Gafurov adaxam anvarovich

Kompg‘yuter tomografiya. 
Kompg‘yuter tomografiyada tahlil uchun 
kerakli tasvir displey ekraniga chiqariladi va odatdagi soyali rentgen tasviridan 
farqi, tekshiriladigan tekislikda joylashgan to‗qimalar zichligi to‗g‗risida raqamli 
mahlumotlarni o‗z ichiga oladi. Urologik amaliyotda kompg‘yuter tomografiya 
buyrakdagi hajmli hosilalarni, qovuq va prostata bezidagi o‗smalarni, polikistoz, 
buyrak toshlari va b. Tashxislash uchun ishlatiladi. Bu to‗qimalar va ahzolar 
hajmini eng to‗g‗ri aniqlaydiganinvaziv bo‗lmagan usullardan biri hisoblanadi. 
Buyrak xajmini o‗lchashdao‗rtacha xatolik 3,86%, hal qilish mumkin bo‗lgan 
qobiliyati 0,3–0,5sm, aniqtashxislash 94% ni tashkil etadi. Kompg‘yuter 
tomografiya onkologik hosilalar va o‗smalarning joylashishini aniqlashda, ularning 
tarqalganligini, bajarilgan operatsiyalarni radikal baholashda va nur terapiyasi 
tahsiri ostida o‗smalarning regressiya bo‗lishini hamda metastazlarni aniqlashda 

---

41 
juda ko‗p qo‗llaniladi. Buyrak o‗smalari va kistalarni differentsial tashxislashda bu 
usul yuqori sezuvchanlikka ega. 
Buyrak o‗smasining aniqlanadigan minimal o‗lchami 2 sm, kistali hosilalarniki 0,5 
sm gacha bo‗ladi. Kompg‘yuter tomografiya noma‗lum etiologiyali arterial 
gipertenziyasi bo‗lgan bemorlarda, buyrak usti bezidagi o‗smalarni aniqlashda aniq 
tashxislash imkoniga ega. Bu usul buyrak jomi papillyar o‗smalari va uratli 
nefrolitiazni hamda buyrakshikastlanishlarini differentsial tashxislashda muhim 
rolg‘ o‗ynaydi.
Kt. Ikki tomomnlama uretrogidronefroz 
Ahzolar va tizimlarning anatomik–topografik tasvirini oddiy usullar bilan 
aniq chiqarish anchagina qiyin bo‗lgan sohalardan biri kichik chanoq bo‗shlig‗i 
bo‗lib, kuchli boylamlar, suyak tuzilmalari va rivojlangan mushaklar bilan 
chegaralangan. O‗sma jarayonida kichik chanoq ahzolarida mushaklar, qo‗shni 
ahzolar va b. Kletchatkalarining infilg‘tratsiyasi kuzatiladi. O‗smalar tarqalishini, 
limfa tugunlarning metastatik zararlanishini obhektiv baholash, davolashning 
ratsional rejasini ishlabchiqish, bajarilgan operatsiyaning radikalligini va 
konservativ davolashusullarining samaradorligini nazorat qilish imkonini beradi. 
Xorij va rossiyada birinchi marta n.a. Lopatkin va mual. Kompg‘yuter 
tomografiyani qovuq va prostata bezi o‗smalarida qo‗llash natijalarini tahlil qildi 
va uning imkoniyatlarini baholadi.u qovuq o‗smasini va uning qovuq ichiga yoki 
qovuq tashqarisiga tarqalganligini hamda chanoq limfa tugunlari zararlanligini 
aniqlashga imkon beradi. Bahzi hollarda tsistoskopiyada aniqlanadigan qovuqdagi 
kichkina o‗sma, asosan paravezikal yog‗ to‗qimasida joylashgan o‗smaning faqat 
ozgina qismi bo‗lib chiqadi. Kompg‘yuter tomografiyada aniqlanadigan qovuq 

---

42 
o‗smasining minimal o‗lchamlari 0,8 x 0,6 x 0,5 sm ni tashkil qiladi. Bu usul 
qovuq rakida konservativ davolashning samaradorligini baholashda katta 
ahamiyatga ega, chunki o‗sma regressiyasi dinamikasini ro‗yi – rost aniqlashga 
imkon beradi. Prostata bezining xavfsiz giperplaziyasi bez strukturasining 
gomogenligi, qovuq bo‗shlig‗ida gumbazsimon to‗lish nuqsoni borligi bilan 
xarakterlanadi. Prostata bezi abstsessida uning to‗qimasida zichligi keskin 
pasaygan joylar aniqlanadi. Surunkali prostatitda urug‗ pufakchalarining 
deformatsiyasi va paraprostatik yog‗ kletchatkasi qattiqligi oshganligi qayd 
qilinadi. Urologiyada so‗nggi yillarda klinik tibbiyotning boshqa sohalari kabi 
yangi usullar – kompg‘yuter tomografiya va