Ijdiie volume: 02 Issue: 01

Boshlang’ich sinflarda musiqa madaniyati fanining mazmun va maqsadi. 

Boshlang’ich  sinflarda  musiqa  madaniyati  fanining  poydevori  shakillanadi.  Boshlang’ich 

sinflarda  musiqa faoliyatlari bolalrning aqliy rivojlanishlari me’yoriga mos oddiy musiqiy bilimlar, 

tushinchalar va malakalar tarib toptiriladi. Ushbu sinflarda musiqda darslari 5 ta faoliyat asosida 

olib boriladi ya’ni bular 



 

 Musiqa savodi 



 

Jamoa bo’lib kuylash 



 

Musiqaga xos harakatlar bajarish. 



 

Musiqa tinglash 



 

Cholg’u asboblariga jo’r bo’lish 

Ushbu  faoliyatlar  asosida  olgan  bilimlari  orqali  o’quvchilar  musiqiy  taassuroti  va  bilganlari 

haqida so’zlay olishi, notalar joylashuvi hamda bo’linishini farqlay anglashi, skripka kaliti, pauzalar, 

dinamik belglar, musiqiy o’lchovlar haqida ma’lumotlarga ega bo’lgan bo’lishlari lozim.  

Yuqorida  aytib  o’tilgan  dars  faoliyatlari  bir-biriga  uzviy  bog’liq  hamda  har  birining  o’z 

vazifalari mavjud. Ularning har biriga aohida to’xtalib o’tsak. 

Musiqa  savodi.  Musiqa  madaniyati  darslari  jarayonlarida,  musiqa  savodi  mustaqil  dars 

jarayonida  musiqa  asarlarini  badiiy  o’rganish  va  ijro  etish  ishlarini  musiqiy  savodxonlik  asosida 

bajarish  uchun  qo’llaniladi.  Musiqa  savodi  mazmuni  o’quvchlarni  tobora  shakillantiradi  va  ularni 

doirasini kengaytirib chuqurlashtirib boishdan iborat. Shunday qilib musia savodidarsning ta’limiy 

vazifalarini bajaradi. Musiqa savodining quyidagi bosqichlar bo’yicha o’rganiladi. 

1. 

Bolalr  diqqatini  musiqiy  ifoda  vositalariga  ya’ni  registr,  temp,  ritm,  dinamika 

belgilarini o’rgatish. 

2. 

Ovoz  sozlash  va  qo’shiq  aytish  qoidalariga  doir  bilimlarni  o’rgatish  ya’ni  chapak, 

cholg’u asboblarigachalish qoidalariga amal qiishga o’rgatish 

3. 

Musiqa ijodkorlari “kompozitorlar”,” bastakorlar”, “tinglovchi” mavzuni mazmuni va 

o’rganiladigan asarning mualliflari haqida ma’lumot musiqa savodi oqali amalga oshiriladi.  

. Bolalar  musiqiy  o’quvini ijodiy rivojlantirish ayniqsa, vokal-xor  ishlarining ahamiyati katta. 

Bunda  o’quvchilarni  kuylashga  qiziqtira  olish  ko’p  jixatdan  o’rganadigan  har  bir  mashq  yoki 

qo’shiqni o’qituvchi tomonidan chiroyli  qilib kuylb berishga bog’liq. Chunki o’quvchi yoshlar bilan 

olib borilan vokal-xor ishi ko’pincha o’qituvchi ovoziga taqlid qilib kuylashga asoslanadi.  Vokal – 

xor ishlarini malga oshirishda o’qituvchi ovoz sozlash, qo’shiq o’rgatish, jarayong bog’ladi. Musiqiy 

kuyni  yoki  qo’shiqni  o’qrgatishda  bir  ancha  jihatlarga  e’tibor  berilmog’i  lozim:  bolalar  diqqatini 

qo’shiqga  jalb  etish,  o’rgatilayotgan  asar  haqida  anatatsiya  berish  uning  mazmunini  ko’rsatib 

berish, asr muallifi, asar janri haqida ma’lumotlar berib o’tilishi kerak, qoo’shi yoki ku taxlili ya’ni, 

asar musiiy ifoda vositalari, harakteri taxlil qilinishi keak, 

---