Инвестиция фаолиятини ривожлантиришда инвестиция муҳитининг ўрни

Investitsiya muhitini baholash usullari

• Rivojlangan ko‘pgina mamlakatlarda maxsus investitsiya loyihalarini baholaydigan, investitsiyalar qo‘yilishiga talab bo‘lgan davlatlarni investitsiya muhitini o‘rganadigan va aniq xulosalarni investorlar uchun beradigan firmalar, tashkilotlar mavjuddir. Masalan: Shveysariya, Germaniya kabi qator mamlakatlarning nufuzli axborot xizmatlari davlatning iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy xolatini baholash uchun har biri 0 – qoniqarsiz va 4 - o‘ta qulaygacha bo‘lgan balli shkala bo‘yicha baholanadigan 15 ta muhim ko‘rsatkichni hisobga oladigan “BERI” (business environment risk index) ni qo‘llaydi.

“BERI”

• Mazkur usulning moxiyati shundaki, obro‘li ekspertlarni tanlash asosida va ularga 5 balli (0 dan 4 ballgacha) shkalada 15 ta asosiy mezonlar bo‘yicha mamlakat riskini baholash taklif etiladi. Ushbu usulda baholash mezonlari va ularning qiymatlari quyidagilardan iborat:

№	Мезонлар	Салмоғи, %
1.	Сиёсий барқарорлик	12
2.	Хорижий инвестицияларга бўлган муносабат	6
3.	Миллийлаштирилиши хавфи	6
4.	Валютанинг девальвация қилиниш эҳтимоли ва даражаси	6
5.	Тўлов балансининг ҳолати	6
6.	Бизнеснинг бюрократлашиш даражаси	4
7.	Иқтисодий ўсиш суръати	10
8.	Валютанинг эркин алмашинув даражаси	10
9.	Шартнома мажбуриятларини бажариш сони	6
10.	Меҳнат унумдорлиги даражаси ва иш ҳақи харажатлари	8
11.	Юридик ва маркетинг маслаҳатларини олиш, малакали мутахассисларни жалб қилиш имконияти	2
12.	Алоқа ва транспортни ташкил қилиш	4
13.	Маҳаллий бошқарув ва ҳамкорлик	4
14.	Қисқа муддатли кредитларни олиш шартлари	8
15.	Узоқ муддатли кредитлар олиш фойдаланиш шартлари	8