Energetik audit

ISSIQ SUV VA BUG’ TAQSIMLASH TIZIMLARIDA ENERGOTEJAMKORLIGI

1. 
   Nazariy ma’lumotlar
   

Energo tashuvchlarni taqsimlash va tashishda energiya tejamkorligi bo’yicha tadbirlar bir necha yo’nalishlarga ega: suv va bug’ni to’g’ridan - to’g’ri sizib chiqishlarini , kamaytirish, issiqlik o’tgazuvchi quvirlarni izolatsiyalash hosobiga issiqlik yoqotishlarni kamaytirish, energiya tashuvchlarn transportirovka qilishda gidravlik qarshiliklarni optimallashtirish va hakazo.

Ushbu nashrga, asosan, issiqlik o’tgazuvchi quvirlarni izolatsiyalanmagan joylari va sizib chiqishlar (utechkalari) mavjudligida energiyani nooqilona sarflanishini baholashga tegishli misol va masalalar ko’rib chiqiladi:
O’quvchiga ba’zi hisob-kitob nisbatlarni eslatamiz. Ular energiya tashuvchlarni (issiq suv va bug’) transporti tizimlarida energiyani nooqilona sarflanishini baholashda foydalaniladi.
Quvirning issiq yuzasidan atrof muhitga beriladigan issiqlik miqdori (Vt; kkal/s) quyidagicha aniqlanadi:


^QTR ^{= π·d·α·(t}tas ^{– t}h<sup>)·L, (3.1)


bu erda t</sup>tas^{, t}h ^{– quvirning tashqi yuzasini va atrof muhitdagi havoninig o’rtacha} haroratlari, °S;
d, L – quvirning diametri va uzunligi, m;
α – umumiy issiqlik berish koeffitsenti, Vt/m²·K (kkal/m³·s·°S).

Issiq tekis yuzalar uchun:
bu erda H – sirt yuzasi, m².


^Qs ^{= α·(t}tas ^{– t}h^{)·H, (3.2)}

Umumiy issiqlik berish koeffitsentini yig’indisi konvektsiya berishni inobatga oladi.
_к ^{va nurlanish }_N ^issiqlik

Ulardan birinchisini, yani
_к ^{ni hisoblash uchun Nu=f(Re,…) yoki Nu=f(Gr,Pr)}

ko’rinishidagi bog’liqliklardan foydalaniladi.
Tashqarida ochiq havoda bo’lgan ob’ektlar uchun tahminan quyidagicha baho berish ^{mumkin, α}k ^{(Vt/m2·K):
α}k ^{= 10 + 6 , Vt/m2·K, (3.3)}

bu erda w – samolnind tezligi, m/sek.

Bino ichidagi diametri 2m gacha bo’lgan quvirlar uchun:

^αk ^{= 8,1 + 0,045·(t}tas ^{– t}h^),

Texnalogik uskunalar sirti yuzasi va atrof muhit o’rtasida nurlanish issiqlik almashinuvi quyidagi tenglama orqali aniqlanadi:

(3.4)
bu erda - tizimni keltirilgan qoralik darajasi;

– mutloq qora jismning nurlanish koeffisienti, = 5,7 Vt/m²·K⁴;
^ttas ^{i t}v ^{- asbob-uskunalar devorlari va atrofidagi devorlarni mutloq haroratlari.}
Erga ko’mib o’tqizilgan izolatsiyalanmagan quvirdan issiqlik yoqotilishi Vt/m (kkal/ms) quyidagi formula orqali aniqlanadi:


