Ii боб Кимёда даврий қонун ва Д. И. Менделеевнинг элементлар

8.3. Fosfor, oksidlari, fosfat kislotasi, tuzlari. Fosfor kislota ishlab chiqarish.
III. Yangi mavzu bayoni:
Barcha o’quvchilar 3 guruhga bo’linadi. O’quvchilarga tayyor matnlar beriladi. 1-guruhga « fosfor davriy sistemadagi o’rni, xossalari, birikmalari» mavzusi. 2-guruhga «fosfat kislota» mavzusi. 3-guruhga «Mineral o’g’itlar» mavzusidagi matnlar tarqatiladi.
O’quvchilarga 15 minut mustaqil tayyorlanishga vaqt beriladi. Vaqt tugagandan so’ng o’quvchilar qayta guruhlanadi. Guruhlar shunday tuziladiki yangi guruhlarda 3 ta guruhdan ham o’quvchilar bo’lishi lozim. Yangi guruhdagi o’quvchilar har qaysisi o’z mavzusini boshqalarga o’rgata olishlari lozim. (25 minut)
Vaqt tugagandan so’ng hamma o’z joyiga o’tiradi. O’qituvchi o’zlashtirishni tekshirish uchun quyidagi savollar bilan murojaat qiladi.

1. 
   Fosforga davriy sistemaga qarab ta`rif bering
   
2. 
   Fosforni atom tuzilishi qanday?
   
3. 
   Fosfor tabiatda qaerlarda va qancha miqdorda uchraydi?
   
4. 
   Fosfor ollotropiyasini tushuntiring
   
5. 
   Qizil fosfor boshqa fosforlardan qanday farq qiladi?
   
6. 
   Fosfor qaysi metanmaslar bilan va qanday sharoitda birikadi? Tegishli reaksiya tenglamasini yozing
   
7. 
   Fosfor metallar bilan birikish reaksiya tenglamasini yozing
   
8. 
   Fosfor birikmalaridan qanday usullar bilan ajratib olinadi?
   

Tegishli reaksiya tenglamasini yozing

9. 
   Fosfor ( V)- oksidi xossalarini izoxlang
   
10. 
    Fosfat kislotaning hosil bo’lish reaksiya tenglamasini yozing
    
11. 
    Fosfat kislatasini dissosilanish tengalamasini tuzing
    
12. 
    Fosfat kislota necha qator tuzlar hosil qiladi. Misollar bilan tushintiring
    
13. 
    Mineral o’g’itlarga ta`rif bering
    
14. 
    Makroo’g’itlarning tarkibida qaysi elementlar bo’ladi?
    
15. 
    Mikroo’g’itlarning makroo’g’itlardan qanday farqi bor?
    
16. 
    ima sababdan natriyli selitra oddiy o’g’it hisoblanadi?
    
17. 
    Murakkab o’g’itlarning afzalliklari nimada?
    
18. 
    O’simlik uchun azot elementining ahamiyati qanday?
    
19. 
    Fosforli o’g’itlar o’simlikka qanday ta`sir etadi?
    
20. 
    Eng muhim fosforli o’g’itlarni nomlarini ayting va formulalarini yozing
    
21. 
    Qanaqa kaliyli o’g’itlarni bilasiz?
    

Savollarga javob bergan o’quvchilarga doira, to’rt burchak, uch burchaklar berib boriladi.
So’ngra ekranga quyidagi boshqotirma beriladi.
1 3 5

1. 
   O’simlik uchun zarur element.
   
2. 
   Azotli o’g’it.
   
3. 
   Mikroelement
   
4. 
   O’g’it ishlab chiqariladigan shahar
   
5. 
   Grek tilida yorug’lik sochuvchi ma`nosini beradigan element nomi.
   
6. 
   Laborotoriyada eng ko’p ishlatiladigan idish
   
7. 
   Fosfor birikmasi
   

Boshqotirma yechimi:

3.