125
qish maqsadlarini shakllantirish, tegishli
qarorar qabul qilish va
amaliy ish rejalarini tuzib olish;
- muayyan hududlarda yashovchi aholining turli qatlamlari
o‘rtasida epidemioiogik va sotsialogik tadqiqotlar o‘tkazish
orqali salomatligini dinamik ravishda baholab borish va moni-
toring o‘tkazish yo‘li bilan xavfli omillarni izlab topish;
- olingan ma’lumotlarga tayangan holda,
aholini tibbiy
madaniyligini va uning tibbiy savodxonligini oshirish uchun
aniq maqsadga yo‘naltirilgan ishlarni tashkil etish zaruriyatiga
ko‘ra mavjud sog‘liqni saqlash tizimini tarkibini yanada tako-
niillashtirish yangi ish usullaridan amalda foydalanish yaxshi
natija beradi. Aholi o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini shakllan-
tirishda
shuningdek, oilalaming tibbiy madaniyatini oshirishda
odamlaming mehnat va ijtimoiy sohadagi faolliklari bilan bir
qatorda ularning tibbiy faolliklari ham niuhim ahamiyat kasb
etadi.
- Tibbiy faollik deganda,
muayyan shaxslar, guruhlar, bar-
cha aholi, shuningdek, sog‘liqni saqlash xizmati xodimlari to-
monidan davolash-profilaktika yordamini ta’minlash uchun
qilinadigan faol harakat tushuniladi.
Oilalaming tibbiy madaniyatini muhim bir ko‘rsatkichi si-
fatida irsiy moniylikning mohiyati va uning millat salomatligi
uchun ahamyati haqida to‘xtalib o‘tish joizdir.
Organizmnmng bir necha avlodlarda o‘xshash
belgilarni
takrorlash va ma’lum muhit sharoitida individual rivojlanish-
ning o‘ziga xos xususiyatini ta’minlash xossasi irsiyat deb ata-
ladi. Ota-onalar va keyingi avlodlar irsiyat tufayli to‘qimalarn-
ing kimyoviy tarkibidagi o‘xshashlikni, modda almashinuvi,
fiziologik boshlanishlar, biologik belgilar va boshqa xususiyat-
larni belgilovchi o‘xshash biosin tezga ega bo‘ladilar.
Uning
konservativligi o‘zgaruvchanlikni o‘ziga xos belgisi hisoblanadi,
ya’ni irsiyat natijasida o‘zgarishlarga yo‘l qo‘yilmaydi, ajdodlar
va avlodlarning o‘xshashlik belgilarini saqlab qoladi.
126
Irsiy madaniylik tushunchasi amaliy j ihatdan, eng avvolo,
qonqarindoshlar o‘rtasidagi nikohlarning zararli va hatto fojeali
oqibatlarini oldindan ko‘ra bliish uarning
oldini olishda ongli
faoliyat ko‘rsatish bunday nikohlarga aslo yo‘l qo‘ymaslikni
tushunib yetishdir. Millatni irsiy kassaliklarni og‘ir iskanjasidan
qutqarishning asosiy yo‘li odamlarning irsiy madaniyligini
oshirish ekanligini, oilaning irsiy madaniyatini oshirishga kun-
ning dolzarb masalasi sifatida qarashning
zararligini tushunish
va bu sohada amaliy faoliyatga o‘tishga vaqti yetganligini e’tirof
etishimiz lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: