O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi

Ta’lim muassasasining direktori o‘z xizmat doirasida: 
- 
 YOCHQBT bo‘yicha ta’lim  berishni boshlashni va yakunlashni (maktablarda har 
bir sinf, kollej,litseylarda har bir mutaxasislik guruhlari uchun); 
- 
talabalarni  avtomatdan  jangovar  o‘qlarni  otish  bo‘yicha  boshlang‘ich  mashqlarni 
bajarish uchun tayyorgarlik va harbiy sport bayramini o‘tkazish muddatini; 
- 
 YOCHQBT bo‘yicha ta’lim berishni boshlash to‘g‘risidagi buyruq mazmunini; 
- 
rejalashtiruvchi xujjatlarni ishlab chiqish haqida xarbiy rahbarga ko‘rsatmalarni; 
- 
Harbiy  rahbar,CHQBTO‘ni  ish  faoliyatiga  qarab  qo‘shimcha  tarzda  moddiy  va 
ma’naviy rag‘batlantirishni yo‘l-yo‘riqlarini aniqlaydi. 
Harbiy  rahbar,CHQBTO‘  direktor  rahbarligida  YOCHQBT  bo‘yicha  haftalik 
rejani,ta’lim  berishni  boshlash,  guruh  va  seksiyalar  sardorlarini  tayinlash  haqida  buyruqlar 
loyihasini  va  vatanparvarlik  hamda  darsdan  tashqari  ishlarni  tashkil  qilish,shuningdek,o‘quv-
moddiy  bazani  takomillashtirish  bo‘yicha  takliflar  tayyorlaydi.Haftalik  reja  har  bir  sinf 
guruh,kurs uchun alohida bir yilga tuziladi. 
Bo‘lim  va  mavzularni  o‘tish  ketma-ketligining  tartibi  direktor,harbiy  rahbar,va 
CHQBTO‘larining  ta’lim  muassasasining  ichki  imkoniyatlaridan,shuningdek  o‘quv-moddiy-
bazaning  holatidan  kelib  chiqib  masalaga  ijodiy  yondashuv  bilan  qarashlariga  bog‘liq 
bo‘ladi.SHu  bilan  birga  har  bir  oyga  mashg‘ulotlar  jadvalini  tuzish,unda  mashg‘ulotlar 
mazmuni,vaqti  va  ularni  o‘tkazish  joyini,shuningdek,  YOCHQBTbo‘yicha  darsdan  tashqari 
tadbirlarni  kengroq  ko‘rsatilishi  tavsiya  etiladi.Direktor  buyrug‘ida  pedagogik  jamoa,harbiy 
rahbar, CHQBTO‘,jismoniy tarbiya va tibbiy sanitariya tayyorgarligi o‘qituvchilarining bo‘lajak 
yurt  himoyachilarini  ta’limi-tarbiyasi  borasidagi  vazifalari  bayon  qilinadi,talabalarga  tashkiliy 
ishlar,tartibga rioya qilish masalalarida bo‘lgan talablar, YOCHQBT bo‘yicha uslubiy komissiya 

---

tarkibi va ularning ish tartibi YOCHQBT bo‘yicha darsdan tashqari ishlarning asosiy tadbirlari 
muddati  va  o‘tkazish  tartibi  aniqlanadi.Vatanparvarlik  va  darsdan  tashqari  ishlarni  tashkil 
qilishda,YOCHQBT  bo‘yicha  o‘quv  moddiy  bazani  takomillashtirishda,ta’lim  muassasasining 
yillik rejasi uchun takliflar belgilanayotgan pallada  harbiy  rahbar, CHQBTO‘  butun pedagogik 
jamoaning,«Vatanparvar» qo‘mitasi  hamda otaliq tashkilotlar va  talabalarni ishtirok etishlarini 
unutmasliklari  kerak.Guruh  va  seksiyalar  sardorini  tayinlash  to‘g‘risidagi  direktor  buyrug‘ida 
guruhlarning 
tartib 
raqami,guruh 
va 
seksiya 
sardorlarning 
ismi 
shariflari,harbiy 
rahbar,CHQBTO‘  tomonidan  saf  hisobi  talablarini  sanab  o‘tilishi  va  har  bir  ta’lim  olayotgan 
uchun safdagi va harbiy xonadagi joylari,shuningdek har bir talabaga harbiy muomila qoidalari 
va belgilangan kiyim-bosh shakliga rioya qilish qoidalarini bajarish majburiyatlari belgilanadi. 
Bundan  tashqari,intizomni  saqlash,o‘quv-modda  bazani  yaxshilanib  borishini  qo‘llab-
quvvatlash,shuningdek boshqa ishlar bo‘yicha ham guruh va seksiyalar sardorlarining vazifalari 
aniqlanadi.Direktorning 
mashg‘ulotlarga  tayyorgarlik  ko‘rish  va  sifatli  o‘tkazishni 
ta’minlashdagi o‘rni beqiyosdir.Ma’lumki,direktor dars rejasini (reja-konspekt) tasdiqlashi shart 
Ta’kidlash  joizki,direktorlar  harbiy  rahbarlarga  har  bir  mashg‘ulotni  o‘tkazishga  tayorgarlik 
ko‘rishida  amaliy  yordam  ko‘rsatadi.Biroq  shunday  direktorlar  ham  borki  harbiy  rahbarga 
yordam  ko‘rsatishdan  chetda  turishdan  tashqari  YOCHQBTning  mazmun  va  mohiyati  xaqida 
to‘laroq tushunchaga ham ega emaslar. 
Odatda  direktor  va  harbiy  rahbar,CHQBTO‘  mashg‘ulot  rejasida  quyidagilar 
ko‘rsatilishini yodda tutishi kerak: 
1. 
Dasturning  qaysi  bo‘limi  bo‘yicha  qaysi  sinf  talabalari  (kurs)  bilan  mashg‘ulot 
olib borilishini. 
2. 
Mavzuni nomi, mashg‘ulotning tartib raqami va mazmuni. 
3. 
Mashg‘ulotning o‘quv-tarbiyaviy maqsadi, unga ajratiladigan  vaqti. 
4. 
Uslubi va mashg‘ulot joyi. 
5. 
Moddiy ta’minoti. 
6. 
Qo‘llanma va ko‘rsatmalar. 
7. 
Harbiy  rahbar  CHQBTO‘ning  mashg‘ulotlarni  olib  borishida  beriladigan 
buyruqlar va ta’lim oluvchilarning harakati bayon etilishi (taktik tayyorgarlik bo‘yicha-kirish va 
vaziyat). Uy vazifasi. 
Ta’lim    muassasasi  direktoriga  mashg‘ulot  rejasini  oldindan  ko‘rib  chiqish  va    harbiy 
rahbar,CHQBTO‘ga  amaliy  yordam  ko‘rsatish  uchun  (mashg‘ulotga  7  dan  kam    bo‘lmagan  
vaqtda) birma-bir ko‘rsatib chiqish  tavsiya etiladi. 
Direktor  va  harbiy  rahbar,CHQBTO‘  alohida  e’tiborni  otish  o‘quv  mashqlarini   
o‘tkazishga  qaratishi  kerak.Kichik  kalibrli  miltiqdan  tayyorlov  mashqlarini  bajarishga  faqat 
harbiy    rahbar,  CHQBTO‘    baholashiga      ko‘ra      quroldan    otishga  tayyor    talabalarga  ruxsat 
berish  tavsiya etiladi. Qolgan     talabalarning katta qismi, tajribalar   ko‘rsatishicha, tayyorgarlik 
darajasiga    qarab          otish  o‘quv    mashqlarini  o‘qishdan        tashqari    vaqtlarda  bajarishlari 
kerak.YOshlarni    vatanparvarlik    tarbiyasi    bilan    shug‘ullanadigan    har  bir    kishi  bu  borada  
chaqiruvga    qadar  boshlang‘ich  tayyorgarlikning    ahamyatini    chuqur    anglab    etmog‘i    lozim. 
E’tibor bilan   qaralsa  xaqiqatdan  ham  YOCHQBT   fani bo‘yicha ma’suliyatli, g‘ayratli yaxshi 
mutaxasis  o‘qituvchisiga    va    mukammal  O‘MB  ega    bo‘lgan  ta’lim    muassasalarida   
vatanparvarlik    tarbiyasi    ishlari    yaxshi    yo‘lga    qo‘yilgan  va    buning    natijalari    ta’lim  
muassasasida    o‘rnatilgan    tartib    intizomda,  tuman  ,shahar,  viloyat  va    respublika    miqyosida 
o‘tkazilayotgan  tadbirlarda, ayniqsa muddatli harbiy xizmatni  a’lo  darajada o‘tashida   yaqqol  
ko‘zga    tashlanib  kelmoqda.  Ayniqsa    butun    bir    pedagogik    jamoaning      kuchi    vatanparlik  
tarbiyasi  ishlariga  mohirona  yo‘naltirilishi,  xar  bir  ma’sul  xodimning  ish  jarayonida  yangi 
- yangi  taklif  va  g‘oyalarni  shakllanib  borishiga sharoit  yaratadi  .Bu  esa  ta’lim – tarbiyani   
yanada  yuksalishida,  pedagogik  jamoaning bir-birlari  bilan  yanada  jipslashib   har  qanday  
masalaning  echimini  ijobiy  hal  qilishida  juda  katta  ahamiyatga  ega. 
 

---