«ijtimoiy-madaniy faoliyat» kafedrasi «ijtimoiy madaniy faoliyat tarixi va nazariyasi» fanidan

ЭКОҲАРАКАТНИНГ ТУЗИЛМАСИВА РАҲБАР  ОРГАНЛАРИ ҲАМДА УЛАРНИНГ ВАКОЛАТЛАРИ 

Экоҳаракат қуйидаги ҳудудий бўлиниш асосида ташкил этилади:

Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳудудий бўлинмалари, шунингдек заруратга қараб улар ичида ташкил этиладиган туман (шаҳар) бўлинмалари.

 Конференция, Марказий Кенгаш ва Марказий Кенгаш Ижроия қўмитаси Экоҳаракатнинг раҳбар органлари ҳисобланади.Марказий назорат-тафтиш комиссияси Экоҳаракатнинг назорат органи ҳисобланади.Конференция Экоҳаракатнинг олий раҳбар органи ҳисобланади ва беш йилда бир маротаба ўтказилади.   

Экоҳаракатнинг Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси депутатлигига номзодлар кўрсатиш ва уларни сайлаш бўйича Конференцияси Марказий Кенгаш томонидан Ўзбекистон Республикаси Марказий сайлов комиссияси белгилайдиган муддатларда чақирилади.

Навбатдан ташқари Конференция  Марказий назорат-тафтиш комиссияси ёки Ижроия қўмитанинг  қарори билан чақирилади. 

Конференция делегатлари Марказий Кенгаш белгилайдиган вакиллик нормаси бўйича Экоҳаракат ҳудудий бўлинмаларининг Конференцияларида сайланадилар.Конференция Экоҳаракат фаолияти билан боғлиқ барча масалаларни кўриб чиқиш ва тегишли қарорлар қабул қилиш ҳуқуқига эга.

Конференциянинг мутлақ ваколатларига қуйидагилар киради:

Экоҳаракат Устави ва Дастурини қабул қилиш, уларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш;

Экоҳаракат фаолиятининг асосий йўналишларини белгилаш;

Марказий Кенгаш ва Марказий назорат-тафтиш комиссияси аъзоларини сайлаш ва муддатидан олдин лавозимидан озод этиш;

қонун ҳужжатларига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ўн беш нафар депутатини сайлаш;

қонун ҳужжатларига мувофиқ Экоҳаракатдан сайланган Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси депутатини чақириб олиш;

Марказий Кенгаш ва Марказий назорат-тафтиш комиссияси ҳисоботларини тасдиқлаш;

Марказий назорат-тафтиш комиссияси ва Марказий Кенгаш  тўғрисидаги Низомни тасдиқлаш;

Экоҳаракатни тугатиш ва қайта ташкил этиш тўғрисида қарорлар қабул қилиш.

 Конференция қонунда белгиланган тартибда бошқа ваколатларга ҳам эга бўлиши мумкин.

Марказий Кенгаш Экоҳаракатнинг конференциялари оралиғидаги даврда унинг раҳбар органи ҳисобланади. 

Марказий Кенгаш Экоҳаракат манфаатларини ифодалайди ва унинг номидан иш юритади, Экоҳаракатнинг Устав ва Дастурий вазифалари бажарилишини ташкил этади. 

Марказий Кенгаш аъзолари Экоҳаракатнинг Конференцияси томонидан беш йил муддатга сайланадилар.

Марказий Кенгаш аъзолари икки ва ундан ортиқ муддатга сайланишлари мумкин.

Марказий Кенгаш аъзоларининг сони Конференция томонидан белгиланади. 

Марказий Кенгаш янги аъзоларни киритиш, шунингдек муайян аъзоларни чиқариш ҳисобидан ўз таркибига ўзгартишлар киритади ҳамда ушбу масалаларни кейинчалик Экоҳаракатнинг яқин орадаги Конференцияси тасдиғига киритади.

