F. I. Salomova, L. K. Abdukadirova, X. A. Sadullayeva, S. A. Sharipova mutaxassislikka kirish

osachasi. B-termostat. C-petri kosachasidagi unib chiqqan koloniyalar. 
 
Masalan, havo tarkibidagi stafilokokklarni   aniqlash uchun tuxum 
sarig‘ini agar, streptokokklarni aniqlash uchun esa, gensian ko‘k bo‘yoq-
li qand-qonli agardan foydalanish mumkin (Garro muhiti). 
                   
 

---

147 
 
3.8.1-jadval 
DPM xonalari havo muhitida bakterial ifloslanganlikning ruxsat 
etilgan darajalari 
 
№ 
Tozalik 
sinfi 
Xonalar nomi 
Sanitar-mikrobiologik ko‘rsatkichlar 
1m
3 
havodagi 
umumiy mikroblar 
soni 
1m
3 
havodagi 
Staphylococ
cus aureus 
koloniyalari
ning soni 
1m
3 
havodagi 
mog‘or 
zambu-
rug‘lari-
ning 
miqdori 
 
Ish vaqti 
1 
2 
1 
2 
1 
2 
1. 
A* 
Operatsion xonalar, tug‘ruq 
zallari, gematologik, kuygan 
bemorlar uchun aseptik 
bokslar, dorixonalarning 
aseptik 
bo‘limlari,sterilizatsiya 
xonalari, bakteriologik 
laboratoriyalarning bokslari 
 
200 dan 
oshmas
ligi 
kerak 
 
500dan 
oshmasligi 
kerak 
 
Bo‘lmasligi  
kerak 
2. 
B* 
Muolaja, bog‘lov, 
operatsiyadan oldingi 
xonalar, reanimatsiya 
palatalari va zali, bolalar 
palatalari, dorixonalarning 
qadoqlash xonalari, 
bakteriologik va klinik 
laboratoriyalarning xonalari, 
tekshirishlar uchun 
mo‘ljallangan assisentlar 
xonalari 
 
 
500 dan 
oshmas
ligi 
kerak 
 
 
750 dan 
oshmasligi 
kerak 
 
 
 
 
Bo‘lmasligi  
kerak 
3. 
V* 
Jarrohlik bo‘limi palatalari, 
operatsion, tug‘ruq zallariga 
yaqin koridorlarda, 
yuqumlik kasalliklar 
bo‘limining ko‘rik xonalari, 
palatalari, somatik 
palatalarda, ordinatorlar 
xonalarida, toza kiyimlarni 
saqlash xonalari 
 
750 dan 
oshmas
-ligi 
kerak 
 
 
1000 dan 
oshmasligi 
kerak 
 
 
Bo‘lmasligi 
kerak 
4. 
G* 
Xo‘jalik binolarining 
koridorlari va xonalari, 
davolash-diagnostik 
korpuslarning zinalari, 
sanitar xonalari, 
hojatxonalar, kir kiyimlarni 
saqlash xonalari 
 
 
 
Me’yorlashtirilmaydi 
Izoh: A* - juda toza, B* - toza; V* - shartli toza; G*- iflos 

---

148 
 
Mavzuga oid vaziyatli masalalar 
 
1.  Xonaning harorati 37
0
C, nisbiy namlik 85%, harakat tezligi 
1m/sek. Terapevt stomatolog xonasi uchun xona mikroiqlim ko‘rsatkichi 
me’yordami? 
Javob:  Yo‘q. Xonaning harorati 20
0
C, nisbiy namlik 40-60  % , 
harakat tezligi 0,12-0,3 m/sek. Bo‘lishi kerak. 
2.  Sinf xonasining maydoni 50  m
2
. Xonaning harorati 27
0
C, nisbiy 
namlik 75%, harakat tezligi 0,2 m/sek.  Xona mikroiqlimini baholang? 
3.  Sport zali harorati 23
0
C, nisbiy namlik 45% , harakat tezligi 0,5 
m/sek.  Sport zali mikroiqlimini baholang? 
4. Krotov asbobi orqali 45 litr havo so‘rilgan va uning tarkibida 90ta 
mikrob topilgan. Xona havosini tozaligiga baho bering? 
Demak, 1m
3
(1000l)gi mikroblar soni (90x1000):45=2000ni tashkil 
etadi. Xulosa: operatsiya xonasidagi havo mikrobli ifloslanishga ega va 
bu sanitar tarkibning buzilishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin (Oqilona 
shamollatilmaganligi, sifatsiz yuvilganligi, operatsiya xonasiga 
yetarlicha “dam” berilmaganligi, xonada bakteritsit lampaning yo‘qligi 
va b.). 
5. Auditoriyadagi amaldagi shamollatishni hisoblang, buning uchun 
xonaga 0,04  m
3
  maydonga ega bo‘lgan shamollatish tuynugi orqali     
0,2 m/sek tezlikda havo kirishini nazarda tuting.  
6. Krotov asbobi orqali 25 litr havo so‘rilgan va uning tarkibida 70ta 
mikrob topilgan. Xona havosini tozaligiga baho bering? 
Demak, 1m
3 
(1000l)gi mikroblar soni (70x1000):25=2800ni tashkil 
etadi. Xulosa: operatsiya xonasidagi havo mikrobli ifloslanishga ega va 
bu sanitar tarkibning buzilishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin (Oqilona 
shamollatilmaganligi, sifatsiz yuvilganligi, operatsiya xonasiga yetarli-
cha “dam” berilmaganligi, xonada bakteritsid lampaning yo‘qligi va b.).