Компьютер системаларининг вируслар билан захарланиш профилактикаси

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР

1. 
   Завгородний В.И. Комплексная защита информации в компьютерных системах. Учебное пособие.-М.:Логос; ПБОЮЛ Н.А.Егоров, 2001. 264 с.
   
2. 
   Столинс, Вильям. Основы защиты сетей. Приложения и стандарты: Пер. С англ.-М.: Издательский дом «Вильямс», 2002. 432 с.
   
3. 
   С.К.Ғаниев, М.М. Каримов, К.А. Тошев «Ахборот хавфсизлиги. Ахборот – коммуникацион тизимлари хавфсизлиги», «Алоқачи» 2008 йил, 378 бет.
   

6 - АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ МАВЗУСИ:
КОМПЬЮТЕР ТАРМОҚЛАРИДА АХБОРОТ ҲИМОЯСИНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ
Ахборот ҳимояси нуқтаи назаридан компьютер тармоқларини корпоратив ва умумфойдаланувчи тармоқларга ажратиш мумкин. Корпоратив тармоқларда барча элементлар (алоқа каналлари бундан истисно бўлиши мумкин) битта корхонага тааллуқли бўлади. Бундай тармоқларда бутун тармоқ бўйича ахборот ҳимоясининг ягона сиёсатини юритиш мумкин. Давлат ва ҳарбий бошқариш тармоқлари, авиация ва темир йўл компаниялари тармоқлари корпоратив тармоқларга мисол булаолади.
Умумфойдаланувчи коммерция тармоқларида асосий мақсад ахборотни тарқатиш бўлиб, шахсий информацион ресурсларни ҳимоялаш, асосан, фойдаланувчилар сатҳида амалга оширилади. Бундай тармоққа мисол тариқасида Internet тармоғини кўрсатиш мумкин.
Корпоратив тармоқлар умумфойдаланувчи тармоқлар билан боғланиши мумкин. Бу ҳолда корпоратив тармоқнинг маъмурияти (эгаси) умумфойдаланувчи тармоқ томонидан келувчи хавфни тўсиш мақсадида қўшимча эҳтиёт чораларини кўришга мажбур.
Ҳар қандай тармоқ учун ахборотни ҳимояловчи тизимни яратишда қуйидагиларни ҳисобга олиш зарур:

• 
  тизимнининг мураккаблиги. Тизимнинг мураккаблиги қисм тизимларининг сони, турли-туманлилиги ва бажарувчи вазифалари билан аниқланади;
  
• 
  катта масофаларда тақсимланган ресурслардан фойдаланиш устидан самарали назоратни таъминлаш мумкин эмаслиги;
  
• 
  ресурсларнинг турли эгаларга мансублиги.
  

Компьютер тармоқларида ахборотни коммуникацион қисм тизим орқали кафолатли узатишни таъминлаш мақсадида ахборотларни етказишнинг иккиланган маршрутлари ҳамда алоқа каналларида ахборотнинг бузилиши ва йўқолишига қарши чоралар кўзда тутилиши лозим. Бундай мураккаб тизимлар адаптив бўлиши, яъни бу тизимлардаги элементларни назорати доимо таъминланиши ва хатто, алоҳида қисм тизим ишдан чиққанда ҳам тизим ишлашини давом эттириш имкониятига эга бўлиши шарт.
Ҳимояланган компьютер тармоқларида ахборот хавфсизлигини таъминловчи барча метод ва воситалар қуйидаги гурухларга ажратилиши мумкин:

• 
  фойдаланувчи қисм тизимсида ва ихтисослаштирилган комуникацион компьютер тизимларида ахборот ҳимоясини таъминлаш;
  
• 
  тармоқни бошқариш қисм тизимсида ахборотни ҳимоялаш;
  
• 
  алоқа каналларида ахборотни ҳимоялаш;
  
• 
  ўзаро алоқада бўлган жараёнларнинг ҳақиқий эканлигининг назоратини таъминлаш;
  
• 
  коммуникацион қисм тармоқ орқали олинувчи ахборотнинг ҳақиқийлигини тасдиқлаш.