Марказий Кенгаш Ижроия қўмита ва Экоҳаракат ҳудудий бўлинмалари  ҳисоботларини эшитади, муҳокама қилади ва тегишли қарорлар қабул қилади. 

Марказий Кенгаш Пленуми ушбу орган фаолиятининг асосий шакли ҳисобланади.

Марказий Кенгашнинг навбатдаги Пленумлари йилига камида бир марта чақирилади. 

Марказий Кенгашнинг навбатдан ташқари Пленуми Марказий Кенгаш аъзолари умумий сони ярмидан кўпининг таклифи билан шунингдек, Ижроия қўмита ташаббуси билан чақирилиши мумкин. 

Марказий Кенгаш ваколатларига қуйидагилар киради: Экоҳаракатнинг навбатдаги ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси депутатлигига номзодлар кўрсатиш ва уларни сайлаш бўйича Конференцияларини, шунингдек Экоҳаракатнинг Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси депутатлигига номзодлар кўрсатиш ва уларни сайлаш бўйича Конференциясига делегатлар сайлаш бўйича ҳудудий бўлинмаларнинг  Конференцияларини чақириш; Экоҳаракат Конференцияси қарорлари ижроси, Экоҳаракатнинг Устав ва дастурий мақсад ҳамда вазифаларини амалга ошириш бўйича  қарор қабул қилиш; Экоҳаракатнинг Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси депутатлари сайловида иштирок этиши тўғрисида қарор қабул қилиш; Ижроия қўмитаси аъзоларини сайлаш ва уларнинг ваколатини муддатидан олдин тугатиш; Экоҳаракат томонидан таъсис этиладиган тадбиркорлик субъектлари, муассаса ва ташкилотлар штат жадвалини тасдиқлаш; Экоҳаракатнинг ҳудудий бўлинмаларини ташкил этиш; ҳудудий бўлинмалар тўғрисидаги ва Экоҳаракатнинг  Ўзбекисто Республикаси Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутатлигига номзодлар кўрсатиш ва уларни сайлаш бўйича Конференциясига Ўзбекистон экологик ҳаракати ҳудудий бўлинмаларидан делегатлар сайлаш тартиби тўғрисидаги Низомларни тасдиқлаш;

Устав нормаларини қўллаш бўйича ҳужжатлар қабул қилиш;

Экоҳаракат рамзларини тасдиқлаш;

 Экоҳаракат йиллик бюджетини тасдиқлаш.

Марказий Кенгаш ушбу Уставда кўрсатилган ваколатларнинг айрим-ларини Ижроия қўмитага беришга ҳақли.

Ижроия қўмита Экоҳаракатнинг доимий асосда фаолият юритувчи  раҳбар органи ҳисобланади. 

Ижроия қўмита Конференция ва Марказий Кенгаш томонидан берилган ваколатлар доирасида, Устав ва дастурий вазифаларнинг амалий ижроси бўйича фаолиятни амалга оширади. 

Ижроия қўмита аъзолари Марказий Кенгаш Пленумида сайланади.

Ижроия қўмита таркибий сони Марказий Кенгаш қарори билан белгиланади. 

Ижроия қўмита Экоҳаракат Конференция ва Марказий Кенгашга ҳисобдордир.

Ижроия қўмита янги аъзоларни киритиш, шунингдек муайян аъзоларни чиқариш ҳисобидан ўз таркибига ўзгартишлар киритади ҳамда ушбу масалаларни кейинчалик Марказий Кенгашнинг яқин орадаги Пленуми тасдиғига киритади.

Ижроия қўмитанинг мажлислари заруратга қараб, лекин уч ойда камида бир марта ўтказилади.

