Konstruksiyalar

130. Katta va kichik ekssentrisitetlar nima?
Agar N kuch element o‘qi bo‘ylab yo‘nalgan bo‘lsa marka-
ziy siqiluvchi hisoblanadi va kesimning barcha qismi bir xilda si-
qiladi (65-a rasm), beton va armaturadagi kuchlanishlar o‘zining 
mustahkamlik bo‘yicha chegaraviy qiymatlarida hisobiy qarshi-
likka yetib boradi. N kuchning o‘qdan S′ armatura tomonga 
e
0 
qiymatga siljishi natijasida kuchlanishlar epyurasi egri bo‘la 
boshlaydi (4-savolga qaralsin), S armaturadagi kuchlanishlar ka-
mayadi: σ
sc
< R
sc
 (65-b rasm). Ekssentrisitet e
0
 kattalashishi bilan 
cho‘ziluvchi zona paydo bo‘ladi hamda S armaturada cho‘zuvchi 
kuchlanishlar hosil bo‘ladi (65-v rasm). Nihoyat e
0
 shunday qiy-
matga erishishi mumkinki (65-g rasm), unda siqiluvchi zona ning 
balandligi x = x
R
, S armaturada esa kuchlanish hisobiy qarshi-
likka yetib borishi mumkin: σ
s 
= R
s
 – bu esa katta va kichik 
ekssentrisitetlarning va hisoblashdagi ikki holning chegarasi. U 
egilishda ham shunday fizik ma’noga ega (65-rasm).