Geografiya fanidan o‘zlashtirilishi qiyin bo‘lgan mavzu yuzasidan ilg‘or pedagogik texnologiyalar asosida yozilgan dars ishlanma

Darsning tashkil etilishi:
a) salomlashish, davomatni aniqlash;
b) o`quvchilarni darsga hozirlab, jonli muhit yaratish;

2. Guruhlarga bo`linish (2 daqiqa).
O`quvchilar tanlagan emblemalari orqali 5 ta guruhga bo`linib, joylariga o`tirishadi (emblemalar ilova qilinadi).
I-guruh. Kavkaz

II-guruh. Himolay

III-guruh. Hisor
IV-guruh. Pomir
V-guruh. Zagros

3. Biz bilgan bilimlar (xotirani sinash - 6 daqiqa).
Guruhlar o`qituvchi tomonidan oldindan tayyorlab qo‘yilgan savol va topshiriqlarni tanlab oladilar. (savollar ilova qilinadi).
1-savol
Yevrosiyoning ichki o‘lkalari tabiatini o‘rganishda vatandoshimiz Muhammad al-Xorazmyning xizmatlari va materik o‘lkalari tabiati haqida yozgan asarlarini ayting.
javob: O‘rta Osiyo va Arab geografiyasiga asos solgan Muhammad al-Xorazmiyining xizmatlarini alohida ta’kidlash lozim. Xorazmiy ilmiy faoliyati davomida tabiiy fanlarni rivojlantirishga, tabiatni o‘rganishga alohida e’tibor bergan. Uning boshcvhiligida 70 ga yaqin olimlar “Jahon xaritalari”ni tizishgan. Bu xaritalar asosida Xorazmiy “Kitob surat al- arz”(Yerning surati) kitobini yozgan. Kitobga o‘nlab xaritalar va ularning izohi ilova qilingan. Ko‘plab geografik obyektlarga tavsif berib, koordinatalarni o‘lchagan va Yer kurrasining kattaligini aniqlagan.


2 -savol
Nima uchun Beruniy qonuni deb ataldi?
Javob:
Vatandoshimiz Abu Rayhon Beruniy Amudaryo misolida “daryolar keltirayotgan tog‘ jinslarining massasi (katta-kichikligi) suv oqimining tezligiga to‘g‘ri proporsional”ekanligini aniqladi. Bu, keyinchalik, Beruniy qonuni deb aytiladigan bo‘ldi.


3- savol
Zahiriddin Muhammad Bobur materikning qaysi hududlari haqida ma’lumotlar qoldirgan?
Javob:
Zahiriddin Bobur O‘rta Osiyo, Eron, Afg‘oniston, Hindiston hududining aholisi, xo‘jaligi haqida qimmatli ma’lumotlar yozib qoldirgan. Ayniqsa uning “Boburnoma” asaridagi geografik ma’lumotlari ibratli va diqqatga sazovordir.