Ижроия қўмитанинг ваколатларига қуйидагилар киради:

Ижроия қўмита раиси ва унинг ўринбосарларини сайлайди ҳамдалавозимидан озод этади;

Конференция ва Марказий Кенгаш Пленумининг чақирилиши ва ўтказилишини ташкил этади, кун тартиби лойиҳаларини ишлаб чиқади;

Ўзбекиситон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси депутатлигига номзодлар кўрсатиш ва депутатлар  сайлаш бўйича Экоҳаракат Конференцияси ўтказилиши жойи ва вақтини аниқлайди;   

Конференция ва Марказий Кенгаш қарорларининг ижросини таъминлайди;

бухгалтерлик ва статистик ҳисоботларни юритади;

қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда Экоҳаракат қатнашчилари, ҳудудий бўлинмалар раҳбарлари ва бошқа фаолларни ўқитиш ҳамда малакасини ошириш бўйича ишларни ташкил этади;  

давлат ва нодавлат ташкилотлари билан ҳамкорлик қилиш доирасида қабул қилинган махсус дастурлар ва режаларнинг ижросини таъминлайди;

Экоҳаракатнинг йиллик бюджети лойиҳасини ишлаб чиқадива тасдиқлаш учун Марказий Кенгашга тақдим этади;

Устав ва дастурий вазифаларни амалга ошириш учун корхона, муассаса, ташкилотларни таъсис этади, уларнинг раҳбарларини тайинлайди ва фаолияти-ни назорат қилади.

Ижроия қўмита ўз ваколати доирасига кирадиган масалалар бўйича Ижроия қўмита раиси ёки тегишли йўналиш бўйича ўринбосарлари томонидан имзоланадиган қарорлар қабул қилади.

Ижроия қўмита раисининг ваколатларига қуйидагилар киради:

Марказий Кенгаш Пленуми ва Ижроия қўмита мажлисларида раислик қилади;

қарорлар ва буйруқларни имзолайди;  

фаолиятга доир молиявий ҳужжатларни имзолайди, шу жумладан, Ижроия қўмита девони ва Экоҳаракат ҳудудий бўлинмалари  штат жадвалини тасдиқлайди;

Экоҳаракат номидан ишочномасиз ҳаракат қилади, ишочномалар беради ва унинг манфаатларини ифода этади.

Ижроия қўмита раиси ўринбосарлари фаолият йўналишларини тақсимлайди ва уларнинг лавозим йўриқномаларини тасдиқлайди;

Ижроия қўмита девонини шакллантиради, унинг раҳбарини тайинлайди ва лавозимидан озод этади;  

Ижроия қўмита девони тўғрисидаги Низомни, шунингдек Ижроия қўмита девони ходимларининг мансаб йўриқномаларини тасдиқлайди;

Ижроия қўмита девонининг раҳбари, ҳудудий бўлинмалар раҳбарлари шунингдек, Ижроия қўмита томонидан таъсис этилган корхона, муассаса ва ташкилотлар раҳбарлари билан белгиланган тартибда меҳнат шартномаларини тузади ва бекор қилади; 

Экоҳаракат босма органлари ва телестудия раҳбарларини тайинлайди ҳамда лавозимидан озод этади, улар фаолияти ҳақидаги Низомларни тасдиқлайди;

давлат органлари ва маҳаллий ҳокимиятлар, шунингдек нодавлат нотижорат ташкилотлар билан ҳамкорликни йўлга қўяди;

Конференция, Марказий Кенгаш ёки Ижроия қўмита ваколатлари доира-сига кирмайдиган бошқа ваколатларни амалга оширади.

Ижроия қўмита девони раҳбари Ижроия қўмита девони ишининг тезкор бошқарувини амалга оширади, у ижроия қўмита раиси томонидан лавозимига тайинланади ва лавозимидан озод этилади.

