“Grafitli konlar minerallarining boyitiluvchanligini ilmiy asoslash”


 Grafitli rudalardan umumiy foydalanishni texnologik baholash



Download 1,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/35
Sana23.07.2022
Hajmi1,73 Mb.
#844220
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   35
Bog'liq
oxirgi variant

1.5. Grafitli rudalardan umumiy foydalanishni texnologik baholash
Grafit-mexanik mustahkamlikni juda yuqori haroratgacha saqlab turuvchi polimer. 
Grafitning bir qator xossalari uning o’ziga xos tuzilishi bilan belgilanadi. Asosiy 
tekisliklar bo’ylab grafitning kuchi boshqa har qanday materialdan yuqori bo’ladi. 


27
Grafitning salohiyati, eng bardoshli va termik chidamli materiallardan biri sifatida hali 
to’liq ishlatilmagan.
Grafit rudalariga yagona sanoat talablari mavjud emas. Standartlar va texnik 
xususiyatlar faqat grafit konsentratlari uchun ishlab chiqilgan. Grafit sifatining asosiy 
mezonlari iflosliklarning hajmi, tuzilishi va tarkibidir.
Tiniq kristalli grafitli rudalar tarkibida 1-2%gacha boyitilishi ham mumkin, 
yashirin kristalli grafitli rudalar tarkibida 20%dan ortiq grafit bo’lganda boyitilmasdan 
ishlatiladi.
Kristalli grafitning ichki konlari rudalari grafit karbonining kam miqdori bilan 
ajralib turadi, shuning uchun ularni boyitish grafit sanoatining rivojlanishida hal 
qiluvchi omil hisoblanadi.
Grafit rudalarini boyitishning asosiy usuli flotatasiya hisoblanadi. Tadqiqotlar 
shuni ko’rsatadiki, garfitning flotatabiiyligi keng farq qiladi: yaxshi (aniq kristalli 
grafitning kata konlari mavjud bo’lganda ) juda kambag’al (yuqori tarqalgan grafit 
konlari bo’lgan rudalarda).
MDH mamlakatlarida 50 dan ortiq kon va grafitning rudalari, shuningdek sun’iy 
garafit ham flotatsiya, minerologik-petrografik, kimyoviy, termik, roentgen va spectral 
usullarda bo’ysundiriladi. Yaqinda o’rganilgan Sverdlobsk viloyatining grafit rudalari 
ularning to’liq va kompleks ishlatilishini hisobga olgan holda o’rganildi. Texnologik 
xossalariga ko’ra barcha rudalar uchta asosiy turga bo’linadi: tiniq kristalli rudalar, 
tiniq va yashirin kristalli rudalar, va yashirin kristalli grafitli rudalar. Tiniq kristalli 
turdagi rudalarda asosan 0.1mm yoki undan ortiq o’lchamli parchalar bilan ifodalanadi, 
rudadagi grafit karbon 0.7-6.0 % ni tashkil etadi.
Aniq va yashirin kristalli grafitli rudalarda skalyar va zich kristalli grfait ustunlik 
qiladi. Umumiy uglerod miqdori 0,5-12% dan farq qiladi, kamdan-kam hollarda 60% 
yoki undan ko’p bo’ladi.
Kriptokristall rudalar turida grafit nuqta sekreti va o’lchami 0,1-0,3 mm bo’lgan 
eng kichik agregatlar ko’rinishida bo’ladi, atomlashgan farq ustunlik qiladi. Grafit 
tarkibi keng farq qiladi – 90% yoki undan yuqori.
Grfaitning yuqori tabiiy flotatsion aktivligi suzib yuruvchi materialning neytral 
yuzalari tomonidan yaratiladi.


