Konfransinin

 

 

 

 

---

250 

 

KÜLƏK ELEKTRİK QURĞULARININ 

ELEKTRİK SİSTEM İLƏ PARALEL İŞİNİN ANALİZİ 

 

Magistr: 

 

 

 

          Elmi rəhbər: 

Quluzadə Fərhad İsmayıl oğlu 

    dos.Həmidov M.H.            

II kurs, qr. A5127 

 

Respublikamizda  alternativ  enerji  mənbələrindən  demək 

olarki  ən  çox  yayilan,    ən  ucuz  başa  gələn  külək 

enerjisidir.Ölkəmizin Xəzər sahili, Abşeron, Qobustan və digər 

ərazilərində güclü külək enerjisi potensiali var. 

Külək  enerjisi  almaq  üçün  istifadə  olunan  mexanizmlər 

umumilikdə külək mühərrikləri adlanir.Bu mexanizmlərə qüllə, 

çarxlar,  gövdə  və  fluger  rolunu  oynayan  quyruq  hissəsi 

aiddir.Külək  mühərriklərini işini ifadə edən iki  əsas parametr 

varki, bunlarda mühərrikin gücü və onun firlanma momentidir. 

Bu  güc  mühərrikin  ölçüsündən  ,  onun  aerodinamikasindan  və 

ən əsasda küləyin gücündən asilidir. 

Küləyin gücündə aşağıdakı ifadə ilə hesablaya bilərik. 

 0=  022= 𝐴1 02 02= 𝐴1 032 

Burada  bildiyimiz  kimi  P-  gücü  ifadə  edir,  m-kütlə,  u- 

küləyin sürəti,  

 -isə sixliqdir. 

Göründüyü kimidə bu parametrlərin yüksək olmasi gücü 

artırır  və  bu  parametrlərin  yüksəkliyi  coğrafı  relyefdən  çox 

asılıdır.Burada  fikir  veriləsi  digər  əsas  parametr  qüvvədirki, 

onunda funksiyasi pərləri hərəkətə gətirmək üçündür. İfadəsidə 

aşağıdakı  kimidir. 

                           

𝐹=  0−  2 

Burada  da  verilən  parametrlər  gücün  ifadəsindəki  bəzi 

parametrlərlə 

uyğunluq 

təşkil 

edir.Bunlat 

kütlə 

və 

sürətdir.Havadan, 

relyefdən 

və 

külək 

mühərriklərin 

---

251 

 

xüsusiyyətindən  asılıdır.Külək  mühərriklərində  digər  əsas 

parametr gücün qüvvə ilə ifadə olunmasidır ki, aşağıdakı kimi 

yazılır. 

                          

 =𝐹 1=( 0− 2) 1  

Onu söyləyə bilərik ki, ideal külək mühərriklərində hava 

axininin  60%-i  gücə  çevrib  istifadə  etmək  olur,  ancaq  bu  real 

göstəricilərdə 40%-i aşa bilmir. 

 

                  

                      

Azpərli(2) və çoxpərli(1) çzrxlar üçün 

 

 

       asililiqlar 

 

Buradan  görürük  ki  ,  kiçik  sürətlərdə  azpərli  çarxlarda 

böyük  sürət,  çoxpərli  çarxlarda  isə  yüksək  firlanma  momenti 

olur.