Жабборов, Рустам 100 жумбоқли ҳикоя / Рустам Жабборов. Тошкент: Янги

СЕРГАП ЙЎЛОВЧИНИНГ ТАНБЕҲИ
...Ҳайдовчининг негадир кайфияти йўқ эди. Баъзан 
ҳар бир йўловчи билан ҳазиллашиб, ҳатто латифалар 
айтишадиган ҳайдовчининг бугун ҳеч ким билан гап-
лашгиси йўқ...
Ҳозиргина таксига чиққан аёл билан ҳам пешойна 
орқали бош ирғаб саломлашган бўлди. Аёл кўриниши-
дан кўҳликкина бўлса-да, у билан гаплашишга ич-ичи-
дан рағбати йўқлигини сезди. Ўзи шунақа бўлади. Эрта-
лаб арзимас нарса туфайли асабийлашади-да, кечгача 
тунд кайфиятда юради. 
– Амаки, ўзингиз тузукмисиз? Негадир кайфиятингиз 
йўқ? – деди аёл уни гапга солиш мақсадида. 
Ҳайдовчи худди уни эшитмагандек, йўлида давом 
этарди. У қарийб қирқ йилдирки, киракашлик қилади. 
Ёшлик пайтида машинага қиз-жувонлар ўтириб қолгудек 
бўлса, роса яйраб кетар, боргунча уларни ҳар хил гаплар 
билан кулдириб, хурсанд қилиб борарди. Энди эса... ёши 
олтмишдан ошиб қолди. Иложи борича ўзини бунақа 
хандон-хушон суҳбатлардан четга оладиган бўп қолган. 
Қолаверса, машинасида ўтирган бу жувон кичкина қизи 
тенги бўлса керак. У билан нимани ҳам гаплашарди?
Атай қилгандек, аёл анчагина гапга чечан чиқиб қолди.
– Ҳа, хафа бўлманг, ҳаммаси изига тушиб кетади. 
Ҳайдовчи яна бир қараб олди-да, йўлдан кўзини уз-
мади.
– Дугонамнинг туғилган куни эди. Эримдан-ку, амал-
лаб жавоб олдим. Қайнонам бўлса, нақ сувимни сиқиб 
олди-да. Яхшиям қайнотам жонимга ора кирди. Бўлма-
са, уйдан чиқмай ўтирардим. 
«Ўзи қайси келин қайнонасидан рози бўлиб гапириб-
дики, сен гапирсанг...» ўйлади ҳайдовчи. Йўловчи аёл-
нинг эса гапи тугамасди. У гапиргани сари ҳайдовчининг 
мия си ғувиллар, жеркиб беришдан ўзини аранг тутиб 

---

37
«
100 жумбоқли ҳикоя
»
турарди. Қолаверса, машинасига чиққан ҳар бир одам-
нинг эркалигу инжиқлигини кўтариши керак. «Камроқ 
гапиринг» деса, кўнглига оғир ботади. 
Бирдан миясига ажойиб фикр урилди. Аёл машинага 
чиққанидан бери унинг ўзи бир оғиз ҳам гапирмагани-
ни аниқ билади. Демак, бемалол ўзини кар-соқов кўр-
сатса бўлади. 
– Кеча овсиним билан бозорга тушгандик. Роса 
нархлар осмонга чиқиб кетибди...
Ҳайдовчи пешойна орқали аёлга имо-ишора қилиб, 
қулоғи эшитмаслиги, ўзи ҳам гапиролмаслиги, шу боис 
унга гапириш бефойда эканини тушунтирган бўлди. Шу 
билан аёл ҳам бозордаги саргузаштларини тўхтатишга 
мажбур бўлди. 
«Хайрият-ей, эртароқ каллам ишламабди-да, – ўйлан-
ди ҳайдовчи. – Бундан кейин шунақа сергапроқ йўловчи 
чиқиб қолса, айнан ҳозиргидек йўл тутаман». 
...Манзилга етиб келга, ҳайдовчи ҳисоблагичда кўри-
ниб турган нархни кўрсатди. Аёл сумкасидан пул олиб 
узатди. Кейин эса эшикни ёпаркан, ойнага эгилиб, ҳай-
довчига танбеҳ берган бўлди:
– Амаки, гапимни эшитишни истамас экансиз, очиқ 
айтсангизам бўларди. Устимдан кулдингиз-да? Билиб ту-
рибман, сиз кар ҳам, соқов ҳам эмассиз.
Ҳайдовчининг устидан бир челак сув қуйилгандек 
бўлди. Қаерда қовун туширди экан? Барибир аёл ҳам-
масини тушунибди-ку? Лоақал қаерда хато қилганини 
англаши керак-ку?
– Қизим, – ойнадан бошини чиқарди ҳайдовчи. – 
Мени кечиринг, фақат, илтимос, сизни алдаганимни қа-
ердан билганингизни айтиб кетинг...
Аёл ортига қайрилди. 
– Биринчидан, кар-соқовларга йўловчи ташишга рух-
сат берилмайди. Иккинчидан...
Аёлга ҳайдовчининг кар-соқов эмаслигини англат-
ган иккинчи сабаб ҳақда сиз ҳам ўйлаб кўринг-чи?

---

Рустам Жабборов
38
Йигирма биринчи ҳикоя