Lecture №8. Cnc machines

Kulachokli boshqaruv sistemalari. 

Kulachokli  boshqarish  sistemalari  juda  oddiy  bo‘lgani  uchun 

metall kesish dastgohlarining va teshish avtomatlari konstruksiyalarida 

keng  qo‘llaniladi.  Kulachokning  taqsimlash  vali  boshqarish 

funksiyasini  bajaradi.  Kulachok  yordamida  belgilangan  harakat 

qonunini amalga oshirish oson. Yassi, slindrik, dissimon kulachoklar 

bo‘ladi. 

Disksimon  kulachokli  mexanizm  sxemasi.  Disksimon  kulachok 

aylanganda tebranma surgichga ta’sir etadi. Surgich ijrochi qurilmaga 

biriktililgan. 

Dastgoh  ishlayotganda  yassi  kulachok  oldinga  suriladi  va 

surgichga  ta’sir  qiladi.  Surgich  esa  vertikal  yo‘nilishda  suriladi.  Bu 

holda  profil  egri  chizig‘i  boshqaruvchi  programma  bo‘ladi.  avtomat 

zvenoning  harakatlanish  qonuni  ijrochi  organning  zarur  hiiga  mos 

ravishda  beriladi.  Zagotovka  uzluksiz  uzatilab  turiladigan  dastgohlar 

uchun bir tekis harakat hosdir, shu sababli to‘g‘ri chiziqli harakatlanish 

kulachogining profili qiya to‘g‘ri chiziq ko‘rinishida bo‘ladi. 

Kulachokniki  esa  vint  chiziq  shaklida  ishlatiladi.  Tez 

harakatlanish  talab  etilgan  hollarda  kulachok  profili  sinusoida, 

parabola yoki kosinusoida ko‘rinishida ishlatiladi. Kulachokli sistema 

oddiy  boshqarish  programmasi  uchun  qo‘llaniladi.  Murakkab 

programmali  avtomatlarda  kulachokli  boshqarish  sistemasining 

qo‘llanilishi  taqsimlash  vallari,  ilashish  nuqtalari  va  boshqa 

---

mexanizlarining  sonini  ortib  ketishi  natijasida  avtomatlarning 

konstruksiyasini juda murakkablashtirib yuboradi.