Iqtisod-moliya

Arterial gipertoniya. Gipertoniya bilan og‘rigan bemorlar 
AQSH, Italiya, Nideilandiya davlatlarida ko‘p ekan. Bunda 
asosiy sabab odamlarni tamaki chekishidan demoqdalar.
Infarkt bilan kasallanganlarda koronar qon tomirini stress-
ga uchragani aniqlangan. Bunday odamlarga psixo nev rozlar, 
xotirjam bo‘lmagan odamlar, qo‘rquvdan dipressiyaga uchra-
ganlar kiradi. Bu toifadagi kishilar yuqori lavozimga ko‘tari-
lishni xohlaydi, doimo vaqti yetishmaydi, ular ishidan qoniq-
maydi, ichki noroziligidan shikoyat qiladilar. Ba’zi odamlaming 
kayfiyati past bo‘ladi, boshliqlaming xatti-harkatidan shubhala-
nadilar. Doimo asablari tarang yuradilar, albatta, bunday odam-
laming qon bosimi yuqori bo‘ladi. Emotsional faktorlar qon bo-
simiga ta’sir etadi. Emotsiyalar ijobiy va salbiy bo‘ladi. Kuchli 

---

115
emotsional holatda adrenalin gornoni ko‘p ishlab chiqariladi, 
gaz almashinuvi ortadi, kuch-quvvat ortib ketadi, ish qobiliyati 
ham ortadi. Bularning hammasi yurak-tomirlariga salbiy ta’sir 
etadi. Bundaylar o‘zini boshqara olmay qoladi. Kuchli emotsi-
yani og‘ir mehnat qilish, harakat faolligini, o‘zini tinchlantirish, 
piyoda yurish va boshqalar bilan kamaytirish mumkin.