Jamurad yangiboyevich, amirov

Marganes.  Ushbu  elYement  suyak,  buyrak,  jigar,  oshqozon  osti  bezi  va 
gipofizda to‘planadi. 
Organizmda  oqsil, 
yog‘,  uglevodlar  almashinuvida 
qatnashuvchi 
fermentlarni faollashtiradi. 
Hayvon va parrandalar me’yorda oziqlantirilganda uning yetishmovchiligi 
sezilmaydi.  Uning  yetishmasligi  natijasida  buzoqlar  yomon  o‘sadi,    tuyoqlari 
qiyshaib ketadi, keyinchalik pushtdorligi pasayib, bola tashlashi mumkin. 
Marganes 
elYementi 
yetishmasligi 
jo‘jalarda 
perozis-suyaklarning 
noto‘g‘ri shakllanish kasalligiga sabab bo‘ladi. 
Marganes  kepakda  ko‘p  uchraydi,  kunjara  va  shrotda  o‘rtacha, 
makkajo‘xori doni va hayvonot oziqalarida kam uchraydi. 
Marganesning me’yordan ko‘p bo‘lishi zaharlanishlarga olib kelmaydi. 
Rux.  Organizmning  barcha  to‘qimalarida  uchraydi,  ayniqsa  suyakda  ko‘p 
bo‘ladi,  shuningdek  u  teri,  junda  ko‘proq  va  asosiy  mikroelYementlar  zaxira 
joyi jigarda kamroq uchraydi. 
Rux  qondan  karbonat  angidrid  gazi  chiqarishda  ishtirok  etuvchi 
karboangidraza  fermenti  tarkibiga  kiradi,  shuningdek  karboksipeptidaza  va 
degidrogeniza fermentlarini ham sintezida qatnashadi. 
Hayvonlar  yaylovlarda  saqlanganda  rux  yetishmasligi  sezilmaydi. 
Cho‘chqa  bolalari  faqat  donlar  bilan  oziqlanganda  rux  yetishmasligi  natijasida 
paraketoz  kasalligi  ro‘y  beradi.  Cho‘chqa  bolalari  o‘sishdan  qoladi,  teriladi 
qichiydi,  teri  ko‘chadi;  shu  oziqalarni  ho‘llab  berish  kasallikni  oldini  oladi; 
ushbu  kasallikni  oldini  olish  uchun  cho‘chqalar  ratsioniga  1  kg  oziqaga  40-
100mg karbonat yoki sulfat tuzlaridan qo‘shib berish kifoya. 
Jo‘jalarda  ham  rux  yetishmasligi  o‘sishdan  qolish  parlarining  yaxshi 
rivojlanmasligi,  suyaklanishini  sekin  kechishi,  teri  zaharlanishida  namoyon 
bo‘ladi. 
Barcha  qishloq  xo‘jalik    hayvonlarining  1  kg  oziqasida  40-60  mg  rux 
bo‘lsa,  ularning  talabi  to‘liq  qondiriladi,  uning  me’yordan  ko‘p  bo‘lishi 
ishtahasini susaytiradi va mis almashinuviga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. 

---

 
64