12.1.005-86 bo’yicha ish joylari havosi tarkibidagi ayrim
zararli moddalarning ruxsat etiladigan me’yori (MRK), mg/m
3
4.2-jadval
Moddalar
MRK
Xavf
darajasi
Moddalarning
holati
Organizmga
ta’sir turi
Ammiak
Benzin
Chang:
don
Un va yog’och
Paxta
Tamaki
Choy
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
20,0
100,0
4,0
6,0
2,0
3,0
3,0
4
4
3
4
4
3
3
b
b
a
a
a
a
a
-
-
A,f
A,f
A,f
A
-
Mineral o’g’itlar
Superfosfat
Sulfoammiakli o’g’itlar
Fosforantlar
Kaliy xlorid
Kaliy sulfat
Ammofos
Kaliy nitrat
5
25
6
5
10
6
5
3
4
4
3
3
4
3
a
b-a
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
a
a
a
a
a
-
-
0
-
-
F
-
Pestitsidlar
Gensaxlorbutadiyen
Geterofos
Karbofos
Metafos
Ftalofos
Bayleton
Vitavaks
0,005
0,02
0,5
0,1
0,3
0,5
1,0
1
1
2
1
2
2
2
b
b-a
b-a
b-a
b-a
b-a
a
-
-
-
-
-
-
-
Eslatma; b-bug’ yoki gazlar; a-aerozol; b,a- bug’ va aerozollarning
aralashmasi; 0-ta’sir qilish mexanizmi o’tkir yo’naltirilgan moddalar. A-ishlab
chiqarish sharoitida allergik kasalliklarni keltarib chiqarishi mumkin bo’lgan
moddalar; f-fibrogenli ta’sir etadigan aerozollar.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Aqliy mehnat bilan band shaxslar uchun, binoning ichida shovqin 60 DB dan oshmasligi
kerak. Shovqinni binoning ichidan tortib olish va shovqin manbaini izolyatsiya qilish ham
mumkin.
Shovqinni kamaytirishning maqsadida quyidagi tadbirlarni amalga oshirish mumkin:
• texnologik jarayonlarni o’zgartirish;
• qurilmalarni kam shovqin chiqaradigani bilan almashtirish;
• tovushni tarqatuvchi ekranlarni qo’llash;
• yuqori chastotali shovqinlar uchun shovqin qaytargichlar o’rnatish;
• qurilmalar va mashinalarni ishga yaroqli holatda saqlab turish va ishqalanadigan
yuzalarni moylab turish.
Binoning shiftlariga va devorlariga shovqin kamaytirgichlarni o’rnatish, shovqin darajasini
6-12 Db gacha kamaytiradi. Shovqindan individual himoya vositalari orqali ham saqlaniladi.
Titrashdan himoyalanish.
Sanitariya me’yorlari va Qoidalariga asosan, titrashli ishlarga
bog’liq bo’lgan joylarda 18 yoshga to’lmagan va homilador ayollarning ishlashiga ruxsat
etilmaydi.
Insonni titrashdan himoyalash maqsadida, mashina va uskunarni masofadan turib avtomatik
boshqarish, har xil yumshatgichlar (prokladkalar) o’rnatish, prujinalar o’rnatish,
harakatlanuvchi
mashinalar uchun pnevmatik shinalar, yumshoq o’tirg’ichlar, haydovchilar uchun yumshoq
o’rindiqlar (4.2-rasm) va gidravlik amortizatorlar o’rnatish usul va vositalaridan
foydalanadilar.
Titrashni yana ham kamaytirish maqsadida titraydigan konstruktsiyalarga va detallarga maxsus
45
mastika qatlami surtiladi. Titrashdan himoyalanish uchun rezina oyoq kiyimlari, paralonli
ko’lqoplardan foydalaniladi.
Tebranish turli xildagi vibrometrlar (VR-1, qo’l vibrometri) hamda shovqin va tebranishlarni
o’lchaydigan (IShV-1) priborlar orqali o’lchanadi.
Tebranishlarning jadalligi ularning amplitudalari va chastotalariga bog’liqdir. To’lqin
amplitudasi qancha katta bo’lsa, ruxsat etilgan chastota shuncha oz bo’ladi va aksincha agar
ruxsat
etilgan chastota katta bo’lsa to’lqin amplitudasi oz bo’ladi.
Titrovchi qurilmalar bilan ishlovchi, har bir soat ishlagandan keyin 10-15 daqiqadan
tanaffus qilishi, ishlab chiqarish gimnastikasi bilan shug’ullanishi kerak. Me’yordan oshiq
titrovchi
qurilmalar bilan ishlash man etiladi. Titrashli joylarda ishlovchi barcha ishchilar davriy
ravishda
tibbiy ko’riqdan o’tib turishi kerak.
4.2-rasm. Qishloq xo’jaligi texnikalarida haydovchilar o’tirg’ichlarini tebranishga qarshi
jihozlanishi
Do'stlaringiz bilan baham: |