Farg’ona tumanidagi Umumiy o’rta ta’lim maktab 7- sinf o’quvchilari uchun

43-mavzu: Eng muhim oksidlarni ishlatilishi.
1. Havoni massa jihatdan necha % CO₂ gazi tashkil qiladi? J: 0,03%
2. Fotosintez deb nimaga aytiladi? J: xlorofil donachlari va quyosh nuri ta’sirida anorganik moddalarni organic moddalarga aylanishi va havoga erkin kislorodni ajralib chiqish jarayoni.
3. Quruq muzni formulasini ayting? J: CO₂
4. Salqin ichimliklarni gazlashda qaysi oksiddan foydalaniladi? J: CO₂
5. CO₂ sanoatda qanday maqsadlarda ishlatiladi? J: kir soda (Na₂CO₃),Ichimlik sodda (NaHCO₃)
6. SiO₂ oksididan tibbiyotda qanday maqsadlarda qo’llaniladi? J: Ultrabinafsha nu bilan ishlovchi asboblar tayyorlashda
7. Kimyoviy shishalar tayyorlashda qaysi metallmasning oksididan foydalaniladi? J: SiO₂
8. Kvars qaysi metalmasni birikmasi hisoblanadi? J: SiO₂
9. Kvarslar qanday ko’rinishlarda o’chraydi? J: Ametist, sapfir, xalsedon, yoqut minerallari
10. Yarim o’tkazgichlar fizikasi uchun qaysi metallmas ishlatiladi? J: Si
11. Sundirilmagan ohakni formulasini ko’rsating? J: CaO
12. Sement qaysi metallning oksididan tayyorlanadi? J: CaO
13. To’proqning kislotaligi ortib ketganda qaysi metall oksidi ishlatiladi? J: CaO
14. Daraxtlar va boshqa o’simliklarni zararkunandalardan himoya qilishda qaysi metall oksididan foydalaniladi? J: CaO
15. Sulfat angidridini formulasini ko’rsating? J: SO₃
16. Sulfat kislota ishlab chiqarishda oltingugurtni qaysi oksididan foydalaniladi? J: SO₃
17. Avtomobilar akumlatori batareyalarida qaysi kislota bo’ladi? J: H₂SO₄
18. NO₂ ni qanday yo’llar ilan olish mumkin? J: Sintetik
19. NO₂ dan asosan sanoatda qanday modda olinadi? J: HNO₃
20. Azotni qaysi oksidi qo’ngir rangli bo’ladi? J: NO₂
44-Mavzu: Asoslarni tarkibi tuzilishi nomlanishi:
1. Asoslar deb nimaga aytiladi? J: Asoslar deb metall atomi va bir yoki bir necha gidroksoguruhlardan tashkil topgan murakkab moddalarga aytiladi (ammoniy ioni — NH₄⁺ va gidroksoguruhdan tashkil topgan modda ammoniy gidroksid NH₄OH ham shu moddalar guruhiga kiradi).
2. Asoslarni umumiy formulasini ko’rsating? J: Asoslarning umumiy formulasi M(OH)_n tarzida ifodalanadi: bu yerda M-metall atomi; n-metall atomining valentligi.
3. Asoslar qanday nomlanadi? J: Asoslarning nomi o‘zgarmas valentli metallar uchun «metall atomi nomi + gidroksid» shaklida yasaladi:
4. Agar metal atomi o’zgaruvchan bo’lgan asoslar qanday nomlanadi? J: Metall atomi nomidan so‘ng uning valentligi qavs ichida rim raqami bilan ko‘rsatiladi va qavsdan keyin chiziqcha qo‘yiladi hamda gidroksid so‘zi yoziladi: “metall atomi nomi + (metall atomi valentligi rim raqamida) + [-chiziqcha] + gidroksid”
5. Ca(OH)₂ ushbu asosni nomlang? J: kalsiy- digidroksid, yoki kalsiy gidroksid
6. Bi(OH)₃ asosni nomlang? J: Vismut(III)-gidroksid yoki vismut trigidroksid
7. Bariy gidroksid ni formulasini yozing? J: Ba(OH)₂
8. Kaliy gidroksidini formulasini yozing? J: KOH
9. Kalsiy gidroksidni formulasini yozing? J: Ca(OH)₂
10. Lantan gidroksidni formulasini yozing? J: La(OH)₃
11. Quyidagi oksidlarga mos keluvchi asoslarni formulalarini va nomlarini yozing: CaO, Li₂O, FeO, Al₂O₃
J: Ca(OH)₂-kalsiy gidroksid, LiOH-litiy gidroksid, Fe(OH)₂-temir(II)-gidroksid, Al(OH)₃-gidroksid