Kasb hunar kollej o‘quvchilar. Xidirov J

 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . 49 

 

2.4. Ijtimoiy psixologik treninglar.

 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  52 

 

XULOSA

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 

 

ADABIYOTLAR RUYXATI

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  56 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

3 

 

 

KIRISH 

Mavzuning  dolzarbligi:  Barkamol  avlodni  tarbiyalash  shu  kunning  eng 

ustivor  vazifalaridan  biridir.  Prezidentimiz  I.A.Karimov  ta’kidlaganlaridek: 

«Mamlakatimizning 

istiqlol 

yo‘lidagi 

birinchi 

qadamlaridanoq, 

buyuk 

ma’naviyatimizni  tiklash  va  yanada  yuksaltirish,  uning  milliy  ta’lim-tarbiya 

tizimini  takomillashtirish,  uning  milliy  zaminini  mustahkamlash  zamon  talablari 

bilan  uyg‘unlashtirish  asosida  jahon  andozalari  va  ko‘nikmalari  darajasiga 

chiqarish maqsadiga katta ahamiyat berib kelinmoqda»

1

.  

«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» va «Ta’lim to‘g‘risida» qonunning qabul 

qilinishi  anna  shunday  qadamlardan  eng  muhim  hisoblanadi.    Yangi  asrda  sifat 

jihatidan  tamomila  yangi  xalqlar  jamiyatiga  chuqur  integratsiyalashgan  iqtisodiy 

makonga,  yagona  kommunikatsiya  va  axborot  tizimiga  kirish  uchun  shaxdam 

qadamlar  bilan  borilmoqda.  Bu  qadamlar  qat’iyatli  va  ishonchli  bo‘lish  uchun 

zamonaviy  bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  ishlay  oladigan  raqobatbardosh    kadrlar 

zarur. 

Eski  ta’lim  tizimi  mazmunining  izchilligi,  uzluksizligi,  uzviyligining 

didaktik  tamoyillari,  o‘quvchilarining  yosh  xususiyatlarini  hisobga  olish  holatlari 

buzildi.  Eng  asosiy  kamchilik  bu-o‘sib  kelayotgan  yosh  avlodni  mustaqil 

fikirlashga o‘rgatmaslik, mehnat faoliyatiga tayyorlamaslik muammosining paydo 

bo‘lganligi edi. 

O‘zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimov  tamonidan  taklif  etilgan 

uzluksiz  ta’limning  tamomila  yangi  tizimi  yuqorida  aytilgan  kamchiliklarini 

bartaraf etadi va barkamol avlodni shakllantirishga sharoit yaratadi. “Agar biz o‘z 

kuchi,  salohiyatiga  ishonadigan,  boqimandalikni  or  deb    biladigan,    eng  

rivojlangan    mamlakatlarning    ilg‘or    kishilari  bilan    teppa-teng    muomala    qila  

oladigan,    oqni    qoradan,    yaxshini  yomondan    ajrata    biladigan,    bu    murakkab,  

                                                 

1

 Karimov I.A. Barkamol avlod orzusi. Toshkent. 1999. 11-bet 

 

---

 

4 

beshafqat  hayotning  pastu baland,  tangu  tor  ko‘chalaridan  Alloh  bergan  aql-

zakovati  bilan to‘g‘ri  yo‘lni  adashmay  topa  olishga  qodir  bo‘lgan  barkamol  

avlodni  tarbiyalab    etishtirsak,    o‘ylaymanki,    o‘z    maqsadimizga    to‘la    erishgan 

bo‘lamiz”

2

- degan edi Prezidentimiz I.A.Karimov. 

 Uzluksiz  ta’lim  tizimidagi  uch  yillik  o‘rta  maxsus  kasb-hunar  ta’limi  eski 

ta’limdagi  uzulishlarni  bartaraf  etadi.  Uch  yillik  o‘rta-maxsus  kasb-hunar  ta’limi 

akademik  litsey  va  kasb-hunar  kollejlaridan  iboratbo‘lib,  ularni  tamomlagan 

bitiruchilar teng huquqlidirlar. 

Yoshlarni  o‘quv  jarayonida  o‘z  huquqlarini  anglagan  holda  qobiliyatlar, 

qiziqishlari va xohishlariga qarab tanlash huquqiga egadirlar. Litsey yoki kollejda 

o‘qish, ular tarkibidagi ma’lum yo‘nalishni tanlash o‘quvchilarning o‘ziga havola, 

bu ularning tanlash huquqini, demak, ularning erkinlik huquqini ta’minlaydi. 

Mustaqillik  yangicha  yashashni,  yangicha  fikirlashni,  hayotda  har  bir 

fuqarodan  o‘ziga  yarasha  munosib  o‘rin  egallashni,  yangi  mafkura  asosida 

yangicha  ma’naviyatnitalab  etadi.  Yangicha  o‘qish,  yangicha  ishlashning  o‘zi 

bulmaydi.  Shuning  uchun  ham  raqobatbardosh,  yuksak  ma’naviy  va  axloqiy 

talablarga javob beruvchi barkamol avlod kerak. 

Kasb-hunar kollej talabalari shaxsining sifatlarini o‘rganishga bag‘ishlangan 

tadqiqotlar etarli emas. Ayniqsa, ko‘p millatli respulikamizda istoqomat qilayotgan 

o‘spirinlar  shaxsida  etnopsixologik  xususiyatlarining  tarkib  topishi  kam 

o‘rganilgan  muammolardan  biridir.  Tadqiqotning  dolzarbligi  uning  kasb-hunar 

kollej 

talabalari 

shaxsining 

muloqatchanlik 

sifatlarining 

etnopsixologik 

xususiyatlarini o‘rganishga qaratilganligidir. 

Tadqiqot  mavzusining  tanlanishi  bir  tomondan  ushbu  muammoga 

bag‘ishlangan nazariy tadqiqotlarning zarurligi, ikkinchi tomondan esa kasb-hunar 

kollejlarida  amalga  oshirilayotgan  ta’lim-tarbiya  jarayoni  ehtiyojlari  bilan 

bog‘liqdir. 

                                                 

2

 Karimov I.A. Ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot — pirovard maqsadimiz. Toshkent, O`zbekiston, 2000, 

23-bet 

---

 

5