardan  qon  oqishini  to‘xtatish,  to‘qimalarni 
biriktirishda  chok  qo‘yish  va  operatsiyaning  xarakteriga  ko‘ra 
boshqa  muolajalarni  bajarish  tushuniladi.  Qonsiz  operatsiyalar 
kesish  bilan  bog‘liq  bo‘lmagan  va  qon  oqmaydigan  xirurgik 
muolajalarni bajarishdir. Chiqqan suyaklarni joyiga solish, suyak 
siniqlarini  joyiga  qaytarish  (repozitsiya)  shunday  operatsiya 
tadbirlariga  kiradi.  Operatsiyaning  hamma  turlarida,  ayniqsa 
qonli operatsiyalarda operatsiyadan keyingi davrda infeksiyaning 

---

10
oldini olishga, yaxshi og‘riqsizlantirishga va kesilgan to‘qimalarda 
qon oqishini qunt bilan to‘xtatishga qaratilgan profilaktik tadbir­
lar kompleksini amalga oshirish ko‘zda tutiladi.