Iqtisod-moliya

Gipertoniya  - yuqori qon bosimi kasalligi
G.M.Langanning ma’lumoticha gipertoniya kasalligi 
oliy po‘stloq markazlari qon bosimiiii boshqaravchi qon 
bosimi markazi bo‘lgan gipotalamusni buzilishidir. Bunday 
holat, ko‘pincha, psixoemotsiyadan so‘ng vujudga keladi. 
Stress, asabning zo‘riqishi bu kasallikning asosiy sababcliisi 
hisoblanadi. Gipertoniya kasalligi hayot tarziga bog‘liq.Turli 

---

113
muammolar, oilalardagi janjallar, intim munosabatlardan 
qoniqmaslik, ichkilikbozlik, chekish, ovqatlanish tartibini 
buzilislii, o‘ta charchash, jismoniy mehnat qilmaslik, kam 
harakat tufayli kelib chiqadi.
Nerv-emotsional zo‘riqqan odamlar, birinchi navbatda, ish 
turini o‘zgartishi yoki zo‘riqishni kamaytirish haqida o‘ylash-
lari kerak. Eng avvalo hayot tarzini o‘zgartirish, yetarli uxlash, 
to‘g‘ri ovqatlanishi, kun tartibiga rioya qilishi, jismoniy mashq-
lar bilan shug‘ullanishi, asablarni tichlantirishi kerak bo‘ladi.
Arteroskleroz
Bu kasallikda arteriya qon tomirlarining ichki yuzasiga 
juda ko‘p xolesterin blyashkalar, tiqinlar, ayniqsa, xolesterin va 
uning efirlari yopishib oladi. Natijada, qon tomir torayadi, qon 
aylanishi qiyinlashadi. Qon tomir devori elastikligini yo‘qotadi, 
organizmga oziqa moddalar, kislorod borishi qiyinlashadi. 
To‘qimalarda kislorod tanqisligi vujudga keladi.
Arterosklerozning kelib chiqishiga noto‘g‘ri ovqatlanish, 
nerv zo‘riqishi, kam harkatlilik, muskullar faolligi yetishmov-
chiligi va boshqalar sabab bo‘ladi. Plazmada xolesterin, lipoid 
valipoproteinlarning ortib ketishi, tabiiy ravishda qonning ivish 
sistemasini orttiradi, tomirlar torayadi yoki berkilib qoladi, 
natijada, koronar tomirlar zararlanadi.
Bulaming hammasi bosh og‘rig‘i, yurak atrofida og‘riq, bosh 
aylanishi, hushdan ketish, xotirani kamayishi va boshqalar sabab 
bo‘ladi.