Правила технической эксплуатации электроустановок потребителей


-§. Ходимларнинг вазифалари, коидаларнинг



Download 4,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/49
Sana23.02.2022
Hajmi4,1 Mb.
#141990
TuriПравила
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   49
Bog'liq
ПТЭ

2-§. Ходимларнинг вазифалари, коидаларнинг 
бажарилиши учун жавобгарлик ва назорат
7. Коидаларнинг максади электр курилмаларни ва тармокдарни 
ишончли, хавфсиз ва окилона эксплуатация килишни таъминлаш ва 
уларни ишга ярокли холатда саклаб туришдан иборат.
8. Ишлаб турган электр курилмаларга хизмат курсатиш
уларда тезкор алмашлаб улашларни утказиш, таъмирлаш, монтаж 
ёки созлаш ишларини ва синашларни ташкил этиш ва амалга 
ошириш махсус тайёрланган электротехник ходимлар томонидан 
амалга оширилади. Корхонанинг мулкчилик шаклидан катъий назар, 
унинг электротехник ходимлари энергетика хизмати (бундан кейин
- энершхизмат) таркибида булишлари шарт.
Корхонада 
энергетика 
хизмати 
булмаган 
такдирда, 
истеъмолчиларнинг электр курилмаларига хизмат курсатишни 
шартнома буйича ихтисослаштирилган ташкилот ёки бошка 
корхонанинг 
(шу 
жумладан, 
тадбиркорлар 
субъектлари) 
электротехник ходимлари амалга ошириши мумкин.
9. Электротехник ходим уз корхонасининг технологик 
хусусиятларини аник тасаввур килиши, мехнат ва ишлаб чикариш 
интизомига катъий риоя килиши ва барча чоралар билан уларни 
мустахкамлаши керак, хамда мазкур Коидалари и, истеъмолчилар 
электр курилмаларини эксплуатация килишда ХТК ни, йурикномалар 
ва бошка норматив хужжатлар талабларини билиши ва уларга риоя 
этиши шарт.
10. Мазкур К°идаларни, хавфсизлик техникаси коидаларини 
ва «Энергетика корхоналари учун ёнгин хавфсизлиги коидалари» ни 
бузишда айбдор шахслар килган харакатлари ёки харакатсизликлари 
характерига ва улардан келиб чикадиган окибатларга караб 
Узбекистон Республикасининг амалдаги конунларига мувофик 
жавобгарликка тортиладилар.
11. Ушбу Коидаларнинг бажарилишини таъминлаш учун 
хар бир корхонада рахбар ёки эгасининг буйруги билан энергетика 
хизматининг МТХ ичидан корхона электр хужалигининг умумий 
холатига жавоб берувчи шахе (бундан кейин - электр хужалигига 
жавобгар шахе) тайинланиши шарт.
Электр хужалигига жавобгар шахе тайинланиши хакидаги 
буйрук, коидалар ва йурикномалар буйича унинг билимлари
11


текширилганидан ва электр хавфсизлиги буйича тегишли: 1000 В 
дан юкори кучланишли электр курилмаларда - V гурух,, 1 ООО В гача 
кучланишли электр курилмаларда - IV гурух, берилганидан сунг 
чикарилади.
Корхонада бош энергетик лавозими булса, ушбу корхона электр 
хужалигига жавобгар шахенинг мажбуриятлари, унга юкланади. 
Электр хужалигига жавобгарнинг мажбуриятларини уриндошлик 
асосида бажаришга рухсат берилади.
Корхоналарда, улар томонидан уз фаолиятида кучланиши 
400 В ва унгача булган, ахолига сотиш учун чакана савдо тармогига 
чикариладиган ва тегишли сифат сертификатига эга булган 
ёритиш курилмалари, электр асбоблари ва электр машиналаридан 
фойдаланилганда, электр хужалигига жавобгар шахени тайинлаш 
ёки ишга ёллаш имконияти булмаганда, электр хужалигига 
жавобгарлик корхона рахбарига ёки эгасига юклатилиши мумкин.
Бу холда корхона рахбари ёки эгаси коидаларни билиши 
текширилмайди ва унга электр хавфсизлиги буйича тегишли гурух, 
берилмайди. Рахбар ёки эгаси «Уздавэнергоназорат» инспекциясининг 
худудий булинмаларида электр хавфсизлиги буйича ва электр 
ускуналар га хавфсиз хизмат курсатиш буйича йурикномадан утиши 
керак, бу «Уздавэнергоназорат» инспекциясининг 400 В гача 
кучланишли 
электр 
ускуналари 
мавжуд 
булган 
индивидуал 
истеъмолчиларни руйхатга олиш журналида ва эгасининг ариза- 
мажбуриятида расмийлаштирилиши шарт.
400 В гача кучланишли электр ускуналарни портлаш ва 
ёнгин чикиш хавфи бор хоналарда ва курилмаларда (автоёнилги 
куйиш ва газёнилги куйиш станцияларида) эксплуатация килувчи 
корхоналарда, электр хужалигига жавобгар шахсларга электр 
хавфсизлиги буйича тегишли гурух берилиши ва билимларни 
текширишни руйхатга олиш журналида расмийлаштирилиши шарт.
Электр хужалигига жавобгар шахе узок муддат йук (дам 
олишда, касал, хизмат сафарида) булса, унинг мажбуриятларини 
бажариш корхона буйича буйрук билан унинг уринбосарига (агар 
бу штат жадвалида кузда тутилган булса) ёки 34- банднинг «а» 
бандостига мувофик комиссияда билим синовидан утган энергетика 
хизматининг МТХ ичидан бошка шахсга юкланади.
Ушбу Коидаларнинг талабларига мос электротехник ходимлар 
булмаган такдирда, истеъмолчиларнинг электр курилмаларини 
эксплуатация килиш ман этилади.
12


