Ko’rildi: O’ibdo’

Asosiy tushuncha va atamalar: Tok, magnit maydon, g`altak, Magnit induksiyasi, Magnit oqimi, Amper kuchi
Darsning blok chizmasi:

№	Dars bosqichlari:	Vaqti:
1	Tashkiliy qism	3 minut
2	O`tilganlarni takrorlash	10 minut
3	Yangi mavzuni bayoni	25 minut
4	Darsni mustahkamlash	5 minut
5	Uyga vazifa	2 minut

Darsni o`tish metodi: joriy, baxs munozara, savol- javoblar.
Darsni borishi:

1. 
   Tashkiliy qism: O`quvchilar bilan salomlashish, davomatini aniqlash, navbatchilikni nazorat qilish.
   
2. 
   O`tilgan darsni takrorlash: 10-sinfda o`tilganlarni takrorlash.
   
3. 
   Yangi mavzu bayoni:
   

Magnit oqimi.

E

lektr toki oqayotgan har qanday o’tkazgich o’zining “xususiy” magnit maydonida joylashadi. Shuning uchun konturdan oqayotgan tok kuchining o’zgarishi natijasida xuddi shu konturning o’zida elektromagnit indukciyasi ro’y beradi. Bu hodisani o’zindukciya hodisasi deyiladi.

Konturdan o’tayotgan tok tufayli vujudga kelgan magnit oqimi tok kuchiga proporcional bo’ladi, ya’ni:

bu erda L - konturning induktivligi, u konturning shakli va o’lchamlari, hamda muhitning magnit singdiruvchanligiga bog’liq kattalikdir. SI da induktivlikning birligi - genri (Gn) deb ataladi.

Demak, 1Gn shunday g’altakning induktivligiki, bu g’altakdan 1A o’zgarmas tok o’tganda vujudga keladigan magnit oqimi 1 Vb bo’ladi. Uzunligi o’ramlar soni n bo’lgan solenoid (g’altak)ning induktivligi

ifoda bilan aniqlanadi.

Konturning induktivligi o’zgarmas bo’lgan hol uchun o’zindukciya EYuK

ifoda bilan aniqlanadi. Demak, induktivligi 1Gn bo’lgan konturdan o’tayotgan tok kuchi 1 sekundda 1A ga o’zgarsa, konturda 1V o’zindukciya EYuK vujudga keladi.

Tokning boshqa (qo’shni) konturda o’zgarish tufayli shu konturning o’zida indukcion tokni hosil qilinishi o’zaro indukciya deb ataladi. Ikkita kontur olaylik (13.4-rasm).

Birinchi konturdan oqayotgan tok kuchining dI_1­ ga o’zgarishi ikkinchi kontur yuzini kesib o’tayotgan magnit oqimi

ga o’zgaradi. Bu esa o’z navbatida ikkinchi konturda

indukciya EYuK ni vujudga keltiradi. Xuddi shuningdek, ikkinchi konturdan oqayotgan tok kuchining dI₂ ga o’zgarishi tufayli birinchi kontur yuzini kesib o’tayotgan magnit oqimi

ga o’zgaradi. Natijada

indukciya EYuK vujudga keladi.

L₁₂ va L₂₁ lar konturlarning o’zaro induktivligi deb ataladi. Tajribalar va nazariya ham L₁₂ = L₂₁ ekanligini isbotlaydi.

4. 
   Mustahkamlash:
   
   1. 
      Magnit maydon qanday xosil bo`ladi?
      
   2. 
      Magnit indukciya deb nimaga aytiladi?
      
   3. 
      Magnit oqimi deb nimaga aytiladi?
      

5. 
   Uyga vazifa: 7- betdagi savollarga javob yozish.
   

6. 
   Baholash: dars davomida baholab jurnalga qayd qilish.