(3.5)
bu erda – tuproqni issiqlik o’tkazish koeffitsenti, Vt/m·°S;
Nam tuproq uchun _гр = 1,5 ni olish mumkin; o’rtacha namlikdagi tuproq uchun _гр =
1,15 ni va quruq tuproq uchun _гр = 0,5 ni olish mumkin;
^tgr^{– tuproq harorati, °S;}
r – quvirning tuproqqa tegib turgan sirtini radiusi, m;
a – er yuzasidan issiqlik o’tkazayotgan quvir o’qigacha bo’lgan chuqurligi, m.
Ma’lumki, atrof- muhitdan bug’simon namlikni singdirish (yutish) hisobiga uzluksiz namlanuvchi izolatsiya quruq, namdan izolyatsiyalangan qatlamga ega bo’lgan izolyatsiyaga nisbatan 3-4 marta ko’proq energiya yoqotadi (2-ilova).
Agar quvir yuzasini harorati 100 ⁰C dan yuqori bo’lsa , suv oqimi bilan uzluksiz namlanib turuvchi minvata tipidagi izolyatsiya atrof muhitga butunlay izolyatsiyalanmagan yuzaga nisbatan ko’proq energiya yoqotadi.
Izolyatsiyalanmagan quvirlarni umumiy uzunligini hisoblashda issiqlik yoqotilishini aniqlash uchun barcha flanetslar va yopuvchi-to’suvchi armaturalar hisobga kiritilishi muhim. Issiqlik yoqotish bo’yicha flanets qiymati 0.8 m li quvirnikiga teng, ventil yoki zadvijka esa 1 m li quvirning qiymatiga teng.
Izolyatsiyalanmagan flanets yoqotishlari qiymatiga ko’ra 8 m, ventil yoki zadvijka esa 10 m izolyatsiyalangan quvir qiymatiga teng deb hisoblash mumkin (3, 4 - ilovalar).
Modomiki, issiqlik energiyasini tejash moliyaviy harajatlarni kamaytiradi, izolatsiya qoplash ishlari esa ularni oshiradi, shuning uchun aniq sharoitlarda quvirlar izolyatsiyasini optimal qalinligi qiymatini hisoblab topish kerak.
Buning uchun keltirilgan harajatlar hisoblanadi, so’m/m²


(3.6)
- bir vaqtning o’zida bo’ladigan harajatlar; - issitish mavsumining davomiyligi, sutka,kun; m =1,05 - inflyaktsiyani hisobga oluvchi koeffitsent; - — issiqlik energiyasi narhi; A = 3.6, agar o’lcham so’m/GDj bo’lsa va A = 0,86, agar o’lcham so’m/Gkal bo’lsa; – keltirilgan termik qarshilik.
Bir vaqtning o’zida bo’ladigan sarf-harajatlar


^{= 1,25 [(S +T)k + S}m^{] (3.7)}

S - konstruktsiyani ulgurji narhi, so’m/m²; T - yukni ortish va tushurish ishlarini narhi; k - ^{1,02 - omborhona harajatlarini hisobga oluvchi koeffitsent; S}m ^{- montaj ishlari narhi.}

Bug’ o’tgazgish quvirlari va issiqlik tarmoqlarida sizish (utechka) larni kamaytirish hisobiga issiqlik energiyasi tejalishini baholash uchun bug’ni yoqotilayotgan miqdori va uni entalpiyasi aniqlanadi.
Bug’ o’tkazgish quvirlarning zich bo’lmagan joylari mavjudligi hisobiga atrof-muhitga ^{chiqayotgan bug’ning miqdori G}p ^{(kg/s) quyidagi formula orqali aniqlanadi:}
, (3.8)


bu erda S – tirqish yuzasi, mm²; – zich bo’lmagan joylar orqali bug’ni sarflanish koeffitsenti, o’rta hisobda φ=0.62 ni qabul qilish mumkin; – bug’ni zichligi kg/m³; P – bug’ o’tkazgichdagi bug’ni absolyut bosimi, Mn/m²; (10 ata = 1,1 Mn/m²).
^{Quvirning tola’ kesimi orqali atmosferaga ketayorgan bug’ni sarfi G}p ^{(kg/s) quyidagicha} aniqlanadi:


^{Gp = 3600 S}quv <sup>W ρ, (3.9)


bu erda S</sup>quv ^{– quvirni ko’ndalang kesim yuzasi, m2; W – bug’ni o’rtacha tezligi, m/sek} (odatda o’ta qizitilgan bug’ uchun W=50 m/s, to’yingan bug’ uchun W=40 m/sek deb qabul qilingan).

2.