Fanning maqsad va vazifalari Kimyo fanining paydo bo'lish tarixi. Modda va materiya tushinchalari

Nima uchun moddalar eriydi: erish jarayonini tushunish.

“O‘xshash moddalar o‘xshashlarida eriydi” qoidasi erigan modda va erituvchi orasidagi molekulalararo o‘zaro ta’sirga asoslangan. Bundan keyin bosqichma- bosqich erish jarayoni ko‘rib chiqiladi- eritmalarga miqdoriy tasavvurlar qo‘llaniladi.

Eritmalarning molyar konsentratsiyasi 1l eritmada erigan moddaning G- molekulalari soni bilan ifodalanadi yoki molyar konsentratsiya bu erigan modda miqdorining eritmaning hajmiga nisbatiga teng kattalik va quyidagi formula bilan ifodalanadi.

Cm = a•1000

M • V

Cm - eritmaning molyar konsentratsiyasi

a - eritmada erigan moddaning gramm hisobidagi miqdori.

M - erigan moddaning molekulyar massasi.

V - tayyorlanish kerak bo‘lgan (moddaning) eritmaning hajmi ml larda.

Agar 1l eritmada 1 mol modda erigan bo’lsa, bunday eritma 1 molyar eritma deyiladi.

Agar 1l eritmada 0,1 mol modda bo’lsa, bu eritma destimolyar: 0,01 mol bo’lsa, santimolyar: 0,001 mol bo‘lsa, millimolyar eritma deyiladi.

Eritmaning molyarligi odatda M harfi bilan belgilanadi. Masalan: 1 M NaOH natriy gidroksidning molyar eritmasi, bunday eritmaning 1l da 1mol modda yoki 1 mol, 40 g/mol=40 g NaOH bo’ladi. 0,01m NaOH santimolyar eritma uning 1l da 0,01 mol ya'ni 0,01 • 10 g = 0,4 g NaOH bo’ladi va hokazo. Masalan: NaOH ning detsimolar eritmasini tayyorlash uchun undan tarozida 4 g tortib olish, 1 litrga teng aniq hajmi belgilab qo’yilgan litrli o’lchov kolbasiga solish, modda batamom eriguncha distillagan suv quyish va so’ngra yeritma hajmini belgigacha etkazish lozim (miskning pastki qismi belgiga tegib turishi kerak).