Қишлоқ хўжаилиги соҳасида инвестициялар ва инвеститсион фаолликни ошириш оширишнинг аҳамияти ва такомиллаштириш йўллари

Т/р	Кўрсаткичлар	Ўлчов бирлиги	Жами
Йиллар кесимида
2022	2023	2024	2025	2026
1.	Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари	ҳажми (трлн сўм)		12,7	13,2	13,7	14,2	14,9
		ўсиш (%)	1,2 баравар	103,1	103,4	103,8	104,2	104,6
1.1	Аҳоли жон бошига	млн сўм		6,5	6,6	6,8	7,0	7,2
2.	Инвестиция лойиҳаларини ишга тушириш	лойиҳа сони	2 352	775	360	348	359	510
		қиймати (млрд сўм)	59 948,9	3 924,9	8 002	12 744	15 974	19 304
3.	Қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжалиги маҳсулотлари ҳажми:	трлн. сўм	68,6	12,7	13,2	13,7	14,2	14,9
3.1	Ўсиш сурати:	%	117,6	103,3	103,5	104,0	104,4	104,8

Шу жумладан 2022-йилда Қорақалпоғистон Республикасида саноат, қишлоқ хўжалиги ва хизмат кўрсатиш соҳаларини ривожлантириш бўйича лойиҳаларининг йиғма параметрлари бегилаб берилган. Хусусан, 2022 йил Қорақалпоғистон Республикасида ҳудудида Саноат, Қишлоқ хўжалиги ва бир қатор етакч тармоқларда жами қиймати 3 924 915,00 so’м бўлган 775 та инвестиция янги лойиҳа ишга тушурилиб, натижада 14 095 та янги иш оринлари яратилади. Сҳундан хусусий, банк кредити, хорижий кредитлар ва хоиржий инвеситициялар ҳисобидан қиймати 499 612,00 сўмлик пул маблағлари қишлоқ соҳасидаги 144 та лойиҳа жалб қилиниб, мазкур лойиҳаларни амалга оширилиши натижасида 1 458та янги иш орини яратилади.

*(4-жадвал)⁴⁵

Т/р	Соҳа номи	Лойиҳа сони	Лойиҳа қиймати (млн сўм)	Молиялаштириш манбалари				Иш ўрни
				ўз маблағи (млн сўм)	банк кредити(млн сўм)	хорижий кредитлар (минг доллар)	хорижий инвестиция (минг доллар)
Қорақалпоғистон Республикаси-жами		775	3 924 915	1 823 231	603 825	92 558	39 750	14 095
	Саноат соҳаси	174	2 180 250	792 952	146 981	76 709	32 850	6 730
	Қишлоқ хўжалиги соҳаси	144	499 612	160 928	139 898	12 159	5 400	1 458
	Хизматлар, сервис ва савдо соҳалари	457	1 245 053	869 351	316 946	3 690	1 500	5 907

Такидлаш жоизки, қишлоқ хўжалигида инвестицион фаолликнинг пастлиги қишлоқ хўжалигига инвестицияларни жалб қилишнинг мавжуд механизмларини такомиллаштириш ва янги механизмларни шакллантиришни тақозо этади. Давлатнинг аграр секторга сармоя киритишдаги ролини тоғри тушунмаслик туфайли инвестиция жараёнларига давлат таъсири механизми етарли даражада самарали эмаслигича қолмоқда, чунки Агросаноат комплексида инвестиция фаолиятининг ташкилий-иқтисодий механизми фаолиятининг ҳудудий хусусиятлари етарлича ҳисобга олинмаган деб ҳисоблаймиз.
Ушбу мақсадга мувофиқ қуйидаги асосий вазифаларни ҳал қилиш керак бўлади:
- қишлоқ хўжалигида инвестисия фаолиятининг назарий ва услубий асосларини ўрганиш, минтақавий ва экологик хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда инвестисия жараёнига таъсир этувчи асосий омилларни аниқлаш ва тизимлаштириш; қишлоқ хўжалигига йўналтирилган инвестициялар самарадорлигини баҳолаш усулларини ойдинлаштириш;
- қишлоқ хўжалигида амалга оширилаётган ўзгаришлар тендентсияларини баҳолаган ҳолда моддий-техника базаси ва инвестиция фаолиятининг ҳақиқий ҳолатини таҳлил қилиш; Қорақалпоғистон Республикаси қишлоқ хўжалигига инвестициялардан фойдаланиш йўналишларини таҳлил қилиш;
- хорижий мамлакатлар тажрибаси ва маҳаллий амалиётни умумлаштириш асосида қишлоқ хўжалигида инвестисия фаолиятини фаоллаштиришга давлат таъсирининг энг самарали шакллари ва усулларини аниқлаш, Қорақалпоғистон Республикасида қишлоқ хўжалигига инвестицияларнинг асосий йўналишларини асослаш, шунингдек келажакда инвестицион ўсиш параметрларини аниқлаш;
– Қорақалпоғистон Республикаси қишлоқ хўжалигига йўналтирилаётган инвестициялар самарадорлигини ошириш захиралари аниқлаш зарур.
Фойдаланилган адабиётлар:

1. 
   “Импаcт оф тҳе Украине-Руссиа cонфлиcт он глобал фоод сеcуритй анд релатед маттерс ундер тҳе мандате оф тҳе Фоод анд Агриcултуре Организатион оф тҳе Унитед Натионс (ФАО)”, 8 Април 2022 Ҳундред анд сихтй-нинтҳ Сессион: ҳттпс://www.фао.орг/3/ни734ен/ни734ен.пдф
   
2. 
   “В марте значение Индекса продовольственных сен ФАО значительно выросло”: ҳттпс://www.фао.орг/неwсроом/детаил/фао-фоод-приcе-индех-постс-сигнифиcант-леап-ин-марч/ру
   
3. 
   Послание президента Республики Узбекистан Шавката Мирзиёева Олий Мажлису, 28 декабря 2020 года
   
4. 
   Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори, 28.05.2022 йилдаги ПҚ-262-сон, 28.05.2022, ҳттпс://www.лех.уз/ру/доcс/-6038081
   
5. 
   ҳттпс://лех.уз/уз/доcс/5841077, Указ Президента Республики Узбекистан «О Стратегии развития Нового Узбекистана на 2022-2026 годы» от 28.01.2022 г. № УП-60,
   
6. 
   ҳттпс://лех.уз/уз/доcс/5939945, «О дополнительных мерах по комплексному социально-экономическому развитию территорий и дальнейшему улучшению уровня жизни населения Республики Каракалпакстан в 2022 — 2026 годах» от 4 апреля 2022 г. № 155
   

1^ Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 155-son qaroriga 4-ILOVA,

2^ Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 155-son qaroriga 3-ILOVA,

3^ *Vazirlar Mahkamasinig 2022 yil 4 apreldagi 155-son qaroriga 1-ilova

4^ Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 4-apreldagi 155-son qaroriga 4-ILOVA

5