L. R. Ayrapetyans, A. A. Pulatov

l*

_Ш

«4S g

S¹ —"*

4-rasm. 4.1.2. Tpuzatish

Bu texnik usul orqali hujumni tashkil qilish va amalga oshirish uchun qulay sharoit yuzaga keltiriladi. Tpni: tayanch hoiatdan ikki qllab, sakrab ikki qllab, sakrab birqllab, orqaga yiqilib turib ikki qllab uzatish mumkin. Oxirgi usuldan voleybolda kamdan-kam, keskin holat yuzaga kelganda foydaianiiadi.

Ynalishi byicha tp uzatishlar (tp uzatuvchiga nisbatan) quyidagicha bladi: oldinga, z ustiga, orqaga.

Uzunligi byicha: uzun - zonalar osha; qisqa - zonadan zonaga; qisqartirilgan-zonadoirasida.

40

Balandligi byicha: baland ~ 2 m dan yuqori, rtacha - 2 m gacha, past - 1 m gacha. Yuqoridagi krsatkichlarga boliq holda tpga sekin, tez va katta tezlanish beriladi. Tpni trga yaqin - 0,5 m gacha va uzoq - 0,5 m dan ortiq masofada berish mumkin.

Tpni uzatish texnikasi dastlabki holat, qlning tpga qarama-qarshi harakati, amortizatsiya va tpni ynaltirishdan iborat bladi. Dastlabki holatdan tp tomon harakatlangandan sng voleybolchi vertikal holatda, oyoqlarining bukilish darajasi tp ynaiishining balandligiga va uchish tezligiga boliq holda, oyoq kaftlari parallel yoki bir oyoq (asosiy qlga nisbatan qarama-qarshi) bir oz oldinda bladi. Qllar oldinga chiqariladi, barmoqlar oval shaklini hosil qilgan bladi (5-rasm).



5-rasm.

Qllar tp bilan yuz tepasida tqnashadi. Bunda bosh barmoq asosiy nagruzkani qabul qiladi, krsatkich barmoqlaresa zarba berishda asosiy bladi. rta barmoq kamroq ravishda, nomsiz va jimjiloq asosan tpni yon tomondan ushlab turishga xizmat qiladi. Tpga ynalish berishda ql, oyoq va gavda mushaklarini kuchlanishi zaro birgalikdagi yaxlitlik bilan izohlanadi. Bunda gavdaning UOM birmuncha yuqoriga-oldinga kchadi va gavdaning oirligi ikki oyoqning uchiga tushadi. Qllar tpni uzatish oxirida tliq trilanganholatdabladi.

41

Murakkab hujum kombinatsiyalarini tashki! qilishda, tp baland berilganda yoki tpning uchish vaqtini kamaytirish maqsadida sakrab tp uzatish usulidan foydalaniladi. Bu holatda qllar bosh ustidan birmuncha baland ktariladi va qollarning faol ishlashi hisobiga sakrashning yuqori nuqtasidan tp uzatiladi. Xuddi shu holatda qisqa tp uzatishda asosiy harakat ql barnioqlarining faol ishlashi hisobiga amalgaoshiriladi(6-rasm).

\

_{гчс^х ^ §*}

/V—ч-

_w

W

/.'

p

ii


.:v~i

6-rasm.

Tpni orqa tomonga (mljalga orqa tomon bilan turganda) uzatishda vinchi tpning tagiga kirib boradi. Bunda qlning orqa kaft qismi bosh orqasigacha ktariladi. Tp uzatish qIlami tirsak qismida bukib-yozish hisobiga bajariladi, gavda orqaga-yuqoriga harakatianadi, bunda harakat umurtqa poonasining kkrak va bel qismtarining bukilishi hisobiga bladi (7-rasm). Sakrab orqaga tp uzatish xuddi tayanch holatda orqaga tp uzatish kabi bajariladi. Tp uzatishning eng murakkab usuli bu sakrab bir ql bilan tp uzatishdir. Bu usul tp tr ustiga kelib qolgandagi murakkab sharoitda bajariladi. Bu holda ql tirsaklarda bukilib, oldinga chiqariladi (8-rasm). Kaftlar oldinga qaratiladi, barmoqlar bukilib, tarang holga keltiriladi. Tp uzatish tirsak binining bukib-yozilishi hisobiga bajariladi.

42

7-rasm.

_л

8-rasm.