Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari nisbiy atom va nisbiy molekulyar massa. Modda miqdori

4.15. 1,5 kg havo 30 ^oC harorat va 304 kPa bosimda qanday hajmni egallaydi? (Javob: 428,6 l).

4.16. 20 g kislorod 27 ^oC harorat va 150 kPa bosimda qanday hajmni egallaydi? (Javob: 10,4 l).

4.17. 25 ^oC haroratda 750 ml hajmli idishda 56 g kislorod bo‘lsa, gazning bosimi qanday bo‘ladi? (Javob: 5781 kPa).

4.18. 4,0 g noma'lum oddiy modda bilan suvning ta'sirlashishidan 30 ^oC harorat va 202,65 kPa bosimda 1243 ml vodorod ajralib chiqqan bo‘lsa, shu moddani aniqlang. (Javob: Ca).

4.19. 39,4 g ikki valentli noma'lum metall tuzini parchalaganda 25 ^oC harorat va 300000 Pa bosimda o‘lchangan 1652 ml karbonat angidrid ajralib chiqqan bo‘lsa, noma'lum metall tuzining formulasini toping. (Javob: BaCO₃).

4.20. Normal sharoitda olingan 448 sm³ gazda qancha molekula bor? (Javob: 12,04.10²¹).

4.21. 3,01.10²³ kislorod molekulasining massasini aniqlang. (Javob: 16 g).

4.22. 11,2 l vodorod sulfidda nechta molekula bor?

(Javob: 3,01.10²³).

4.23. 1,2.10²⁴ ta xlor molekulasi (n.sh.) qancha hajmni egallaydi? (Javob: 44,8 l).

4.24. 20 ^oC harorat va 202,4 kPa bosimda karbonat angidrid 20 l hajmni egallaydi. Shu gazning n.sh. dagi hajmini toping. (Javob: 37,2 l).

4.25. Teng hajmdagi geliy va kislorod aralashmasining havoga nisbatan zichligini aniqlang. (Javob: 0,62).

4.26. Vodorod va azotdan iborat aralashmada azotning hajmiy ulushi 11,7 %, vodorodning hajmiy ulushi 88,3 % bo‘lsa, gazlarning aralashmadagi massa ulushlarini aniqlang.

(Javob: 65 % azot va 35 % vodorod).

4.27. Gazlar aralashmasida 25 % metan va 75 % havo bo‘lsa, aralashmaning azotga nisbatan zichligi qancha bo‘ladi? (Javob: 0,92).

4.28. 30 ^oC harorat va 202,65 kPa bosimda vodorod xlorid va vodorod bromid aralashmasining zichligi 4,7257 g/l. Aralashmadagi tarkibiy qismlarning massa ulushlari topilsin.

Yechish: Dastlab gazlar aralashmasining normal sharoitdagi hajmini topamiz, buning uchun Klapeyron tenglamasidan foydalanamiz:

l.

Endi 1 mol aralashmaning molyar massasini topsak:

1,8:4,7257=22,4:x; x=58,81 g/mol.

(Aralashmaning molyar massasini Mendeleev-Klapeyron tenglamasi yordamida ham topish mumkin:

g/mol).

Bu qiymat asosida har bir gazning modda miqdori va massasini o'rtacha molyar massa formulasidan foydalanib topamiz:

.

Mazkur tenglama yechilsa: v_HCl=0,5 mol; v_HBr=0,5 mol.

Gazlarning massalari:

m_HCl=0,5·36,5=18,25 g, v_HBr=0,5·81=40,5 g.

_HCl=31,06 % va _HBr=68,94 %.

4.29. 152 kPa bosimda va -25 ^oC haroratda uglerod (II) va uglerod (IV) oksidlari aralashmasining zichligi 2,5 g/l bo'lsa, aralashmadagi gazlarning massa ulushlarini toping.

(Javob: CO=51,9 % va CO₂=48,1 %).

4.30. 405,3 kPa bosim va 40 ^oC haroratda N₂ va O₂ aralashmasining zichligi 4,52 g/l bo‘lsa, aralashmadagi azotning massa ulushini toping. (Javob: 72,15 %).

4.31. 1107 mm sim.ust. bosimi va 35 ^oC haroratda saqlanayotgan geliy va argon aralashmasining zichligi 0,9482 g/l bo‘lsa, aralashmadagi zichligi katta gazning massa ulushi topilsin. (Javob: 84,09 %).

4.32. 3,2 atm bosim va 305 K haroratda vodorod va geliydan iborat bo'lgan aralashmaning zichligi 0,304 g/l bo‘lsa, aralashmadagi inert gazning massa ulushi topilsin.

(Javob: 31,72%).

4.33. 1,78 atm bosimi va 20 ^oC haroratda saqlanayotgan metan va etan aralashmasining zichligi 1,2366 g/l bo‘lsa, aralashmadagi metanning massa ulushi topilsin. (Javob: 91 %).

4.34. 25 ^oC harorat va 357,4 kPa bosimda etan (C₂H₆) va propan (C₃H₈) aralashmasining zichligi 4,877·10^-3 g/ml bo‘lsa, aralashmadagi tarkibiy qismlarning massa ulushlari topilsin.

(Javob: 63,99 % etan va 36,01 % propan).