|
3- Laboratoriya mashg‘ulot. Pulpa tarkibidagi oksidlangan va oksidlanmagan temir miqdorining tahlili.
Gidrometallurgiya (gidro... va metallurgiya) — kimyoviy elementlarning suvdagi Eritmasi yordamida xom ashyo (ruda va baʼzi sanoat chiqindilari)dan rangli metallarni ajratib olish. G. birin-ketin bajariladigan quyidagi texnologik yumushlarni uz ichiga oladi: rudaga mexanik ishlov berish, kimyoviy ishlov berish, cho‘ktirish (tindirish), metallni ajratib olish. Rangli metallarni ajratib olish uchun xom ashyo maydalanadi, maydalangan xom ashyo xlorlovchi, oksidlovchi va qaytaruvchi muhitlarda kuydiriladi, qovushtiriladi, so‘ngra Erituvchi birikma bilan ishlanadi. Natijada pulpa (maydalangan rudaning Erituvchi bilan aralashmasi) hosil bo‘ladi. Erituvchi birikma sifatida sulfat kislota, soda, o‘yuvchi natriy, ammiak, sianid va xloridlar, natriy sulfid va b. nin g suvdagi Eritmasi ishlatiladi. Erituvchi birikmadagi metall Eritmalari shlam (tarkibida metall bo‘lmagan mayda qo‘shimchalar) dan ajratiladi. Buning uchun pulpa quritiladi, so‘ngra tindirish qurilmalari va filtrlarda yuviladi. Erituvchi birikmadagi metall Eritmalari chanlarda (krestovina va kurakchalar o‘rnatilgan val yordamida) va kimyoviy usul bilan (rux, alyuminiy kukunlari taʼsir ettirib) cho‘kmagan zarralar va zararli qo‘shimchalardan tozalanadi. Metall va uning birikmalari Eritmadan cho‘ktirib olinadi. Bu jarayonda elektroliz, sementitlash, sorbsiya (ion almashuvchi qatronlar yoki kumir yordamida), suyuq ekstraksiya (organik Erituvchilar yordamida) usullari tatbiq etiladi. Cho‘kindi metall va uning kimyoviy birikmalari qayta ishlanib, toza metall (mis, rux, kumush, oltin va b.) yoki shunga yaqin mahsulot olinadi. Buning uchun cho‘kindi qayta kristallanadi, bug‘ga aylangunga qadar qizdiriladi, qayta Eritiladi va elektrolizlanadi. G. usulida oltin, mis, qo‘rg‘oshin, rux, volfram va b. rangli metallar olinadi (qarang Asl metallar. Gidroliz, elektroliz).
Mustaqil ish mavzulari
1. O‘zbekistonda foydali qazilmalarni biotexnologik qayta ishlash istiqbollari
2. Metallar biotexnologiyasi.
3. Foydali komponentlarni ishqorlab ajratish
4. «Biotexnologiya» fanining funksiya va vazifalari
5. Tudadagi ishqorlash usuli
6. Tudadagi bakterial ishqorlash nima?
7. Rangli va kamyob metallarni bakterial oksidlash usuli
8. Oltingugurt almashinuviga doir bakteriyalar
9. Tarkibida temir moddasi bor sulfidlarni bakterial oksidlash
10. Mikroorganizmlar turlari
11. Oltingugurt, tion bakteriyalarining kashf qilinishi
12. Bakteriyalarning sinflanishi
13.Metallarni biokimyoviy oksidlashda qo‘llaniladigan mikroorganizmlar
14. Sanoat chiqindi suvlarini mikrobiologik usul bilan tozalash
15. Sulfatredutsiyalovchi bakteriyalar
16.Idishdagi bakterial ishqorlash usuli
17. Mikroorganizmlarning asosiy turlariga ta’rif bering
18. Fe2+,S0 i MeS oksidlovchi bakteriyalarga tushuncha bering
19.Acidithiobacillusurug‘iga mansub bakteriyalar sinflariga tushuncha bering
20. Sulfatredutsiyalovchi bakteriyalar hususiyatlari
21. Mikroorganizmlar nima va ularning tavsifi
22.Oxirgi yillarda mikrobiologlarning izlanishlari qaysi yunalishlarda olib borilmoqda?
23. Bakteriyalar sinflanishiga nimalar asos olingan?
24. Kislorodga nisbatdan bakteriyalar sinflari
25. pH muhiti va tempYeraturaga nisbatan bakteriyalar sinflari?
26.Ozuqa muhitiga nisbatdan bakteriyalar sinflari?
27. Marganets, xrom va kremniy birikmalariga bakteriyalarning ta’siri?
28. Og‘ir metallarni sorbsiyalovchi mikroorganizmlarga tushuncha bering?
29. Sanoat chiqindi suvlarini tozalashda mikroorganizmlarning roli?
30.Biogidrometallurgiyaning O‘zbekistonda rivojlanishi
31.O‘zbekistonning oltin rudali konlarining joylanishi
32. Bakterial ishqorlash usuli nima?
33. Metallar biotexnologiyasining asosiy jarayonlari
34. Idishdagi ishqorlash usulining afzalliklari?
35. Idishdagi ishqorlash amaliyoti?
36. O‘zbekistondagi biogeotexnologiyaning rivojlanishi
37. Ozuqa muhitlarini qo‘llash
39. O‘zbekistonda oltinmishyakli konsentratlardan oltinni bakterial ajratib olish
40. Oltin ma’danli rudalarning kimyoviy tarkibi
41. OIF larning chiqindi omborlaridagi mikroorganizmlar
42. Mikroorganizmlarning miqdorini aniqlash usullari
43. Xujayralarni ranglangan va fiksatsiya qilingan buyanmalarda (mazkax) sanash (Vinogradskiy – Brid usuli)
44. Qiyin ishlov bYeriladigan sulfid rudalarining biogidrometallur- giyasi
45. Mikroorganizmlarni kultivirlash uchun yaratilgan yangi ozuqa muhitlari
46. Oltin rudali konlar ekotizimlari xillari
47. GetYerotrof mikroorganizmlarning farqli hususiyatlari
48. Oqsil biomassasi qanday usullar bilan aniqlanadi?
49. Xujayralar miqdorining taxmin sonini aniqlash uchun cheklangan suyultirish usuliga tushuncha
50. Mikroorganizm-muhit-mineral tizimiga tushuncha bYering?
51. Oltinning ishqorlanishjarayoni
52. Oltin ishlab chiqaruvchi fabrikalar
53. Sorbsiya jarayoni
54.Sanoatda qo‘llash uchun ishlab chiqarilayotgan biotexnologiyalar
55.Rudalarning rakibidagi uglerodli moddalar
56. Sulfid rudalarining kimyoviy va mineralogik tarkibi
57.Minerallarni ezilish darajasi
58. Minerallarni maydalash darajasi
59.Sulfid rudalarini boyitishda qo‘llaniladigan flotatsion texnologiyalar
60. Sulfid rudalarini boyitishda qo‘llaniladigan gravitatsion texnologiya
61. Birlamchi boyitish loyihasi
Glossariy
Do'stlaringiz bilan baham: |