Корхонада ушбу Кридаларнинг талабларига мос электр 
хужалигига жавобгар шахе ва электротехник ходимларнинг 
мавжудлиги учун корхонанинг рахбари (эгаси) жавобгарлик олиб 
боради. Корхона рахбари, шунингдек мазкур Коидалар, Узбекистон 
Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2009 йил 22 августдаги 
245-сон карори билан тасдикланган (Узбекистон Республикаси 
конун хужжатлари туплами, 2009 йил, 35-сон, 382-банд) «Электр 
энергиядан фойдаланиш Коидалари» (бундан кейин - ЭЭФК), 
истеъмолчилар электр курилмаларини эксплуатация килишда ХТК 
ва бошка НТХ, талабларини бажариш учун зарур булган барча 
тадбирларнинг модций таъминланиши учун жавобгарлик олиб 
боради.
12. 
Корхонанинг 
электр 
хужалигига 
жавобгар 
шахе 
куйидагиларни таъминлаши шарт:
электр курилмаларнинг ишончли, тежамли ва хавфсиз 
ишлашини;
электр энергияни тежаш буйича чора-тадбирлар ишлаб 
чикилишини ва бажарилишини ва электр курилмаларни хавфсиз 
ишлашини;
электр ва электротехнологик ускуналарни ва тармокларни, 
химоя воситаларини ва ёнгинга карши анжомларни ишга ярокли 
холатда сакданишини ва уларни ушбу Коидалар, истеъмолчилар 
электр курилмаларини эксплуатация килишда ХТК, ЭЭФК ва бошка 
НТХ, талабларига мос равишда эксплуатация килинишини;
энергетика 
ускуналарида 
профилактика 
ипшарини 
ва 
таъмирлашни уз вактида ва сифатли утказишни ташкил этилишини;
электротехник ходимларни укитилиптини ва эксплуатация 
килиш ва хавфсизлик техникаси коидалари, лавозим ва ишлаб 
чикариш йурикномалари буйича билимларини текширилишини; 
фойдаланилаётган энергиянинг хисоби юритилишини; 
атроф-мухдтга салбий таъсир курсатувчи технологиялар ва 
иш усуллари ишлатилишини олди олинишини;
реактив кувват компенсацияси, махсулот бирлигини ишлаб 
чикариш учун энергия сарфи меъёрини камайтириш буйича чора- 
тадбирларни ишлаб чикишни ва амалга оширишни;
электр ускуналар ишлашида бузилишлар, бахтсиз ходисаларни 
хисобга олинишини ва тахдил килинишини, хамда улар юзага 
келиши сабабларини бартараф этиш чоралари кабул килинишини;
13


истеъмол шартномасига мувофик; режимга риоя этилишии, 
энергетика тизими юкламаси максимал булган соатларда миллий 
диспетчерлик хизмати талаблари буйича истеъмол кувватини 
камайтирилишини;
электротехник ходимлар учун лавозим ва ишлаб чикариш 
йурикномалари ишлаб чикилишини.
13.
Электр хужалигига жавобгар шахенинг таклифига кура 
корхона рахбари таркибий булинмаларнинг электр хужаликларига 
жавобгар шахсларни тайинлаши мумкин.
Агар бундай шахслар тайинлан маган булса, таркибий 
булинмалар электр хужалиги учун жавобгарликни, уларнинг 
худудий жойлашишидан катьий назар бош корхона электр хужалиги 
учун жавобгар олиб боради.
Таркибий булинмалар электр хужалиги учун жавобгарлар 
ва корхона электр хужалигига жавобгар шахе уртасидаги узаро 
алока ва мажбуриятларнинг таксимланиши уларнинг лавозим 
йурикномаларида акс эттирилиши шарт.
14.
Агар корхона рах,бари электр энергиясидан фойдаланиш 
учун бевосита энергия билан таъминловчи ташкилот билан 
шартнома тузмаган булса, ижарага берилган электр ускуналарни 
эксплуатация килиш учун жавобгарликни таксимланиши, ижарага 
берувчи ва ижарага олувчи уртасидаги ижара шартномасида акс 
эттирилиши шарт.
15.
Корхона электр хужалигига жавобгар шахе уз вактида 
даъвони (рекламацияни) бериши шарт:
ишлаб чикарувчи заводларга - бутланмаган, сифатсиз ёки 
буюртма спецификациясига, ГОСТ га ва техник шартларга мос 
булмаган ускуналар келтирилганда;
монтаж килувчи ташкилотларга - электр монтаж ишлари 
технологияси бузилганда, сифатсиз монтаж килинганда, лойихд 
хужжатларидан четга чикилганда ва монтаж жараёнида ускуналар 
шикастланганда;
электр таъминоти ташкилотига - электр энергиясининг 
сифатсиз 
параметрларида 
ва 
корхона 
электр 
таъминоти 
бузилишларида.
16.
Ушбу Коидаларнинг бузилишларини пайкаган, шунингдек 
электр курилмалари ёки химоя воситаларининг ишга яроксизлигини 
сезган хдр бир ходим, бу хдкида зудлик билан бевосита узининг 
14


