Guliston davlat universiteti tabiiy fanlar kafedrasi

Baday Toʻqay davlat qoʻriqxonasi – Amudaryoning quyi oqimida, Sulton Uvays togʻlari etaklarida, daryoning oʻng sohilida joylashgan qoʻriqxona. 1971-yilda tashkil etilgan. Maydoni 6462 ga, shundan 3975 ga toʻqay oʻrmonlari bilan qoplangan (1997). Asosiy vazifasi Amudaryo atrofi oʻsimlik va hayvonot olamini muhofaza qilish, toʻqayzorlarni ilmiy oʻrganish va boshqa Qoʻriqxonada 167 tur oʻsimlik (turangʻil, jiyda, tol, qamish, qizilmiya, kovul va boshqalar), 138 tur qushlar (miqqiy, xiva qirgʻovuli, zangori kabutar, kokildor toʻrgʻay, lochin, shu jumladan oʻtkinchi qushlar), 20 turdan koʻproq sut emizuvchilar – boʻri, tulki, quyon, qobon, boʻrsiq va boshqa, suv havzalarida bahri baliq, soxta lopatonos va boshqa yashaydi. Qoʻriqxonada Oʻzbekiston Qizil kitobiga kiritilgan 60 dan ortiq turdagi hayvonlar, jumladan 1975-yilda Tojikistondagi Romit qoʻriqxonasidan keltirilgan xongul (Buxoro bugʻusi) muvaffaqiyatli koʻpaytirilmoqda (2 bosh urgʻochi va 1 bosh erkak xongul 1996-yilda 90 boshga yetdi).
Qoraqalpogʻiston Respublikasining "Alohida qoʻriqlanadigan hududlar toʻgʻrisida"gi Qonuniga muvofiq qoʻriqxonaga 1993-yil 24-dekabrda davlat qoʻriqxonasi maqomi berilgan
Sapsan (Falco perdrinus) — yirtqich qushlar turkumining lochinsimonlar oilasiga mansub qush. Yelkasi, boshi toʻq qoramtir, tanasining ostki qismi oq. Uz. 35—50 sm, vazni 500— 1500 g . Hamma materiklarda tarqalgan. Oʻzbekistonda qushlar uchib oʻtish davrida va qishlab qolganda uchraydi. Uyasini qoyalarga, qargʻalarning eski uyalariga quradi. 3—4 ta tuxum qoʻyib, urgʻochisi 30 kunga yaqin bosadi. Bolalari 35— 40 kunda uchirma boʻladi. Asosan, qushlar (kaptar, balchiqchi, oʻrdak, baliqchi, qargʻa, chugʻurchuq, toʻrgʻay va b.)ni ovlaydi. Aeroport, bogʻ va uzumzorlarni qushlardan qoʻriqlashda foydalaniladi. 20-a. oʻrtalarida soni kamayib ketganligi tufayli AQSH, Kanada, Germaniya, Shvetsiya va b. mamlakatlarda S.ni tutqinlikda kupaytirish yoʻlga quyildi. Tabiatda kamyob tur maqomi bilan Oʻzbekiston Respublikasi Kizil kitobiga va "Yuq boʻlib ketish xavfi ostidagi yovvoyi fauna va flora turlarining xalqaro savdosi toʻgʻrisida"gi Konvensiya (CITES)hhhf II ilovasiga kiritilgan.