Ii-bo’lim. Yuqumli kasalliklar va ularni oldini olish I mavzu. Yuqumli kasalliklar haqida tushuncha. Infeksiya va ularning tarqalish yollari. Endemiya,epidemiya va pandemiya Qisqacha tarixiy ma’lumotlar

Immun zardoblar va immunoglobulinlar sun’iy immunlangan hayvon va odam organizmidan olinadi. Ular qonda aylanib yurib, 4– 5 hafta ichida faol bo‘lmagan (ðassiv) immunitet hosil qiladi. Hozirgi ðaytda amaliyotda qoqshol, botulizm, difteriya, griðð kasalliklariga qarshi zardoblar hamda qizamiq, quturish, kanadan yuqadigan ensefalitga qarshi gamma-globulinlar qo‘llanilmoqda. Qo‘zg‘atuvchining o‘sishi va ko‘ðayishini to‘xtatuvchi ðreðaratlar guruhiga yuqumli kasalliklar qo‘zg‘atuvchilarining ko‘ðayishiga ingibitsiyalovchi (susaytiruvchi) yoki litik (erituvchi) ta’sir ko‘rsatadigan bioðreðaratlar kiradi. Bularga qorin tifi, dizenteriya, salmonelloz, stafilokokk, streðtokokk bakteriofaglari va interferon (odam leykositar interferoni – griðð va boshqa virusli resðirator infeksiyalarini davolash va ðrofilaktikasi uchun ishlatiladi) kiradi. Rejali vaksinoðrofilaktika emlashni ma’lum sxema asosida va ma’lum muddatlarda o‘tkazishni ko‘zda tutadi. Uni emlash taqvimi (kalendari) deyiladi. O‘zbekistonda hozirgi kunda amal qilinayotgan emlash taqvimi 1997-yildan qo‘llanib kelinmoqda. Shuni ta’kidlash zarurki, emlash taqvimiga, lozim bo‘lganda o‘zgartirishlar kiritib turiladi.