рахбарига, у йук булганда эса - юкори турувчи рахбарга хабар 
бериши шарт.
Электр курил мадаги носозлик атрофдаги кишиларга ёки 
курилманинг узи га аник хавф тугдирган холларда, уни пайкаган 
ходимнинг узи бартараф кила олса, у зудлик билан буни амалга 
ошириши, шундан кейин бевосита бошликни хабардор килиши 
керак. Носозликни бартараф килиш хавфсизлик коидаларига катьий 
риоя килган холда амалга оширилади.
17. Электр курилманинг ишидаги хар бир бузилиш, ишлаб 
чикарувчи завод йурикномаларга кура текширилиши ва хисобга 
олиниши шарт.
Текшириш материаллари асосида электр курилмаларнинг 
ишида шунга ухшаш бузилишларни олдини олиш буйича аварияга 
карши чора-тадбирлар ишлаб чикилиши керак.
18. Электр курилмалар ишидаги бузилишлар учун куйидагилар 
шахсан жавобгардир:
бевосита электр курилмага хизмат курсатувчи тезкор ходимлар 
- уларнинг айби билан юз берган бузилишлар учун, шунингдек 
улар томонидан хизмат курсатиш участкасида электр курилманинг 
ишидаги бузилишлар нотугри бартараф этилганлиги учун;
ускунани таъмирлаётган таъмирловчи ва тезкор таъмирловчи 
ходимлар -таъмирлашнинг сифати пастлиги туфайли келиб чиккан 
ишдаги бузилишлар учун;
корхонанинг, таркибий булинмаларининг бош мухандислари ва 
энергетиклари, электр цехи бошликлари ва энергетика хизматининг 
бошка МТХ - уларнинг айби билан электр курилмаларни ишлашида 
юз берган бузилишлар учун, технологик хизматлар рахбарлари ва 
мутахассислари — электротехнологик ускуналарни эксплуатация 
килишдаги бузилишлар учун, шунингдек уз вактида ва коникарли 
техник хизмат курсатишни ва аварияга карши чора-тадбирлар 
бажарилишини таъминламагани учун.
19. Х,ар бир бахтсиз ходиса, шунингдек хавфсизлик техникаси 
коидалари бузилишининг бошка холатлари урнатилган тартибда 
синчиклаб текширилиши, уларнинг пайдо булиш сабаблари, 
жавобгар шахслар аникланиши ва бундай холатларнинг олдини 
олиш учун чоралар курилиши шарт.
20. Электр токидан шикастланишдан юзага келган бахтсиз 
ходисалар учун жавобгарликни хизмат к}фсатувчилардан ва
15


маъмурий-техник ходимлардан 
булган шахслар - бевосита 
коидаларни бузган шахслар билан бирга, бахтсиз ходисалар юзага 
келиш имкониятини йук килувчи ташкилий-техник тадбирларнинг 
бажарилишини таъминламаган маъмурий - техник ходимлар олиб 
борадилар.
21. Ушбу К^оидалар талабларига риоя этилиши учун 
давлат 
энергетика 
назорати, 
Узбекистон 
Республикасининг 
Электр 
энергетикада 
назорат 
буйича 
давлат 
инспекцияси 
«Уздавэнергоназорат» ва унинг худудий булинмалари томонидан 
урнатилган тартибда амалга оширилади.
22. Корхоналарда Коидалар талабларига риоя этилиши устидан 
текширишни ва назоратни, «Уздавэнергоназорат» инспекцияси ва 
унинг худудий булинмаларидан ташкари, корхонанинг хавфсизлик 
техникаси булимлари ва юкори турувчи ташкилотлар амалга 
оширадилар.

Download 4,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish