Qozoq xalqi etnografiyasi,etnogenezi etnik tarixi

Chorvachilik

Chorvachilik

• Xalqning asosiy mashg’uloti ko’chmanchilikka asoslangan chorvachilik bo’lgan. Chorvachilikda asosan qo’y ,yilqi ,tuya boqilgan, qoramol boqish kam uchragan. Chorva mahsulotlari aholi xo’jalik hayotida muhim ahamiyatga ega bo’lgan. Ot transport vositasi, suti-qimiz, go’shti- qazi qarta bo’lgan

• Qozoqlar uchun ikkinchi darajali ish bo’lgan. Dehqonchilik bilan asosan mol holidan ayrilgan kambag’allashib qolgan qozoqlar shug’ullanishgan. Sug’orma dehqonchilik Rossiya bosqinidan keyin urf bo’la boshladi. Hosilni pichoq va o’roqlari bilan o’rishgan. Xirmonni ot yoki ho’kizlar yordamida yanchishgan. Donni ko’raklar bilan sovurib qoplarga yuklashgan.

Dehqonchilik

En tanba salu
Mollarning aralashmasmasligi uchun yoki yo’qolgan vaqtda osonlik bilan topish maqsadida chorvachilikda boqiladigan jamiki xayvonlarga 2 yoshga to’lishi bilan o’tkaziladigan marosimning nomi EN TANBA SALU deb ataladi
Qozoqlarning bunday marosimi urf odatlar qatoriga kirib bordi.Bu marosim faqat chorshanba yoki payshanba kunlari o’tkazilar edi.Xayvonlarni junlarini qirqish aprel va may oylarida bo’lib o’tadi.
Odatda xayvonlarning son va qo’l orasiga ya’ni semiz joyini tanlab temir tanbasi bosilib terisini kuydirar ekan.Bu tanbalar xech qachon o’chmaydigan iz qoldirishgan.Tanbalarning 12 xilidan foydalanilgan.

Qozog’istonning janubiy, markaziy va g’arbiy cho’l va chala cho’l yerlarida ayniqsa tuyachilik keng tarqalgan. Asosan nor tuya (bir o’rkachli) va ayir urkesh(qo’sh o’rkachli) tuyalar boqilgan. Tuya yuk tashish yaxshi transport vositasi bo’lish bilan birga, juni juda qimmat bo’lgan, tuya sutidan shubat deb ataladigan to’yimli ichimlik tayyorlashgan.

• Qozog’istonning janubiy, markaziy va g’arbiy cho’l va chala cho’l yerlarida ayniqsa tuyachilik keng tarqalgan. Asosan nor tuya (bir o’rkachli) va ayir urkesh(qo’sh o’rkachli) tuyalar boqilgan. Tuya yuk tashish yaxshi transport vositasi bo’lish bilan birga, juni juda qimmat bo’lgan, tuya sutidan shubat deb ataladigan to’yimli ichimlik tayyorlashgan.