I. R. Asqarov, N. Х. Тo‘хтaboyev, K. G‘. G‘opirov umumiy o‘rta maktablar 7-sinf Kimyo darsligidan foydalanish uchun meтodik qo‘llanma

52-DARS. ASOSLARNING OLINISHI VA ХOSSALARI.
Darsning maqsadi: O‘quvchilarni asoslarning kimyoviy faol moddalar ekanligi, shuning uchun tabiatda erkin holda kam uchrashlari, asoslarning olinishi va xossalari bilan tanishtirish.
Dars quyidagi reja asosida tashkil etiladi:

1. 
   Asoslarning olinishi.
   

Suvda erimaydigan asoslar bilan ishqorlarning olinishidagi farqlar.

2. 
   Asoslarning fizikaviy xossalari.
   
3. 
   Asoslarining kimyoviy xossalari.
   

1. 
   Kislotalarga ta’siri;
   
2. 
   Kislotali oksidlarga ta’siri;
   
3. 
   Тuzlarga ta’siri;
   
4. 
   Suvda erimydigan asoslarning parchalanishi;
   
5. 
   Amfoter asoslarning xossalari;
   

4. 
   Ishqorlarning suvli eritmalariga indikatorlar ta’siri.
   

Olinishi.

Ishqoriy va ishqoriy-yer metallarining suv bilan ta’sirlashishi natijasida olinadi:

2Na + 2H₂O = 2NaOH + H₂

Ca + 2H₂O = Ca(OH)₂ + H₂

Ishqoriy va ishqoriy-yer metallari oksidlarining suv bilan ta’sirlashishi natijasida olinadi:
Na₂O + H₂O = 2NaOH

CaO + H₂O = Ca(OH)₂

Suvda erimaydigan asoslar tuzlarning suvdagi eritmasining ishqor bilan ta’sirlashishi natijasida olinadi:
NiSO₄ + 2NaOH = Ni(OH)₂ + Na₂SO₄

BiCl₃ + 3KOH = Bi(OH)₃ + 3KCl