Ижроия қўмита девони раҳбари:

Ижроия қўмита девони таркибий бўлинмаларининг ишини ва уларнинг самарали  ишлашини  ташкил этади;

Ижроия қўмита раисининг ишончомаси ва буйруғи билан шартномалар, шу жумладан Ижроия қўмита девони ходимлари билан меҳнат шартномалари имзолайди, банкларда ҳисоб ва бошқа рақамларни очади, барча банк, молия ва бошқа ҳужжатларда биринчи имзо ҳуқуқидан фойдаланади, фаолият билан боғлиқ молиявий ҳужжатларни имзолайди, Ижроия қўмита девони ходимлари учун бажарилиши мажбурий бўлган ҳужжатлар чиқаради;

Молиявий,  ижро ва меҳнат интизомига риоя этилиши, иш юритишни тўғри ташкил этилиш, шартнома, меҳнат шартномалари, келишувларнинг ҳуқуқий жиҳатдан тўғри ишлаб чиқилиши, Ижроия қўмита раисининг буйруқлари ва фармойишларини бажарилиши учун жавоб беради;

Марказий Кенгаш, Ижроия қўмита ва Ижроия қўмита раисининг топшириқларини бажарилишини ташкил этади ёки бажаради.

Экоҳаракатнинг Марказий назорат-тафтиш комиссияси:

Экоҳаракатнинг марказий назорат органи бўлиб, Экоҳаракатнинг молия-хўжалик фаолиятини текширади ва назорат қилади;

беш йил муддатга Экоҳаракатнинг Конференциясида сайланади. Марказий назорат-тафтиш комиссияси аъзоларининг сони Конференция томонидан белгиланади.  

Марказий назорат-тафтиш комиссияси аъзолари икки ва ундан ортиқ муддатга сайланишлари мумкин.

Марказий назорат-тафтиш комиссиясининг мажлисида Экоҳаракатнинг навбатдаги Конференцияси муддатига раис ва унинг ўринбосарлари сайланади. 

Марказий Кенгаш ва Марказий Кенгаш Ижроия қўмитаси аъзолари ҳамда Ижроия қўмита девони раҳбари  бир вақтнинг ўзида Марказий назорат-тафтиш комиссиясининг ҳам аъзоси бўлиши мумкин эмас.

Марказий назорат-тафтиш комиссиясининг ваколатларига қуйидагилар киради:

Экоҳаракат ва унинг тузилмалари молия-хўжалик фаолиятини назорат қилиш ва текшириш;

Экоҳаракатнинг молия, тадбиркорлик ва бошқа соҳалардаги фаолиятида амалдаги қонунчиликни бузиш ҳолатларининг олдини олиш;

Экоҳаракатнинг молия-хўжалик фаолияти йиллик текширувини амалга ошириш.

Молия-хўжалик фаолияти текширилаётганда барча мансабдор шахслар ва штатдаги ходимлар Марказий назорат-тафтиш комиссиясининг талабига биноан зарур ҳужжатларни тақдим этиш ва тушунтириш беришга мажбурдир.

Марказий назорат-тафтиш комиссияси ҳар йиллик текширув натижалари бўйича маълумот тайёрлайди ва кўриб чиқиб, тегишли қарор қабул қилиш учун Марказий Кенгашга тақдим этади.

Марказий назорат-тафтиш комиссияси аниқланган камчиликларни бартараф этиш юзасидан Экоҳаракатнинг барча органларига, шу жумладан, Конференциясига ҳам тақдимнома ва таклифлар киритишга ҳақли.

Экоҳаракат ҳудудий бўлинмаларининг Назорат-тафтиш комиссия-лари Марказий назорат-тафтиш комиссиясининг талабига биноан бўлинмалар-нинг Экоҳаракат раҳбар органлари қарорларини бажариш, Устав ва молиявий интизомга риоя этиш бўйича фаолияти юзасидан зарур ҳужжатларни ўз вақтида тақдим этишга мажбурдирлар.

Марказий назорат-тафтиш комиссияси фақат Экоҳаракатнинг Конференциясига ҳисобдордир.

Марказий назорат-тафтиш комиссиясининг аъзолари Экоҳаракат-нинг барча бўғинларидаги раҳбар органлари мажлисларида маслаҳат овози билан қатнашиш ҳуқуқига эга.

Марказий назорат-тафтиш комиссияси ушбу Устав ва Конференция қарорларидан келиб чиқиб бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.