28
Kuchsiz birikmagan bog’larga ega bo’lgan bu sirtlar grafit qatlamlari parchalanib 
ochilganda hosil bo’ladi.
Sirtlarning bunday ochilishi ososiy tekisliklarning katta-kichikligi bilan yaxshi 
kristallangan grafitni maydalashda sodir bo’lishi mumkin. Bunday grafitlardsa kuchli 
murakkab bo’lmagan bog’lar bilan silliqlash vaqtida ta’sir etuvchi chetki atomlarning 
nisbati ahamiyatsiz bo’ladi. Bu juda muhim, chunki chetki atomlar yuqori noturg’unligi 
tufayli faol markazlar bo’lib, tashqi muhit kislorodi bilan energetic jihatdan o’zaro 
ta’sirlashadi. Ular kislorodli qutblangan sirt flotatsiya aktivligini hosil qiladi.
Shuning uchun asos tekisliklarining diametric kamaygani sari grafitning 
flotatasion xossalari kamayib boradi va karbon panjara uchlaridagi chetki atomlarning 
nisbati ortib boradi ( bu kriptokristall grafitlarda kuzatiladi).
Xuddi shuning uchun ham tiniq-kristall grafit quyi reaktivlikka ega, ular 
oksidlovchi jarayonlar davomida kam faol bo’ladi. Ularning yonishi kriptokristall 
grafitga nisbatan yuqori temperaturada sodir bo’ladi. An’anaviy silliqlashdan keyin 
tiniq kristalli grafitning yangi yuzasi suv bilan yomon namlanadi; ular kerosinning 
kichik sarfi (0,5 kg/t gacha) bilan yaxshi suzadi.
Kichik asos tekisligiga ega bo’lgan juda kichik kristallitlardan tashkil topgan 
kriptokristall grafitlar faol atomlarning ko’payishiga ega. Bu esa yuza gidratlanishining 
ortishiga, flotatsiya faolligining pasayishiga va kollektor sarfining ortishiga yordam 
beruvchi ko’plab qutbli-vodorodli majmualarning hosil bo’lishiga olib keladi.
Grafitning reaktivligi grafitning tuzilishi, strukturaviy xususiyatlari va sirt 
xossalarining nuqsoniga mezon qilib olinadi.
Grafitning flotatsiya faoliyatini belgilovchi reaksion xossalarini aniqlash uchun 
quyidagi tadqiqot usullari ishlab chiqilgan: 

kislorod oqimida uglerodning interval yonishi; 

rentgen analiz natijalari asosida chetki grafit atomlarining nisbiy sonini aniqlash; 

termik tahlil natijalari asosida grafit faolligini sifat jihatdan aniqlash;
Flotatsiya tabiiyligi, yonish va grafitning kristalli tuzilishi o’rtasida o’rnatilgan 
qarama-qarshilik grafitning sifatini va grafit rudalarining texnologik xususiyatlarini 
uzoq muddatli baholash uchun tavsiya etilgan usullardan foydalanish imkonini beradi.
Intervallarni kuydirish usuli va termik (termik og’irlik yoki derivatografik) analiz 


29
ma’lumotlari grafit moddasini oksidlashning temperature intervallarini va shu bilan 
uning sifat va texnologik xossalarini belgilash imkonini beradi.
Grafitning rentgenologik tahlili kristallitlar o’lchamini, grafitatsiya darajasini, 
chetki atomlarning nisbiy sonini hisoblash, konsentratdagi aralashmalarni aniqlash 
imkonini beradi.
Grafit rudalarini o’rganishning ishlab chiqilgan usullari rudani kam vaznli 
namunalarda texnologik o’rganish, shuningdek, texnologik xaritalash (VIMC usuli 
yordamida) va grafit qazib olishning istiqbolli yo’nalishlarini kelgusida qidirish va 
o’rganish uchun tanlash imkonini beradi. Ko’rsatilganidek, boyitishning flotatsiya 
usuli grafit rudalari uchun eng maqbulidir.
Rudaning asosiy flotatsiyasidan keyin boyitish darajasi 20-40 ga yetadi. Asosiy 
flotatsiya oldidan grafit rudasini maydalashning optimal o’lchami 0,5-0,01 mm yoki 
50-60% sinf -0,74 mm oralig’ida bo’ladi. Grafit flotatsiya sxemalarining o’ziga xos 
xususiyati-ko’pik mahsulotlarini qayta tozalash orasidagi davriy qayta silliqlashdir. 
Qo’shimcha silliqlash grafit donachalarini ochish va ular yuzasining flotatsiya faolligini 
tiklash uchun ham xizmat qiladi.
Grafit rudasidan integral foydalanish maqsadida boyitish chiqindilarini batafsil 
o’rganish lozim.
Kristalli grafit rudalarini qayta ishlash vaqtida ularning hosildorligi 80% yoki 
undan ko’pga yetadi. Bu chiqindilar refrakter, shisha va keramika sanoati uchun 
qimmatli xom ashyo bo’lib xizmat qilishi mumkin.
Chiqindilarni istiqbolli metal bo’lmagan xom ashyo sifatida baholash va 
keyinchalik sinovdan o’tkazish A.K Sidorov va M.A.Buxmanning ilgari ishlab 
chiqilgan usullariga muvofiq amalga oshirilishi kerak. Amalda Sverdlovsk viloyati 
grafit rudalarini flotatsiya yo’li bilan boyitish darzlaridan va magnit ajratish (temir o’z 
ichiga olgan minerallar va iflosliklarni olib tashlash uchun) kvars mahsuloti olindi-
maydalangan kvars, quyish ishlab chiqarish uchun marmalit xom ashyosiga bo’lgan 
talablarni qondirildi.

Download 1,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish