Фотосинтезнинг соф маҳсулдорлиги

Фотосинтез жараёни C02 миқдори 0,06% га боргунча тезлашиб боради. Эрталаб иссиқхона ва оранжереяларда фотос­интез интенсив бораётган вақтда, C02 миқдори нормадан камайиб (0,05% дан), ўсимликларда етишмовчилик сезилади. Шунинг учун бундай шароитда (берк хоналарда) C02 миқдорини ошириш керак бўлади. Бунда бир вақтнинг ўзида ҳам C02 ни, ҳам ёруғлик интенсивлигини ошириш шарт бўлади, чунки бундай ҳолатда фотосинтез интенсив­лиги ортиши кузатилади.

Фотосинтез жараёни C02 миқдори 0,06% га боргунча тезлашиб боради. Эрталаб иссиқхона ва оранжереяларда фотос­интез интенсив бораётган вақтда, C02 миқдори нормадан камайиб (0,05% дан), ўсимликларда етишмовчилик сезилади. Шунинг учун бундай шароитда (берк хоналарда) C02 миқдорини ошириш керак бўлади. Бунда бир вақтнинг ўзида ҳам C02 ни, ҳам ёруғлик интенсивлигини ошириш шарт бўлади, чунки бундай ҳолатда фотосинтез интенсив­лиги ортиши кузатилади.

Ўсимлик ҳужайралардаги сувнинг миқдори фотосинтез интенсив­лигига жуда катта таъсир кўрсатади, чунки сув ва C02 дан органик моддалар синтезланади. Сув етишмаса лабчалар ёпилиб, C02 кириши сусайиб, натижада фотосинтез жараёнини пасайиб кетиши кузатилади. Сув билан етарли таъминланмаганда мезофилл ҳужайраларни қобиғи қуриб, хлоропластларга томон C02 ҳаракатини тўхтатади. Сув фотосинтез ферментларининг фаолиятида иштирок этиб, уларнинг қайта ишлашида қатнашади. Сув танқислиги вақтида ҳосил бўлган моддаларнинг барглардан пояга ва илдизга бориши тормозланади. Сувнинг кўплиги, яъни ортиқча намлик ҳам фотосинтез интенсивли­гига салбий таъсир кўрсатади, яъни лабчалар ёпилиб, C02 барглар ичига ўта олмайди.

Фотосинтез жараёнини агротехник усуллар ёрдамида тезлаштириб, юқори ҳосил олиш имконияти яратилади. Бунда ўсимлик кўчатларининг 1 м2 даги сони ва қаторларнинг йўналиши алоҳида аҳамиятга эга. Экинлар зич экилганда фотосинтез пасайиши мумкин. Ёруғсевар ўсимликлар кенг қаторлаб экилса, улар ёруғликдан тўлиқ фойдаланади. Бунда улар яхши ёритилиши билан бирга озиқа майдони ҳам катта бўлиши кузатилади. Ёруғлик нуридан унумли фойдаланиш учун ўсимликлар қаторларини йўналтириш алоҳида аҳамиятга эга. Шимоли ва ғарбий зона шароитида қаторларни шимолдан жанубга қаратиб, жануб шароитида эса ғарбдан шарққа қаратиб йўналтириш керак бўлади.